tag:blogger.com,1999:blog-80304871006500367322024-03-14T10:56:10.398+01:00Osobliwe historie [archiwum, blog nieczynny]Znane i nieznane z punktu widzenia miłośnika historii i genealogiiPetrohttp://www.blogger.com/profile/12006658930981519510noreply@blogger.comBlogger9125tag:blogger.com,1999:blog-8030487100650036732.post-21656422162225352802015-11-07T19:10:00.002+01:002015-11-08T13:04:50.046+01:00"Na ruinach barbarzyńskiego rządu" nowy ład Europy<div style="text-align: justify;">
<b>Koniec XVIII wieku przyniósł kres i ruinę nie tylko Rzeczpospolitej, ale również takim państwom jak Krym czy Gruzja. Do ich grona dołączyć miało dołączyć także jeszcze jedno niegdysiejsze mocarstwo, jakim było Imperium Osmańskie. Gruntowne zmiany na Starym Kontynencie szykowały się na wiele lat przed Napoleonem i jego nowym ładem. Wszystko za sprawą tercetu imperatorowej Rosji Katarzyny II, księcia Taurydy Grigorija Potiomkina oraz świętego cesarza rzymskiego Józefa II. </b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><span style="font-size: large;">Filhelleński geniusz</span></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-v7jecoAP2yk/Vj41bKeESAI/AAAAAAAAAXI/goX_wl50GUU/s1600/potiomkin.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-v7jecoAP2yk/Vj41bKeESAI/AAAAAAAAAXI/goX_wl50GUU/s320/potiomkin.jpg" width="228" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Grigorij Aleksandrowicz Potiomkin<br />
(1739-1791)</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Z tej trójki, mimo że najniższy rangą, najambitniejszym i najbardziej energicznym okazał się książę książąt, Potiomkin. Urodził się w pomniejszej, oficerskiej rodzinie z okolic Smoleńska, a karierę zawdzięczał przede wszystkim poparciu Katarzyny II w konfrontacji z jej mężem, cesarzem Piotrem III. Jego pułk jako jeden z pierwszych wystąpił po stronie przyszłej imperatorowej. Za sprawą idealnego połączenia urody, charakteru i pomysłowości szybko zagościł w jej sypialni. Jako faworyt rozumiał jednak, że jeśli ma mieć aktywny wpływ na politykę rosyjską, potrzebuje ku temu trwalszych podstaw niźli tylko ulotny romans - budował swoją pozycję na tyle umiejętnie, że pozostał przyjacielem i powiernikiem Katarzyny nawet po spodziewanym końcu ich intymnych relacji. O tyle, że nie przeszkadzało mu nawet dobieranie jej kolejnych kochanków.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Potiomkin, wykorzystując imperialne cele Rosji, starał się pomnożyć swoje wpływy i bogactwo, przy jednoczesnym wzmacnianiu państwa. Szybko zwrócił swoją uwagę na południowe rubieże, które tylko w jego umyśle mogły okazać się potencjalnym rajem. Co prawda car Piotr Wielki zamyślał w równym stopniu o daniu Rosji dostępu do Morza Czarnego, co do Morza Bałtyckiego, zdołał w trakcie swego panowania dać jej tylko jedno. Dla koterii i faworytów przetaczających się przez petersburski dwór południe było zupełnie nieatrakcyjne - o wiele bardziej popularna była idea sojuszu pruskiego (północnego) i parcie w innych kierunkach. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-Vx9SpkLfptI/Vj42ekc5jDI/AAAAAAAAAXQ/GU3vV2FB91Y/s1600/3rzym.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="214" src="http://3.bp.blogspot.com/-Vx9SpkLfptI/Vj42ekc5jDI/AAAAAAAAAXQ/GU3vV2FB91Y/s320/3rzym.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Trzeci Rzym - Moskwa</td><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><br /></td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Katarzyna II dała mandat zaufania swojemu faworytowi. Potiomkin, posiadając solidne wykształcenie znał dobrze prawosławną teologię oraz grekę, a nadto czerpał z bardzo bogatej tradycji by przekonać swoją cesarzową. Już w XV wieku wielcy książęta moskiewscy podnieśli bizantyjskie dziedzictwo za sprawą związku Iwana III oraz księżniczki Zoe Paleologiny oraz ukuli teorię trzeciego Rzymu. Pierwszym było Wieczne Miasto, drugim Konstantynopol, trzecim zaś Moskwa. Czwartego miało już nie być. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Grigorij Potiomkin był prawdziwym filhellenem. Posiadał pokaźną grecką bibliotekę, kazał sobie czytać dzieła klasyków - od Tacyta po Plutarcha. Służący faworyta Zachar Konstantinow, był z pochodzenia Grekiem, tak jak przyjaciel księcia, mnich Eugenios Voulgaris oraz opiekunka wielkiego księcia Konstantego Helena. Klasyczne wykształcenie i obcowanie z greckim dziedzictwem Rusi rozpalało wyobraźnię Potiomkina, a Katarzynie podobał się nie tylko propagandowy i teoretyczny wydźwięk tych idei, ale również i idący za nimi pragmatyzm. XVIII-wieczni naśladowcy antyku pragnęli nie tylko poznawać starożytność, ale również ją odwzorowywać i odbudowywać. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><span style="font-size: large;">"Na ruinach barbarzyńskiego rządu"</span></b></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Jednak żadna potęga nie powstanie, póki nie ukruszy lub wręcz zmiażdży innej. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-TRsfT_t83m4/Vj43V7ZevUI/AAAAAAAAAXY/1LUr-Mod3Yw/s1600/Vwojna.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-TRsfT_t83m4/Vj43V7ZevUI/AAAAAAAAAXY/1LUr-Mod3Yw/s1600/Vwojna.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Alegoria zwycięstwa Katarzyny II w wojnie<br />
V wojnie rosyjsko-tureckiej (1764-74)</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Ofiarą Rosji w umyśle Potiomkina, a także w planach imperatorowej, było Imperium Osmańskie. Niegdysiejsze mocarstwo staczało się w dekadencję i było wewnętrznie osłabione. Od czasów klęski pod murami Wiednia w 1683 również nieustannie się kurczyło - zasięg władzy Padyszachów został ograniczony wpierw pokojem w Karłowicach (1699) a następnie w Belgradzie (1739). Zrywem, który miał przywrócić równowagę sił była wojna 1768-1774 wypowiedziana przez sułtana Mustafę III. Władca ten dobrze rozumiał rozgrywające się w tym czasie w Rzeczpospolitej wydarzenia i postanowił poprzeć konfederację barską przeciw rosyjskim wpływom i Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu. Powołując się na traktat prucki z 1711 roku zamierzał doprowadzić do wyrzucenia z Polski i Litwy wojsk rosyjskich i uczynienia z tego kraju sojusznika Ottomanów i Tatarów - jak za czasów Stanisława Leszczyńskiego i króla Karola XII. W tej wojnie silny był nie tylko motyw polski, ale również i rywalizacja brytyjsko-francuska: Wielka Brytania poparła w konflikcie Rosję, natomiast Francja konfederatów i Turków - oczywiście nieoficjalnie. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-KkD_X6_qSNQ/Vj435AH4_3I/AAAAAAAAAXg/mfwpHvhtu4M/s1600/chios.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="228" src="http://4.bp.blogspot.com/-KkD_X6_qSNQ/Vj435AH4_3I/AAAAAAAAAXg/mfwpHvhtu4M/s320/chios.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Zwycięska dla Rosjan bitwa morska pod Czesmą nie zmieniła<br />
losu powstania Orłowa na lądzie</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Działania wojenne nie szły jednak po myśli Mustafy. Na domiar złego doszło do wewnętrznych niepokojów - i to nie byle jakich. </div>
<div style="text-align: justify;">
Na przełomie 1769 i 1770 roku w Morei (Peloponezie) wybuchło greckie powstanie. Już w 1762 oficer artylerii w rosyjskim wojsku, Giorgos Papazolis głosił konieczność buntu swoich rodaków przeciw Osmanom, oczywiście w kooperatywie z Rosjanami. Cztery lata później, wykorzystując przepustkę, udał się wpierw do Wenecji, a następnie do Grecji by przekonywać, że cesarstwo bizantyjskie może zostać odbudowane. Jego praca dała efekty gdy na Morzu Śródziemnym pojawiła się eskadra bałtycka Aleksieja Orłowa, który już w 1769 został mianowany dowódcą wszystkich rosyjskich sił wspierających rebelię. Jako pierwsi za broń chwycili Manioci, mieszkańcy trudno dostępnego półwyspu Mani na Peloponezie, którzy przez wieki bronili swojej odrębności i niezależności przed kolejnymi próbami podporządkowania Wysokiej Porcie. W marcu zdobyto Mistrę i ustanowiono rząd Antoniosa Psarosa, a do powstania dołączył Korynt, Patras i Trypolis - wybuchło także osobne powstanie na Krecie. W kwietniu Aleksiej Orłow zwrócił się z prośbą o wsparcie buntu wszystkich prawosławnych Greków, jednak niepowodzenia w oblężeniu Koroni i Methoni, a także przybycie na Peloponez licznych oddziałów albańskich najemników wystawionych przez osmański rząd spowodowało serię klęsk i rzezi Greków. Nawet rosyjski tryumf w morskiej bitwie pod Czesmą w lipcu 1770 roku, największej porażki tureckiej floty od czasów Lepanto, nie był w stanie zmienić losów powstania. Aleksiej Orłow zmuszony był podnieść kotwicę i opuścić powstańców, zabierając na bezpieczne okręty zaledwie garstkę. Albańscy najemnicy rozpoczęli swój terror. Twierdząc, że nie byli odpowiednio opłacani, rozpoczęli na Peloponezie własne, krwawe rządy. 20 tysięcy Greków poszło w niewolę, dalsze 50 tysięcy uciekło na wyspy jońskie, do Włoch oraz do Rosji. Chaos trwał 9 lat i spustoszył półwysep, zaś Greków nauczył nie obdarzać już nigdy takim zaufaniem Rosjan. W następnym zrywie, który dał im już niepodległość, zwrócili się w stronę Francji i Wielkiej Brytanii. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table align="center" cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="margin-left: auto; margin-right: auto; text-align: center;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-pFxtARflt3U/Vj44c885tbI/AAAAAAAAAXo/b7iEHoeI1_I/s1600/kuczuk.png" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="106" src="http://1.bp.blogspot.com/-pFxtARflt3U/Vj44c885tbI/AAAAAAAAAXo/b7iEHoeI1_I/s320/kuczuk.png" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Cesje po zawartym pokoju w Kuczuk Kajnardży - na czerwono obszary wcielone <br />
do Rosji, na żółto "niepodległy" Chanat krymski</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Upokorzone i pokonane Imperium Osmańskie zmuszone zostało do podpisania 21 lipca 1774 roku pokoju w Kuczuk Kajnardży (okolice Silistry, Bułgaria). Wysoka Porta zrzekła się w nim kontroli nad Krymem, Jedysanem, kaukaską Kabardą, twierdzami Kercz i Jenikale. Przed większymi cesjami Turków obroniła... cesarzowa Maria Teresa Habsburg, która przeciwna była dalszemu osłabieniu Imperium, a przede wszystkim - wzmacnianiu Rosji. W zamian za mediacje Austriacy otrzymali Bukowinę. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;">Wielki plan</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-6TTOtZ3ZQXA/Vj445yDxSvI/AAAAAAAAAXw/X29jtc4ESQI/s1600/abdulhamid.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-6TTOtZ3ZQXA/Vj445yDxSvI/AAAAAAAAAXw/X29jtc4ESQI/s320/abdulhamid.jpg" width="208" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">sułtan Abdulhamid (1725-1789)</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Rosja już na tym etapie mogłaby zaspokoić swój głód dostępu do morza Czarnego - dzięki Azowowi, Kerczowi i Jedysanowi (nadmorskiej części Dzikich Pól). Potiomkin nie zamierzał jednak na tym poprzestawać. Porażka Ottomanów podkreśliła ich słabość, jednak dopiero śmierć zdolnego Mustafy III i objęcie tronu przez jego brata, Abdulhamida, przebywającego przez 43 lata w kafesie (luksusowym więzieniu unieszkodliwiającym konkurentów do tronu) rozochociło księcia książąt. Nowy sułtan był pacyfistą o łagodnym usposobieniu, wspominał także, że gdyby miał zostać giaurem zdecydowałby się na rzymską komunię - ponieważ najlepsze wina pochodzą z południa Europy. Agenci Potiomkina pracujący w Konstantynopolu donosili, że Imperium przypomina "starzejącą się piękność, która nie zdaje sobie sprawy, że jej czas przeminął". Było to preludium do ochrzczenia Porty mianem, już w XIX wieku, "chorego człowieka Europy".</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Potiomkin z całą mocą zajął się sprawami południowymi. Już w 1775 roku doprowadził do nominacji swojego przyjaciela, Voulgarisa na arcybiskupa Chersonia i Sławiańska - nieistniejących jeszcze miast. Jednak miały wkrótce powstać i stać się łącznikiem z niemal mitycznymi miejscami narodzin ruskiego prawosławia. 27 kwietnia 1779 roku Maria Fiodorowna (Zofia Dorota Wirtemberska) powiła syna, </div>
drugiego wnuka imperatorowej. Katarzyna II i Potiomkin zdecydowali się nadać mu prawdziwie symboliczne imię - Konstanty. To właśnie w tamtym czasie wielki Projekt Grecki, mieszanina potiomkinowskiej wyobraźni, rosyjskiego pragmatyzmu, a nadto klasycyzmu i legend zaczął przybierać konkretniejsze kształty. Stało się jasne, że przeznaczeniem Rosji jest położyć trupem Imperium Osmańskie, a na jego ruinach ustanowić odnowione Cesarstwo Bizantyjskie - zaś na jego tronie właśnie wielkiego księcia Konstantego. Rosyjski infant otrzymał wspomnianą już grecką niańkę, Helenę, a także wypełniony greką program nauczania. Książę książąt bardzo tego pilnował, pisał do Katarzyny:<br />
<div style="text-align: justify;">
<blockquote class="tr_bq">
<div style="font-family: Calibri; font-size: 11pt; margin: 0in;">
<i>Chciałbym
przypomnieć Ci o zmianie lekcji Aleksandra i
Konstantego - iż w nauce języków grecki powinien być głównym, jako
podstawa innych (...). Wspomniałaś o czytaniu ewangelii po łacinie, jednak
grecki byłby stosowniejszy, jako język oryginału.</i></div>
</blockquote>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-yhiZG3nOJ6M/Vj45SVj7GBI/AAAAAAAAAX4/03VhbVY3B7g/s1600/wkkonstanty.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-yhiZG3nOJ6M/Vj45SVj7GBI/AAAAAAAAAX4/03VhbVY3B7g/s1600/wkkonstanty.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Ostatecznie przeznaczeniem wielkiego księcia Konstantego<br />
(1779-1831) było namiestnictwo w Królestwie Polskim</td></tr>
</tbody></table>
Imperatorowa z chęcią przystała na takie rozwiązanie. Mimo, że była zafascynowana Planem Greckim, to wiedziała że w pojedynkę nie zdoła wprowadzić tak wielkich zmian na mapie Europy. Koncepcja współpracy północnej upadła od czasów odtrącenia Panina i marginalizacji wpływów carewicza Pawła, a Prusom było prędzej stanąć u boku Szwecji i Turków przeciw Rosji, niż po jej stronie. Wielka Brytania i Francja były co prawda zajęte wciąż zmaganiami wojennymi, których kulminacją miał być pokój wersalski i powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, ale wojna już dogasała i te imperia mogłyby wtrącić się w próby poszerzania rosyjskiej strefy wpływów. Jedyną potęgą, której było z Rosją po drodze, mogła być Austria. 29 listopada 1780 roku usunięta została ostatnia przeszkoda w zawarciu tego sojuszu - tego dnia zmarła cesarzowa Maria Teresa, a tron po niej objął Józef II, który od wielu lat próbował namówić matkę na wojnę z Wysoką Portą. Zawsze odpowiadała mu w tym samym tonie:</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<blockquote class="tr_bq">
<div style="font-family: Calibri; font-size: 11pt; margin: 0in;">
<i>Nawet jeśli potęga
Austrii rozciągnie się do samych murów Konstantynopola, nie zyskamy niczego
poza niebezpiecznymi, opuszczonymi terenami zamieszkiwanymi przez niegodnych
zaufania Greków; biorąc pod uwagę wszystkie czynniki nie powiększyłoby to sił
Monarchii, lecz wyczerpało ją.</i></div>
</blockquote>
</div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-U_aA81mH5r8/Vj46Jg8LJbI/AAAAAAAAAYE/OUjwnQxBxgA/s1600/jozefII.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-U_aA81mH5r8/Vj46Jg8LJbI/AAAAAAAAAYE/OUjwnQxBxgA/s320/jozefII.jpg" width="224" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Józef II (1741-1790) był lepszym partnerem<br />
do rozmów dla Rosjan niż jego matka</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Rządząca Rosją para natychmiast zabrała się do pracy. Plan zdecydowano się przedstawić Józefowi w 1782 roku. Chciano przywrócić "starożytną grecką monarchię na ruinach (...) barbarzyńskiego rządu, który władał tu dotychczas, dla młodszego z moich wnuków, wielkiego księcia Konstantego", a nadto ustanowić niepodległe królestwo Dacji, nazwane tak na pamiątkę rzymskiej prowincji, złożone z dotychczas podległych Ottomanom hospodarstw Mołdawii i Wołoszczyzny. "Niezależne państwo z trzech monarchii (...) pod panowaniem religii chrześcijańskiej (...) i osoby lojalnej, na której dwa cesarskie dwory mogą się opierać". Szybko stało się jasne, że królem Dacji miałby zostać nie kto inny, a Potiomkin. Wpisywałoby się to w jego plany posiadania stosownego zabezpieczenia na wypadek śmierci imperatorowej i spodziewanej marginalizacji na petersburskim dworze. Józef był równie zaskoczony pazernością Rosjan, co ogromem samego projektu. Oczywiste było, że również nie chciał zostać z pustymi rękoma. Jego odpowiedź z 13 listopada dorównała oryginałowi w wielkości zmian, które miałyby zajść w regionie. Austria miała zyskać Małą Wołoszczyznę, aż po rzekę Alutę, nadto ziemie na prawym brzegu Dunaju od Belgradu po Nikopolis, Widyń i Orszowę i wszystkie posiadłości za linią poprowadzoną od Belgradu po ujście rzeki Drin - czyli Bośnię, Hercegowinę i wybrzeże Adriatyku. Cesarz powoływał się na historyczne prawa królów Węgier do zwierzchności nad tymi ziemiami, tak jak Rosjanie czerpali z tradycji bizantyjskiej. Co ciekawe, nie wszystkie te posiadłości miałyby przypaść Habsburgom kosztem Osmanów - Dalmacja i Istria znajdowały się w rękach Najjaśniejszej Rzeczpospolitej Weneckiej. Józefowi to nie przeszkadzało - w jego opinii Wenecjanie zdobyli je oszustwem i podstępem, a w zamian proponował im reparacje w postaci Morei, Krety, Cypru oraz innych wysp greckich. Negocjacje w tym punkcie stały się trudne, ponieważ - dzieląc skórę na niedźwiedziu - Rosjanie pragnęli zachować jedność terytorialną mającej powstać Grecji. O szczegółach miał ostatecznie zadecydować przebieg planowanej wojny, ale Józef dodał jeszcze, że nie wyobraża sobie wprowadzenia planu w życie bez udziału Francji. W zamian za jej życzliwość sojusznicy zamyślali oddać w jej ręce Egipt. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><span style="font-size: large;">Nowy sen - po trupach Krymu i Gruzji</span></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-GeaTJNg4M6Y/Vj47DHfKcSI/AAAAAAAAAYQ/sZJOKTfUM-A/s1600/szachin.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-GeaTJNg4M6Y/Vj47DHfKcSI/AAAAAAAAAYQ/sZJOKTfUM-A/s1600/szachin.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Szachin Girej (1745-1787)<br />
ostatni Chan krymski</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Zanim jeszcze rzucono się po główną nagrodę, faworyt Katarzyny II zaczął łapczywie spoglądać na Chanat Krymski, który pokój w Kuczuk Kajnardży pozbawił protektora w postaci sułtanów osmańskich. Na papierze niezależny, w praktyce pod silnymi wpływami rosyjskimi, miał teraz znaleźć się pod jeszcze większą kontrolą Rosjan. Od 1777 na tron Chana został wyniesiony Szachin Girej, rosyjska marionetka. Studiujący w młodości w Wenecji odebrał zachodnie wykształcenie i nie przypominał w niczym swoich przodków, chanów wojujących i organizujących przerażające rejzy. Za jego milczącym przyzwoleniem Rosjanie wyprowadzili z Krymu całą ludność chrześcijańską, realizując postulat by Chanat stał się całkowicie tatarski i muzułmański. W praktyce jednak świadomie zrujnowali gospodarkę krymską. Chrześcijanie (a także Żydzi) od wieków trudnili się rzemiosłem i handlem, a bez nich pola te całkowicie zamarły. Potomkowie krymskich Gotów, Greków, Karaimów, Genueńczyków, Ormian i Gruzinów zasiedlili budowane w wielkim pośpiechu miasta Nowej Rosji, czyli ziem nadczarnomorskich anektowanych uprzednio przez Rosję. Obalenie Szachina Gireja w 1782 dało Potiomkinowi upragniony pretekst do interwencji. Działał błyskawicznie, wiedział bowiem, że ma mało czasu - interwencja obcych mocarstw na Krymie równałaby się katastrofie Rosji. Aneksja została przeprowadzona praktycznie bezkrwawo - Tatarzy krymscy oraz Nogaje masowo składali homagium Katarzynie II reprezentowanej przez jej faworyta. Tryumfujący Grigorij Potiomkin został księciem Taurydy (tak jak półwysep krymski zaczęto określać Chersonezem Taurydzkim, na pamiątkę starożytności). </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-bq26qbJSujA/Vj47vVTxcUI/AAAAAAAAAYY/tlnM9Ikz_V0/s1600/krym.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="174" src="http://3.bp.blogspot.com/-bq26qbJSujA/Vj47vVTxcUI/AAAAAAAAAYY/tlnM9Ikz_V0/s320/krym.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Oddział Amazonek wita imperatorową Katarzynę (1787)<br />
w krymskiej Bakaławie</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Taurydzki książę zapragnął teraz, by Krym - "brodawka na nosie Katarzyny", stała się rajem na ziemi, nie tylko symbolem, ale i bastionem strzegącym rosyjskich wpływów w tej części świata. Bez wątpienia był wizjonerem i dostrzegał wielki potencjał bogatego, lecz opustoszałego półwyspu. Pragnął go zaludnić, stawiać nowe miasta, wspaniałe pałace, szkoły i kościoły - wszystko na wzór klasycznej Grecji. Najwięcej jego uwagi zajmowało powstawanie Chersonia, wspomnianego już "miejsca narodzin rosyjskiego prawosławia", fascynowała go także mityczna świątynia Ifigenii, córki Agamemnona. W tym też czasie rozdawał przywileje handlowe, korzystając z praw Rosji do żeglugi przez Bosfor, uzyskanej na mocy pokoju z Osmanami. Pod tą banderą zresztą mogli pływać nawet Grecy, jako ludność prawosławna znajdująca się pod protekcją imperatorowej. Był to w tym czasie znany już dobrze klucz do osłabienia wewnętrznego wroga. Pokrzywdzeni przez Potiomkina inwestorzy i nieprzychylni mu obserwatorzy właśnie wtedy zbudowali mit o "wsiach potiomkinowskich" - makietach i przekupionych tłumach mających symbolizować pozorny rozwój Krymu. Bliższe prawdy jest stwierdzenie, że niezależnie od opinii o księciu Taurydy, należy mu przyznać, że żył swoją pracą i misją i realizował ją niezwykle sumiennie. Nie tak intensywnie, acz wypełniając powierzoną mu wcześniej misję, pracował również arcybiskup Voulgaris. Mimo, że nie stał się "Hezjodem, Strabonem i Chryzostomem" księcia książąt, nie napisał monumentalnej historii Krymu od zarania dziejów i nie odkrył więzi łączącej starożytnych Greków i Scytów z Rosjanami, to prowadził greckie gimnazjum i przetłumaczył "Georgiki" Wergiliusza dedykując dzieło Potiomkinowi - "największemu i najwybitniejszemu księciu filhelleńskiemu". Chwalił także jego Nowe Ateny nad Dnieprem, a utwór skwitował słowami: </div>
<div style="text-align: justify;">
<blockquote class="tr_bq">
<i>Tu na nowo wznosi się Grecja dawna; Na Ciebie, sławny książę, niech zwycięstwa spłyną!</i></blockquote>
</div>
<div style="text-align: justify;">
Pochwała ta godna była co najmniej imperatora, nie zaś zwykłego faworyta. Prawda jest taka, że Grigorij Potiomkin nie był tylko wykonawcą woli Katarzyny. Imperatorowa rozumiała, że jeśli skutecznie chce rządzić nowo podbitymi ziemiami na południu, nie zdoła robić tego osobiście. Na jej głowie wciąż znajdowało się wiele innych ważnych spraw Rosji - pilnowanie Szwecji, sprawy polskie, panowanie nad dworem i niepokornym synem Pawłem. Dlatego zgodziła się powierzyć, bezprecedensowo, tak wielką władzę w rękach tego pochodzącego z drobnej, oficerskiej rodziny, ambitnego i zdolnego karierowicza. Pod swoją bezpośrednią komendą miał wiele oddziałów nieregularnych, a zwłaszcza Kozaków, których państwowość tak bezwzględnie i skutecznie rozbił. Jako wielki admirał zawiadywał także powstającą Flotą Czarnomorską, nadto posiadał własny dwór. Starano się u niego o audiencje, a przybycie oznajmiały salwy armatnie i wiwaty ludności. Stał się człowiekiem potężnym, a jednocześnie potęga ta nie uderzyła mu do głowy i pozostał lojalny względem Rosji i Katarzyny. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-YvLgV6PJiAM/Vj48VIIx_bI/AAAAAAAAAYg/uKNLxg29uiM/s1600/herakliusz.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-YvLgV6PJiAM/Vj48VIIx_bI/AAAAAAAAAYg/uKNLxg29uiM/s1600/herakliusz.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Herakliusz II (1720-1798) był przedostatnim<br />
carem Gruzji (Kartlii i Kachetii)</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Sławie rodowi Potiomkinów dodał jeszcze kuzyn Grigorija, Paweł. W Gieorgijewsku w 1783 roku podpisał z carem Kartlii i Kachetii Herakliuszem II traktat lenny. Ten jeden z ostatnich panujących Bagratydów oddawał swoje dominia w opiekę Katarzyny, bez jednego wystrzału. W skomplikowanej grze toczącej się od wieków na Kaukazie między Wysoką Portą a Persją postawił na nowego gracza w regionie (za sprawą uzyskanej na Turkach Kabardy) - właśnie Rosję. Atrakcyjności tej opcji dodawała z całą pewnością wspólnie dzielona, prawosławna wiara. Posiadłości rosyjskie nad Morzem Czarnym cały czas rosły, a książę Taurydy aż kipiał z entuzjazmu:</div>
<div style="text-align: justify;">
<blockquote class="tr_bq">
<i>Pani Mateczko, moja Matko karmicielko, sprawa z Gruzją również doprowadzona do końca. Czy jakaś inna władczyni tak rozświetliła swe czasy jak Ty? Ale to nie tylko błyskotliwość. Włączyłaś ziemie, na które spoglądali Aleksander i Pompejusz, pod berło Rosji, a Chersonez Taurydzki - źródło naszego chrześcijaństwa, tym samym naszego humanizmu - już jest w rękach jego córki . Jest w tym coś mistycznego. Zniszczyłaś tatarską ordę - tyrankę Rusi w dawnych czasach i jej niszczycielkę obecnie. Dzisiejsza nowa granica obiecuje pokój Rosji, zazdrość Europy i strach dla ottomańskiej Porty. Podpisz więc aneksję, niesplamioną krwią, i rozkaż swym dziejopisom, by przygotowali mnóstwo atramentu i mnóstwo papieru.</i></blockquote>
</div>
<div style="text-align: justify;">
Do Planu Greckiego z wielkim animuszem włączony został teraz Kaukaz. Potiomkin poprosił o zgodę na dalsze parcie w stronę Morza Kaspijskiego - jego kolejnego niespełnionego snu. Pragnął stworzyć dwa kolejne, niepodległe (a w praktyce zależne od Rosji) państwa - Armenię oraz dzisiejszy Azerbejdżan (wtedy nie wspominany pod żadną konkretną nazwą). Na jego tronie, co udowadnia tylko giętkość i pomysłowość księcia, miałby zasiąść zdetronizowany wcześniej na Krymie Szachin Girej! </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><span style="font-size: large;">Rzeczywistość</span></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-djvzCI7x6yw/Vj49Ei_79_I/AAAAAAAAAYo/lXBqDLD-lKs/s1600/dacja.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://2.bp.blogspot.com/-djvzCI7x6yw/Vj49Ei_79_I/AAAAAAAAAYo/lXBqDLD-lKs/s320/dacja.jpg" width="237" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Dacja, a właściwie Rumunia powstała dopiero<br />
w połowie XIX wieku. Na obrazie alegoria<br />
zjednoczenia hospodarstw Mołdawii i Wołoszczyzny</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Chociaż Potiomkina lubiła ponosić wyobraźnia, to jednak nie tracił z oczu rzeczywistości. Gdy w 1785 roku rozmawiał z francuskim ambasadorem Ludwikiem Filipem hrabią Segur, zaufanym carycy Katarzyny, stwierdził, że Plan Grecki to "nic". Jednocześnie jednak zasugerował, że jeśli cztery europejskie potęgi zdecydowały się na wygnanie Turków do Azji, zdołałyby to spokojnie osiągnąć - wyzwalając Grecję, Archipelag i Egipt. Na pewno chętnie uzyskałby również zabezpieczenie w postaci własnego, udzielnego lenna - takim jaka mogłaby być Dacja, lub nawet okrojona Rzeczpospolita. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Potiomkin poczynił w tym drugim kierunku nawet pewne przygotowania, uzyskując w 1775 roku polski indygenat, a w 1787 odkupując od księcia Ksawerego Lubomirskiego za dwadzieścia milionów złotych dobra smilańskie, a rok później zostając Polakiem z krwi i kości poprzez uroczyste homagium względem króla. Pisał nawet do Stanisława Augusta Poniatowskiego, że na jego cześć jedną z wsi w swych dobrach nazwie Nowym Stanisławowem, król nasz zaś ripostował, że powinien raczej nazwać ją na pamiątkę swego, sławnego imienia. Jednocześnie nie przeszkadzało to księciu Taurydy wydać swoją siostrzenicę, Aleksandrę de domo Engelhardt (córkę siostry Grigorija, Heleny) za zagorzałego przeciwnika króla, hetmana Franciszka Ksawerego Branickiego - przyszłego współtwórcę konfederacji targowickiej. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-NpppVVP4QUs/Vj49hy0rY3I/AAAAAAAAAYw/hHkwuHuMPDE/s1600/aleksandrabranicka.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-NpppVVP4QUs/Vj49hy0rY3I/AAAAAAAAAYw/hHkwuHuMPDE/s320/aleksandrabranicka.JPG" width="211" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Aleksandra Branicka (Engelhardt)<br />
uważana była przez wielu za córkę Katarzyny<br />
- z pewnością była tak traktowana</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Aleksandra traktowana była przez imperatorową jak członkini rodziny carskiej, ciesząc się przywilejami i bogactwem. Plotka głosiła, że Katarzyna powiła zamiast Pawła córeczkę - właśnie Aleksandrę, ale podmieniono ją na chłopca Kałmuczki by dać Rosji następcę tronu. Sama imperatorowa nie zbijała tych plotek, będąc zainteresowana podkopywaniem pozycji niepokornego syna. Pani Branicka w 1791 publicznie stwierdziła, że widziałaby w Potiomkinie następcę polskiego i litewskiego tronu, zaś ten zrewanżował się mówiąc, że prędzej do tej roli nadawałyby się jej dzieci. Wśród nich znajdował się przyszły generał rosyjski i ulubieniec Katarzyny, Władysław Grzegorz Branicki, a także sekretna kochanka Puszkina Elżbieta Branicka. Poprzez Branickich Rosjanie mogli łatwo kierować swoimi wpływami w Rzeczpospolitej. Nie znaczy to, że Stanisław August Poniatowski wcale się nie starał o względy Potiomkina (o Katarzynie II nie wspominając).</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Poniatowski pragnął związać Polskę sojuszem z Rosją, a jakże inaczej to zrobić niż wyrażając szczerą chęć we wspomożeniu realizacji planów sąsiada względem Imperium Osmańskiego? Król pisał do swojego zaufanego, chorążego nadwornego koronnego Antoniego Augustyna Deboli na jesieni 1786 (na krótko przed kolejną wojną rosyjsko-turecką):</div>
<div style="text-align: justify;">
<blockquote class="tr_bq">
<i>Za tym wszytkim nie podobna nie zamyślić się jeżeli naszą Polskę w coś także wprowadzić nie zechcą i jeżeli jakieś niespodziewane propozycyje nie czekają na mnie w Kijowie, czyli osobistego asystowania do wzięcia Oczakowa, czyli też może i czynniejszego jakiego z naszej strony działania? Czyli też na koniec jedynie moja tam bytność dla tego tylko jest żądaną, aby zapisać w historyi można jeszcze jednego króla więcej, który oczami swemi oglądać pojechał i uwielbiać ogromność Katarzyny II.</i></blockquote>
</div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-O3vUdmFlcj4/Vj49_-5Mm6I/AAAAAAAAAY4/oYJGFmLkmF8/s1600/sobieski.PNG" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://4.bp.blogspot.com/-O3vUdmFlcj4/Vj49_-5Mm6I/AAAAAAAAAY4/oYJGFmLkmF8/s320/sobieski.PNG" width="262" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Gdyby Sobieski wiedział, że gromi przyszłych<br />
sojuszników polskiej sprawy...</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Tym sposobem Rzeczpospolita mogłaby wziąć aktywny udział w realizacji Planu Greckiego, gdyby nie zdystansowana postawa Katarzyny. Ciężko oceniać potencjalne skutki takiej koncepcji. Może jednak lepiej się stało? Jan III Sobieski nie wykazał się polityczną intuicją ruszając z odsieczą Austriakom, gromiąc Turków - którzy w XVIII wieku okazali się wielkimi sprzymierzeńcami polskiej sprawy. Wspominany był już udział Mustafy III we wsparciu konfederacji barskiej, warto jeszcze dodać, że Imperium nigdy nie zaakceptowało faktu rozbiorów Rzeczpospolitej. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Z Polakami czy bez - wojna wybuchła w 1787 roku i to ponownie z inicjatywy Ottomanów. Sułtana sprowokowano spotkaniem rosyjsko-austriackim na świeżo podbitym Krymie. Turków poparła Wielka Brytania oraz Francja, uwolnione chwilowo od wzajemnej rywalizacji pokojem wersalskim. Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami sojuszniczymi na pomoc Rosji przyszli Austriacy, działania wojenne toczyły się zatem na dwóch frontach. Zimą 1789 roku Rosjanie pod osobistą komendą księcia Grigorija Potiomkina oblegli Oczaków, jednak faworyt Katarzyny nie wierzył w zwycięstwo i popadł w depresję, tak wypowiadając się o zatopieniu Floty Czarnomorskiej:</div>
<div style="text-align: justify;">
<blockquote class="tr_bq">
<i>Flota Czarnomorska rozbita przez burzę. Jej resztki schroniły się w Sewastopolu, ale to wszystko małe i można nawet powiedzieć, niepotrzebne okręty. Liniowe i wielkie fregaty przepadły. To nie Turcy nas pokonali, lecz – Bóg.</i></blockquote>
</div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-HgeyqnDnHC8/Vj4-UvtuRfI/AAAAAAAAAZA/47Vn-tPICiU/s1600/oczakow.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-HgeyqnDnHC8/Vj4-UvtuRfI/AAAAAAAAAZA/47Vn-tPICiU/s1600/oczakow.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Zdobycie i rzeź Oczakowa doprowadziły sułtana<br />
Abdulhamida do grobu</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Mimo wszystko udało mu się zdobyć Oczaków, w którym dopuszczono się potwornej rzezi mieszkańców. Potiomkin jednak już wtedy nie domagał, chorował bowiem na cholerę. Zmarł na stepie, otoczony przez najbliższych i rodzinę. Wojna zakończyła się rok później, w 1792 podpisano pokój w Jassach. Rosja i Austria nie zrealizowały swoich wielkich planów, albowiem były gorzej przygotowane do wojny i tylko geniusz Suworowa uchronił ich od całkowitej porażki. Pokój potwierdził jednak zdobycze rosyjskie na Krymie i Kaukazie, a nadto zwolnił znaczne siły, które teraz mogły zająć się już bez przeszkód interwencją w Rzeczpospolitej, ogarniętej ferworem zmian Konstytucji 3 maja. Chociaż zatem z mapy Europy nie zniknął jej chory człowiek vel podstarzała panna, to Rosja rozszerzyła skutecznie swoje panowanie w innych jej rejonach.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b><span style="font-size: large;">Bibliografia </span></b></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>PL</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--></div>
<ol style="text-align: justify;">
<li><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}
</style>
<![endif]--><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-list: Ignore;"><span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">BRONZA Boro, The Habsburg Monarchy
and the Projects for Division of the Ottoman Balkans, 1771-1788, [w:] Empires
and Peninsulas: Southeastern Europe Between Carlowitz and the Peace of
Adrianople, 1699-1829, Berlin 2010, 51-62</span><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-list: Ignore;"><span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></li>
<li><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-list: Ignore;"><span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">Fire and Ice: the Orlov Revolt, <a href="https://wordscene.wordpress.com/2013/11/14/fire-and-ice-the-orlov-revolt/">https://wordscene.wordpress.com/2013/11/14/fire-and-ice-the-orlov-revolt/</a>
[dostęp 07.11.2015]</span><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-list: Ignore;"><span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></li>
<li><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-list: Ignore;"><span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"></span></span></span>MONTEFIORE Simon, Potiomkin. Książę Książąt, Magnum
2006</li>
<li>OCHOCKI Jan Duklan, Pamiętniki Jana Duklana
Ochockiego, t. 1, Biblioteka Dzieł Wyborowych, <a href="http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=88963">http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=88963</a>
[dostęp 07.11.2015]</li>
<li>ZIELIŃSKA Zofia, Listy Stanisława Augusta z podróży do Kaniowa 1787, [w:] Kwartalnik Historyczny Rocznik CX, 2003 </li>
</ol>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
Petrohttp://www.blogger.com/profile/12006658930981519510noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8030487100650036732.post-57316007752794915432015-08-29T13:15:00.000+02:002015-11-08T13:04:42.167+01:00Wróg u bram<i>Poniższy artykuł jest rozwiniętą wersją mojego wpisu, który pojawił się w serwisie Ciekawostki historyczne pod tytułem <a href="http://ciekawostkihistoryczne.pl/2015/08/25/brutalne-pacyfikacje-i-strefa-smierci-wojna-szwedzko-rosyjska-na-polskiej-ziemi/">Brutalne pacyfikacje i strefa śmierci. Wojna szwedzko-rosyjska na polskiej ziemi.</a></i><br />
<br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>PL</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}
</style>
<![endif]--><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b>Chociaż dla wielu Polaków
kulminacją zajadłej rywalizacji polsko-szwedzkiej w epoce nowożytnej był równie
sławetny co niszczycielski Potop, to nie jest to prawdą. But szwedzkiego
żołdaka ponownie podeptał Rzeczpospolitą zaledwie pół wieku później – i to nie
mniej dotkliwie. Polska i Litwa stały się bowiem wtedy główną areną wielkiego
konfliktu, jakim była trzecia wojna północna, zwieńczona słynną bitwą pod
Połtawą 1709 roku. </b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><b>Synowie Izraela</b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-8gCPQ1LNYgg/VeGRfCXvEeI/AAAAAAAAAVk/Je-inkjPoJI/s1600/karolXII.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-8gCPQ1LNYgg/VeGRfCXvEeI/AAAAAAAAAVk/Je-inkjPoJI/s320/karolXII.jpg" width="307" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Geniusz wojenny króla Karola XII przekształcił<br />
dla Szwecji Wielką Wojnę Północną z defensywnej<br />
w ofensywną</td><td class="tr-caption" style="text-align: center;"></td><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><br /></td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Dla Szwecji nowy konflikt
rozpoczął się szokiem – na tronie zasiadał zaledwie 17-letni Karol XII, Dania
zdradziecko zajęła holsztyńskie twierdze, natomiast Rosja, Saksonia i Prusy
ostrzyły sobie zęby na bałtyckie posiadłości Szwedów. Niedoceniany i
bagatelizowany król Karol okazał się jednak geniuszem wojny, który powiódł
swoje wojska ku wielkim zwycięstwom. Nic więc dziwnego, że szybko zaczęto
przypisywać kampanii znaczenie religijne, a Szwedów ogarnęła religijna ekstaza.
Sam król wierzył, że jego wojska zostały wybrane przez Boga, by zesłać krwawą
zemstę na wszystkich odstępców i grzeszników. Pastor <span style="font-family: "mstt31c2fe"; mso-bidi-font-family: MSTT31c2fe;">Westerman toczył słodkie przesłanie
w chętne uszy zebranych na mszach polowych żołdaków, a jego kolega po fachu
przepowiedział: <u>RUSSA to odwrotnie ASSUR</u> – i tak jak Izraelici mieli w
Asyryjczykach odwiecznego wroga, tak przeznaczeniem Szwedów jest wojna z Rosją.
Do Boga wojsko modliło się słowami: „wrogowie nasi muszą widzieć, że Ty, Boże,
jesteś z nami i walczysz po naszej stronie”. Ten podniosły nastrój miał
oczywiście swoją ciemną stronę. Biblijne przykłady bezlitosnej zemsty
Izraelitów na ich wrogach legitymizowały wszelkie zbrodnie szwedzkiej armii,
zaś duchowni wprost zachęcali żołnierzy do mordowania i siania pożogi w imię
Wszechmogącego. Okazje ku temu były już na wyciągnięcie ręki. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><b><span style="font-family: "mstt31c2fe";">Przerażenie
na Kremlu</span></b></span><span style="font-family: "mstt31c2fe"; mso-bidi-font-family: MSTT31c2fe;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Pierwsza krwawa ofiara, jaką
wojsko szwedzkie złożyło Bogu, miała miejsce pod <span style="font-family: "mstt31c2fe"; mso-bidi-font-family: MSTT31c2fe;">Fraustadt (Wschową). W okolicy tego położonego
na zachodnich rubieżach Rzeczpospolitej miasteczka odbyła się 13 lutego 1706
roku bitwa między wojskami Karola XII a oddziałami sasko-rosyjskimi. Zwycięscy
Szwedzi darowali łaskawie życie leżącym u ich stóp Sasom, jednak Rosjanie nie
mieli tyle szczęścia. Dowodzący feldmarszałek Rehnsköld polecił swoim
podkomendnym zapędzić jeńców w jedno miejsce, a następnie ich zmasakrowano.
Rozstrzeliwani i kłuci bagnetami Rosjanie próbowali w panice przewracać swoje
kurtki na lewą stronę, by za sprawą ich czerwonej barwy uchodzić za Sasów –
jednak podstęp się nie udał. Ponad 500 ofiar tej masakry stworzyło przerażający
stos ciał, wysoki na trzech mężczyzn. To była tylko zapowiedź marszu śmierci,
jaki Szwedzi zamierzali podjąć w swojej ekspedycji na wschód.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "mstt31c2fe"; mso-bidi-font-family: MSTT31c2fe;">Rzecz jasna, nawet władca tej rangi co Piotr
Wielki był wstrząśnięty. Z Moskwy zaczęli wyjeżdżać cudzoziemcy, natomiast
dwory Europy wieściły rodzącej się potędze rosyjskiej szybki kres. Podczas
wojny 30-letniej mężczyźni zdolni do walki unikali za wszelką cenę poboru do
wojska, natomiast teraz nawet górnicy i robotnicy zasilali „na ochotnika”
szwedzką armię, która szybko osiągnęła zawrotny rozmiar 44 tysięcy żołnierzy. Na
wschód ruszali masowo śmiałkowie, którzy chcieli się – mówiąc kolokwialnie –
nachapać. Byli pełni nadziei, ponieważ żołd był wypłacany regularnie, nie
brakowało też zapasów. To, rzecz jasna miało się wkrótce zmienić, lecz póki co
car drżał przed tą siłą. Rozpaczliwe propozycje pokojowe były słane jedna po
drugiej, z rozbawieniem i poczuciem wyższości zbijane przez ambitnego Karola
XII. Król, który właśnie upokorzył Sasów, miał wielkie plany – chciał
zdetronizować Piotra Wielkiego, a wśród kandydatów na zastąpienie go na tronie
widział między innymi... Jakuba Ludwika Sobieskiego, Fanfanika! </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "mstt31c2fe"; mso-bidi-font-family: MSTT31c2fe;"> <table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-Gc_TNmIgz5Q/VeGSJ9kAfeI/AAAAAAAAAVs/wV-kMGimBY8/s1600/matwiejew.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-Gc_TNmIgz5Q/VeGSJ9kAfeI/AAAAAAAAAVs/wV-kMGimBY8/s1600/matwiejew.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Carski ambasador Andrzej Matwiejew<br />
posunął się do dalekich obietnic, byle<br />
uzyskać poparcie Anglii dla Rosji</td></tr>
</tbody></table>
</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "mstt31c2fe"; mso-bidi-font-family: MSTT31c2fe;">Car jednak nie rezygnował, starając się
wybłagać u europejskich dworów choćby mediacje. Rosjanie jednocześnie próbowali
przypodobać się Turkom, Habsburgom, Prusom i Francji, jednak wszystkich
ambasadorów carskich przebił Andrzej Matwiejew. Próbując przekonać do
rosyjskich racji królową Anglii Annę posunął się nawet do obiecania faworytowi,
księciu Marlborough, tytułu księcia kijowskiego, włodzimierskiego lub
syberyjskiego, a także pokaźnej wielkości rubin i Order św. Andrzeja. Wszystko
to jednak nie zdało się na nic. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><b>Wróg u bram</b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
W sierpniu 1703 roku spłonęło
pierwsze miasto na polskiej ziemi, Nieszawa. Położony w pobliżu Torunia dom
słynnego przywileju Kazimierza IV zawinił królowi Karolowi tym, że w okolicy
dokonano napadu na szwedzki oddział. Mieszkańców powieszono. Rosjanie również
rzecz jasna nie próżnowali – zatruwano studnie, palono wsie, byle tylko
utrudnić przemarsz wrogowi. Rzeczpospolita stała się areną dla wyjątkowo
brutalnej rozgrywki między wielkimi władcami – Karolem XII oraz carem Piotrem:
a zatem między młotem a kowadłem. W Żółkwi odbyła się rada generalna z udziałem
rosyjskiego hospodara, o której celu w swoim Dzienniku władca wypowiada się w
ten sposób: „czy walczyć z nieprzyjacielem w Polsce, czy przy swoich
granicach... Postanowiono, aby nie walczyć w Polsce, gdyż jeśli doszłoby do
jakiegoś nieszczęścia, trudno by dokonać rejterady. Dlatego zdecydowano walczyć
przy swoich granicach, jeśli tego potrzeba będzie wymagać; w Polsce zaś nękać
nieprzyjaciela na przeprawach, szarpaniną, utrudnieniem dostaw prowiantu i
furażu”. <u>Tak zwanemu planowi żółkiewskiemu, który w praktyce zakładał
uczynienie z Rzeczpospolitej pustkowia uniemożliwiającego Szwedom marsz wgłąb
Rosji, przyklasnęli nawet polscy senatorowie przeciwni Leszczyńskiemu</u>. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-_W973YZxHj4/VeGSudFS6XI/AAAAAAAAAV0/Cv7vPTBBM1Q/s1600/swedes.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="236" src="http://2.bp.blogspot.com/-_W973YZxHj4/VeGSudFS6XI/AAAAAAAAAV0/Cv7vPTBBM1Q/s320/swedes.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Szwedzkiej armii daleko było do statusu wybawców</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Rosjanie walczyli ogniem z ogniem
– generał Szeremietiew chwalił się tysiącami uprowadzonych mężczyzn, kobiet i
dzieci, a nadto koni i bydła. Wszystko, czego nie dało się poprowadzić ze sobą,
palono i zabijano. Praktycznie rzecz biorąc niewolnicy rozpoczęli niebawem służbę
u rosyjskich panów, lub zostali sprzedani Tatarom i Turkom. Drogi i mosty
niszczono, wreszcie planowano utworzyć istną strefę śmierci – wzdłuż rosyjskiej
granicy miał „powstać” obszar pozbawiony zarówno żywności, jak i ludności. Kto
wie, ile z niego udałoby się zrealizować, gdyby nie szaleńczy pościg szwedzki –
Rosjanie mieli czas palić tylko wsie znajdujące się bezpośrednio przy
najbardziej ruchliwych drogach. Jednak ciężko mówić o Szwedach jak o
wybawcach...</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Karol XII powiedział wprost: jego
armii ma nie brakować niczego, natomiast kraj, który ją żywi „<i>może sobie
cierpieć, ile tylko chce</i>”. Przemocą odbierano zapasy, a nawet gdy chłopi
próbowali je chować, to Szwedzi mieli swoje sposoby na odkrycie cennych
skrytek. Wieśniacy byli święcie przekonani, że stoją za tym czary! </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-vnV3niqmmH0/VeGTSudJFZI/AAAAAAAAAV8/ovqP0KmMabo/s1600/kurpie.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-vnV3niqmmH0/VeGTSudJFZI/AAAAAAAAAV8/ovqP0KmMabo/s320/kurpie.jpg" width="271" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Zamieszkujący Puszczę Zieloną i Puszczę Białą<br />
Kurpiowie stawili najeźdźcom największy opór<br />
i ponieśli największe straty</td><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><br /></td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Wreszcie okrutna polityka wobec
ludności cywilnej przyniosła swoje rezultaty – przeciw Szwedom zaczęła działać
istna partyzantka. Najbardziej we znaki dali się Kurpiowie, prowadzący
prawdziwą wojnę z najeźdźcą. W jednej z potyczek na Mazurach, na które Szwedzi
wtargnęli zimą 1707 roku, o włos od śmierci otarł się sam król Karol! Nie
zmusiło to jednak „bożych bojowników” do refleksji, a tylko wzmocniło ich
determinację i doprowadziło do krwawych odwetów. Wrogowie musieli wiedzieć, że
jeśli sprowokują wojsko, to nie oszczędzony zostanie nikt. Akcje pacyfikacyjne
przypominały te znane nam z czasów II wojny światowej – wybijano do nogi całe
wioski, łącznie z kobietami i dziećmi. W lasach mordowano – winnych czy
niewinnych – wszystkich mężczyzn powyżej 15 roku życia. Torturami wydobywano od
Kurpiów informacje na temat tego, gdzie ukryli jedzenie. Urywano im palce za
pomocą cyngli pistoletów, zaciskano na głowie opaski aż do momentu gdy oczy
wychodziły na wierzch. Chłostano dzieci, tylko po to by ich rodzice zdradzili
Szwedom potrzebne im informacje. Bestialstwo armii szwedzkiej osiągnęło na
Mazurach swoje apogeum. Cytowany przez Petera Englunda, autora książki
„Połtawa” Nils Gyllenstierna we wspomnieniach opisał te dni słowami: „Wielu
ludzi zostało zmasakrowanych, kraj został spalony i spustoszony, więc sądzę, że
ci, co przeżyli, nie tak prędko zapomną Szwedów”. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><b>Kara</b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Wkrótce jednak wybrańcy, za
jakich uważali się Szwedzi, zaczęli sami odczuwać trudy wojny. Trzeba bowiem
wiedzieć, że bardzo długo nie tylko generałowie, ale i prości żołnierze Karola
XII uważali wojnę za doskonały środek w drodze do awansu społecznego,
dorobienia się, a nawet uporządkowania społeczeństwa. Gustaw Bonde miał
powiedzieć: </div>
<blockquote class="tr_bq">
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
"w czasie minionych wojen wielu żołnierzy na coś się przydało,
czegoś się nauczyło i mogło utrzymać rodzinę, zamiast siedzieć w domu i
głodować."</div>
</blockquote>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-Qo7s89Wg5Ew/VeGUAg6xjbI/AAAAAAAAAWE/KHz85mnheXE/s1600/swedes2.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="229" src="http://2.bp.blogspot.com/-Qo7s89Wg5Ew/VeGUAg6xjbI/AAAAAAAAAWE/KHz85mnheXE/s320/swedes2.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Chociaż Szwedzi utracili pod Połtawą swoje imperium,<br />
długo jeszcze z rozrzewnieniem wspominali dawne wojny</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Ten ucywilizowany obraz wojny, akceptowanej i wręcz wielbionej
utrzymywał się jeszcze przez dobry kawałek XVIII wieku – gdy wspominano rzewnie
podboje i łupy szwedzkiego imperium. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Jednak w rzeczywistości daleko
było wojsku do stabilizacji i uporządkowania. Co naturalne, za żołnierzami
ciągnęły hordy prostytutek, ale nawet one nie wystarczały na bujne potrzeby
żołdaków. Oddawano się nie tylko karanymi śmiercią związkom homoseksualnym, ale
nawet zoofilii – karanej śmiercią potrójną (przez powieszenie, nadzianie na pal
i ucięcie głowy). Wkrótce żołnierzom zaczął dokuczać także głód. Wyniszczona
ich przemarszem i wojną Rzeczpospolita nie była w stanie dać im już niczego
poza słabo wyrośniętym i kiepskiej jakości zbożem, z którego powstawał czarny
jak smoła chleb. Chorzy i niedożywieni „boży bojownicy” nie marzyli już o
bogatych łupach, a o porządnej strawie, jak za dobrych dni w Saksonii. Morale
upadało – wielu żołnierzy nie widziało domu od lat, a niekończące się pasmo
wojen wciągało ich coraz bardziej w nieprzebrany i coraz bardziej przerażający
wschód. Narzekano, że trzema lekarzami w wojsku jest wódka, czosnek i wreszcie
śmierć. Myśliwi stali się zwierzyną.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Kres temu wszystkiemu przyniosła
wreszcie bitwa pod Połtawą. Szwedzka potęga została złamana, by już nigdy się
nie odrodzić. Jej miejsce zajęła Rosja, jednak poczynania tego imperium to już
inna historia...</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;">BIBLIOGRAFIA</b>:</div>
<br />
<ol>
<li><span style="mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-list: Ignore;"><span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"></span></span></span>ENGLUND Peter, <i>Połtawa</i>, Wydawnictwo Finna</li>
<li>
<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;">KONSTAM Angus, <i>Poltava 1709: Russia comes of age</i>, 1994</span></li>
<li>SERCZYK Władysław
Andrzej, <i>Połtawa 1709</i>, 2004<span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-list: Ignore;"><span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><span lang="EN-US" style="mso-ansi-language: EN-US;"><br /></span></li>
</ol>
Petrohttp://www.blogger.com/profile/12006658930981519510noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8030487100650036732.post-29346642766509954732015-04-28T17:05:00.001+02:002015-11-08T13:04:34.061+01:00Długi króla Stasia<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>PL</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
</w:Compatibility>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--><br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:"Table Normal";
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";
mso-bidi-theme-font:minor-bidi;
mso-fareast-language:EN-US;}
</style>
<![endif]-->
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Posiadanie długów dla większości
monarchów było zwykłą codziennością i czymś, do czego należało szybko nawyknąć.
Prowadzenie skutecznej polityki, wystawienie odpowiednio dużej armii czy choćby
kupowanie sobie stronników potężnie zadłużało królewską kiesę - o czym dotkliwie przekonali się między innymi francuscy Burboni czy hiszpańscy Habsburgowie. <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Prawdziwie jednak patologicznym przypadkiem
na liście królewskich dłużników był ostatni elekcyjny król Polski, Stanisław
August Poniatowski</b>. Dłużnik przez całe swoje życie – od burzliwej
młodości aż po swe ostatnie dni.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-_ZwPDpBEf8E/VT-cqZUY4mI/AAAAAAAAATo/EDQMwh0l1p0/s1600/williams.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-_ZwPDpBEf8E/VT-cqZUY4mI/AAAAAAAAATo/EDQMwh0l1p0/s1600/williams.jpg" width="245" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Charles Hanbury Williams (ur. 1708, zm. 1759),<br />
wielki zwolennik i protektor Poniatowskiego, <br />
względem którego miał dwuznaczne zamiary</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Przyszły król rozpoczął niezdrowy
związek ze światem finansjery już w czasie swojego tournée – mimo, że rodzina
zagwarantowała mu niemałe sumy na podróż po zachodzie Europy, to szybko znalazł
się w paryskim więzieniu – właśnie za długi. Jedynie powiązania Familii
Czartoryskich sprawiły, ze odzyskał wolność. Późniejsze brylowanie
Poniatowskiego na salonach w ślad za swoim możnym protektorem Charlesem
Hanburym Williamsem oraz liczne romanse również nie wpływały dobrze na finanse
Stanisława Augusta. Wreszcie przyszła ambitna polityka (przede wszystkim
kulturalna) nowego króla Polski, a z nią kolejne koszty. Poniatowski zdawał się
nie przejmować faktem, że nie posiada odpowiednich przychodów by zaspokoić
swoje marzenia i potrzeby. Zawsze w końcu mógł przyjąć prezenty od
zagranicznych dygnitarzy reprezentujących przyszłych zaborców... </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Jednak prawdziwe problemy zaczęły
się już po trzecim rozbiorze Polski. W rozpadającej się dla wielu Polaków
rzeczywistości obalony król przede wszystkim zamartwiał się, czy oby na pewno
zaborcy pokryją jego zobowiązania majątkowe. <b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Osiągnęły one bowiem astronomiczną wysokość 40 milionów złotych polskich</b>.
Niech wystarczy to, że za takie pieniądze Rzeczpospolita mogłaby spokojnie
utrzymywać 120-tysięczną armię przez caluteńki rok. W czasie wojny w obronie
Konstytucji 3 maja połączone siły Rosjan i Targowiczan wynosiły niecałe 98
tysięcy żołnierzy! To właśnie obietnica spłacenia długów spowodowała, że król
dobrowolnie, na piśmie, zrzekł się polskiej korony. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-DH2hic-Bl4I/VT-d-_VRq7I/AAAAAAAAAT0/_uDfTgFZz0s/s1600/grabowska.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><br /></a></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-DH2hic-Bl4I/VT-d-_VRq7I/AAAAAAAAAT4/QF--CPqe1gM/s1600/grabowska.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://4.bp.blogspot.com/-DH2hic-Bl4I/VT-d-_VRq7I/AAAAAAAAAT4/QF--CPqe1gM/s1600/grabowska.jpg" width="240" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Elżbieta Grabowska (ur. 1748, zm. 1810)<br />
królewska metresa niemal do końca życia <br />
Poniatowskiego znajdowała się na jego liście płac</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Jak w ogóle mogło do tego dojść?
Według Jana Wróbla król nawet niespecjalnie przepadał za alkoholem, nie palił,
a imprezy w typowo szlacheckim (magnackim) stylu go nudziły – nie lubił bowiem
również obżarstwa. Nie chodziło także o hazard. Fortunę pochłaniało przede
wszystkim utrzymanie rodziny Poniatowskiego – nigdy nie był w stanie odmówić
czegokolwiek najbliższym, a w sprawie utrzymania jedności dóbr swojej drogiej
krewnej (już po rozbiorach) napisał nawet do carycy, prosząc o jej wsparcie na
wiedeńskim dworze. Zakończył go słowami: „Bez Katarzyny II wszystko nie
poszłoby tak dobrze”. Sporo pochłaniało także opłacanie
szantażystów-awanturników, takich jak Genueńczyk pan Bollo czy Amerykanin Littlepage (nazywanych <i>kondotierami dyplomacji</i>).
Wpierw pozyskali od łatwowiernego króla cenne sekrety, a następnie grozili ich
ujawnieniem. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-drxLm3OclTQ/VT-egL9DyGI/AAAAAAAAAT8/XjdqCsgTF-Q/s1600/bezborodko.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-drxLm3OclTQ/VT-egL9DyGI/AAAAAAAAAT8/XjdqCsgTF-Q/s1600/bezborodko.jpg" width="251" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">książę Aleksander Bezborodko (ur. 1747, zm. 1799)<br />
tak jak Poniatowski był faworytem cara Pawła</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Jednak przede wszystkim
zamiłowanie eks-króla do pięknych ubrań, dzieł sztuki i bibelotów prowadziło go
nieuchronnie do bankructwa. Już będąc w Petersburgu bywał po galeriach i
antykwariatach skupując co piękniejsze okazy – a jego skarbnicy załatwiający
jeszcze interesy w Warszawie tylko załamywali ręce. Sprawa była na tyle
fatalna, że Meisner i Kicki postanowili zatrudnić petersburskiego bankiera, by
ten tylko czuwał na miejscu nad wydatkami Poniatowskiego. Stanisław August zaś
zakupione dzieła chętnie rozdawał – zaprzyjaźnionej arystokracji (kanclerz
Bezborodko otrzymał „Apostołów Piotra i Pawła” Rubensa), lub nawet carowi
Pawłowi. Za sprawą biuletynów informacje o życiu raczej cudzoziemskiego
konesera-bogacza, niźli obalonego króla Polski dotarły do opinii publicznej i
wzbudziły ogólny niesmak. Dowiedziano się choćby, że król wzdychał do zbiorów
generalnego prokuratora Imperium Samojłowa, który przecież prowadził śledztwo
przeciw uczestnikom insurekcji kościuszkowskiej.</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Skąd brał na to wszystko
pieniądze? Utrzymanie: </div>
<br />
<ul>
<li><span style="font-family: "symbol"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;"><span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"></span></span></span>rodziny, której członkowie otrzymywali po
kilkaset dukatów rocznie,</li>
<li>pałacu marmurowego w Petersburgu (gdzie
rezydował i wyprawiał przyjęcia na cześć cara),<span style="font-family: "symbol"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;"><span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span></li>
<li><span style="font-family: "symbol"; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;"><span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span>najlepszego w Petersburgu lekarza dr Boecklera,</li>
<li>wybitnego włoskiego dentysty,</li>
<li>kuchmistrza Tremo</li>
</ul>
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-ncN8n-8p6DQ/VT-fNd0aYlI/AAAAAAAAAUE/MUg0TfMHeVQ/s1600/Marblepalace.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="228" src="http://4.bp.blogspot.com/-ncN8n-8p6DQ/VT-fNd0aYlI/AAAAAAAAAUE/MUg0TfMHeVQ/s1600/Marblepalace.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Pałac Marmurowy, który Poniatowski otrzymał od cara Pawła<br />
został wzniesiony przez hrabiego Orłowa, faworyta Katarzyny II</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
kosztowało bez wątpienia krocie.
Podobnie jak sprowadzanie wody do picia z Bristolu oraz mąki z Warszawy (!).
Poniatowski miał otrzymywać od zaborców nie tylko spłacenie swoich długów, ale
też łączną pensję w wysokości 200 tysięcy – jednak z realizacją było już o
wiele gorzej. Odkąd rozdrapano Rzeczpospolitą Austriacy przestali w ogóle
przejmować się dopełnieniem tej należności, zaś Prusacy wypłacali ją z ciągłymi
opóźnieniami. Jedynie Rosjanie, poruczeni przez przychylnego Stanisławowi
Augustowi cara Pawła płacili jak należy. Na ile to jednak starczało? W styczniu
1795 Poniatowski otrzymał pensję w wysokości 50 tysięcy, pieniądze skończyły
się jednak już w sierpniu (a miały starczyć na cały rok!). Męczony przez swoich
bankierów eks-król odmawiał jednak konsekwentnie wykreślenia kogokolwiek ze
swojej długiej listy płac. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-WVWyOuGgXAU/VT-fzD8sw4I/AAAAAAAAAUM/_t3blJ5jAIE/s1600/castrumdoloris.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="187" src="http://2.bp.blogspot.com/-WVWyOuGgXAU/VT-fzD8sw4I/AAAAAAAAAUM/_t3blJ5jAIE/s1600/castrumdoloris.jpg" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Castrum doloris (ozdobny katafalk) Stanisława Augusta, <br />
grafika ze zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
Do końca życia Stanisław August
Poniatowski próbował wywalczyć u zaborców uznanie dla posiadłości swojej
rodziny, a także zakup własnych nieruchomości w Warszawie (m.in. Łazienek) przez króla
Prus. Jednak raporty jego bankierów, kierujących negocjacjami nie napawały
optymizmem. Ciągły stres z powodu zobowiązań niszczył zdrowie eks-króla, który
jednak nie zdołał się niczego nauczyć z zaistniałej sytuacji i ciągle żył „na
krechę”. Człowiek, który w młodości powiedział, że „punktem honoru każdego
człowieka winno być uiszczanie swych osobistych zobowiązań” nie potrafił
dorównywać swoim życiem tej maksymie. Zmarł 12 lutego 1798 roku w Petersburgu,
nie pozostawiając po sobie testamentu – jakże niewygodnego dla potencjalnych
sukcesorów. Nie był to brak woli ku stworzeniu dziedzictwa, lecz oszczędzenie
problemów rodzinie. Część długów i tak zmuszony był przejąć książę Józef
Poniatowski, by „uratować pamięć śp. Stanisława Augusta od sromoty bankructwa”.
Stryj niewiele mu jednak pomógł – w szufladzie jego biurka znaleziono jedynie
123 dukaty i 55 rubli. </div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b>Bibliografia</b></div>
<br />
<ul>
<li>Jerzy
Łojek, Stanisław August Poniatowski i jego czasy, 1998</li>
<li>Jan
Wróbel, Polak, Rusek i Niemiec, czyli jak psuliśmy plany naszym sąsiadom, Kraków 2015</li>
<li>Krystyna
Zienkowska, Stanisław August Poniatowski, 1998</li>
<li>Maria
Żywirska, Ostatnie lata życia króla Stanisława Augusta, Warszawa 1975</li>
</ul>
Petrohttp://www.blogger.com/profile/12006658930981519510noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8030487100650036732.post-29377571957601310542015-02-22T20:09:00.004+01:002015-11-08T13:04:24.894+01:00Zdrożne średniowiecze (18+)<div style="text-align: justify;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>PL</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
<w:UseFELayout/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--></div>
<div style="text-align: justify;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standardowy;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
</style>
<![endif]--><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"> <b>Wpis tylko dla osób pełnoletnich!</b> (<i>zawsze to chciałem napisać</i>)</span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;">Wieki
średnie, z racji moich własnych zainteresowań, dosyć często goszczą czy to na
blogu, czy to <a href="https://www.facebook.com/osobliwehistorie?fref=ts">na profilu</a>, który prowadzę na Facebooku. Dziś chciałbym rzucić
trochę nowego światła na tę jakże ciekawą epokę i wcale nie mam na myśli
odwiecznej i przegranej z góry walki mediewistów (nie chodzi o zwolenników
Dymitra Miedwiediewa) z resztą świata o sformułowanie „ciemne wieki” i cały
przekaz z nim związany. Chociaż za każdym razem, gdy widzę </span><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;">ten
wykres</span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-FB2Rv-tlFf0/VOoipLrOg3I/AAAAAAAAARI/IItar5dL018/s1600/wykres.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="284" src="http://2.bp.blogspot.com/-FB2Rv-tlFf0/VOoipLrOg3I/AAAAAAAAARI/IItar5dL018/s1600/wykres.gif" width="320" /></a></div>
<br />
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>PL</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
<w:UseFELayout/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standardowy;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
</style>
<![endif]--><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"> mam ochotę <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Medieval_technology">wyć do księżyca</a>, to dzisiaj zajmiemy się czymś zupełnie
innym. </span></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Właściwie: od innej strony. Przedstawiam państwu zdrożne
średniowiecze! </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ale po kolei. Rozsiądźmy się wygodnie i pomyślmy <i style="mso-bidi-font-style: normal;">średniowiecze</i>. Oto kilka obrazów
związanych z tym momentem:</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-AzsXDqJUbnM/VOoi4RtTodI/AAAAAAAAARQ/KpAxWa2YWV8/s1600/festyn.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="233" src="http://2.bp.blogspot.com/-AzsXDqJUbnM/VOoi4RtTodI/AAAAAAAAARQ/KpAxWa2YWV8/s1600/festyn.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-OiwrkEIXrxM/VOoi5K6PuaI/AAAAAAAAARY/dWCLdFwKxXE/s1600/rycerz.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://1.bp.blogspot.com/-OiwrkEIXrxM/VOoi5K6PuaI/AAAAAAAAARY/dWCLdFwKxXE/s1600/rycerz.jpg" width="231" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-d3TywQXGuU8/VOoi5qNzevI/AAAAAAAAARg/pcez41M5XUk/s1600/zamek.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" src="http://3.bp.blogspot.com/-d3TywQXGuU8/VOoi5qNzevI/AAAAAAAAARg/pcez41M5XUk/s1600/zamek.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standardowy;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
</style>
<![endif]--><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;">Teraz
dopiero możemy zająć się ich burzeniem.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: "georgia" , "serif";"> </span><b><span style="font-family: "georgia" , "serif"; line-height: 150%;">Fabliaux,
czyli zdrożności rymowane</span></b></span><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standardowy;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
</style>
<![endif]-->
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Fabliaux to gatunek literacki, który powstał w XIII wiecznej
Francji. Najczęściej rymowane, komiczne opowiastki, o prostym i bezpośrednim
przekazie. Ich tematyka skupiała się wokół życia codziennego i najlepiej
znanych postaci oraz miejsc, natomiast akcja oscylowała wokół sztuczek oraz
forteli. Jednak co najważniejsze: stały się one popularne dzięki wyjątkowemu
nagromadzeniu wszelkich zdrożności. Wystarczy wspomnieć nazwy kilku z nich – „Berengar
Długotyłki” (<a href="http://sites.fas.harvard.edu/~chaucer/special/litsubs/fabliaux/berenger.html">Berengar the Longe Arse</a>) Guerina, „Rycerz, który sprawił, że cipa
i odbyt przemówiły” (<a href="http://www.oocities.org/paris/5339/voices.html">Le Chevalier Qui Fist Parler les Cons</a>) Garina czy „Opowieść
o pęcherzu księdza” (The Tale of the Priest's Bladder) Baisieux. Jeśli
jesteście ciekawi ich treści, a zapewniam, że tytuły są jak najbardziej wierne
ich treści (jeszcze zanim ludzie wymyślili <i style="mso-bidi-font-style: normal;">lead</i>y)
to są one dostępne za darmo w języku angielskim. </span></div>
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-43QL7ZUT-ic/VOolcTPywJI/AAAAAAAAAS8/ZLO4jkWD6BQ/s1600/Chaucer.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-43QL7ZUT-ic/VOolcTPywJI/AAAAAAAAAS8/ZLO4jkWD6BQ/s1600/Chaucer.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Geoffrey Chaucer</td></tr>
</tbody></table>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">A może myślicie, że było to zjawisko marginalne i związane
ze specyficzną kulturą, która stanowiła mały wyrywek ówczesnej literatury? Co
powiecie zatem na postać Geoffreya Chaucera? Uważany za najważniejszego autora
późnego średniowiecza i niemalże ojca literatury angielskiej, wybitny poeta,
twórca przesławnych „Opowieści kanterberyjskich” również praktykował fabliaux.
Gdy ustami młynarza przytacza nam opowiastkę o miłosnym trójkącie młodej żony
Alicji, jej kochanka Mikołaja oraz niechcianego zalotnika Absaloma jest w
stanie zaszokować czytelnika z XXI wieku:</span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<blockquote class="tr_bq">
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"> </span><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Alicja szybko otwiera okienko. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">„Jesteś tu? – pyta. – Całuj, byle prędko, </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Nim jaki sąsiad ujrzy lub podsłucha”. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Absalom usta ociera do sucha. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">(Noc była czarna jak smoła lub sadza) </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Niewiasta kuper przez okno wysadza. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Absalom zasię, ni mniej, ani więcej, </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ale (zanim się spostrzegł, co się święci) </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Dupę jej gołą chutnie pocałował. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Nagle odskoczył, bo się pomiarkował. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Liczko niewieście wszak nie jest brodate, </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">A to coś było szorstkie i kosmate. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">(...)</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Już żar miłosny zdołał w nim wystygnąć. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Odkąd kochankę pocałował w dupę, </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Cenił ją ledwie tyle, co rzeżuchę</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">(...)</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Mikołaj wstawał, by oddać urynę, </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Myślał, że arcyprzednio zażartuje, </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Jeśli go tamten w dupę pocałuje. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Więc szybko okno otwiera i chyłkiem </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Na zewnątrz gołym wypina się tyłkiem: </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Całe pośladki do biodrowej kości. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">A w tejże chwili: ,,O moja miłości – </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Absalom westchnie. – Przemów słówko jedno. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Ptaszynko, gdzieś ty?” – Wtem Mikołaj pierdnął. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Jak grzmot huknęło. Ciosem tym rażony, </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Kleryk w ciemności został oślepiony. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Trzymał jednakże gorące żelazo </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">I w środek dupy przytknął je od razu, </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Aż skóra zlazła na dłoni szerokość, </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Tak lemiesz dupę przypiekł mu głęboko. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Zdawało mu się, iż z bólu umiera, </span></div>
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;">I jak szalony tak gardło
rozdzierał</span></blockquote>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-size: large;"><span style="font-family: "georgia" , "serif";"> </span><b><span style="font-family: "georgia" , "serif"; line-height: 150%;">Pielgrzymi,
co wstydu nie znali</span></b></span><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"> </span><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">W średniowieczu pielgrzymki były niezwykle popularne – nie tylko
ze względu na surowszą religijność, ale także ze względu na to, że wyprawa pątnicza
mogła być rezultatem złamania prawa i odpowiedniej pokuty. Pielgrzymowano do
Rzymu, Jerozolimy, Santiago oraz Canterbury. Rzadko była to kwestia
indywidualna, bowiem choćby dla bezpieczeństwa czy wygody łączono się w większe
grupy – właśnie w trakcie takiego zajścia poznajemy bohaterów „Opowieści
kanterberyjskich”. Pielgrzymi posługiwali się specjalnymi znakami, mającymi
informować o pobożnym celu ich wyprawy i chociaż w pierwszej chwili myślimy od
razu o płaszczu, czy specjalnym kosturze, to nierzadko były to po prostu
odznaki. Jeden z nich używany jest powszechnie po dziś dzień, a jest to muszla
świętego Jakuba związana z ruchem pątniczym do Santiago w hiszpańskiej Galicji.
Nie zawsze jednak używano do tego celu krzyżów, muszli, wyobrażeń Marii czy
Chrystusa. Niech zatem odznaki pielgrzymie bezwstydników przemówią same za
siebie:</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-N5I1x7Wm0lk/VOokD4VFM0I/AAAAAAAAAR4/TWr7enwqPiw/s1600/pielgrzym1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-N5I1x7Wm0lk/VOokD4VFM0I/AAAAAAAAAR4/TWr7enwqPiw/s1600/pielgrzym1.jpg" width="262" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-MjqeQ_c2liI/VOokDeueXNI/AAAAAAAAAR0/Wr4bB0BxGyE/s1600/pielgrzym2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-MjqeQ_c2liI/VOokDeueXNI/AAAAAAAAAR0/Wr4bB0BxGyE/s1600/pielgrzym2.jpg" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-zjKparOIaSg/VOokDb670NI/AAAAAAAAARs/vey23rLEx9Y/s1600/pielgrzym3.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-zjKparOIaSg/VOokDb670NI/AAAAAAAAARs/vey23rLEx9Y/s1600/pielgrzym3.jpg" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-bjQo-Xyf2Jg/VOokEVU0JkI/AAAAAAAAASA/v0Mgpm96TZU/s1600/pielgrzym4.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="284" src="http://1.bp.blogspot.com/-bjQo-Xyf2Jg/VOokEVU0JkI/AAAAAAAAASA/v0Mgpm96TZU/s1600/pielgrzym4.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-size: large;"><b><span style="font-family: "georgia" , "serif"; line-height: 150%;">Kronikarski
humor</span></b></span><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>PL</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
<w:UseFELayout/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standardowy;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
</style>
<![endif]-->
</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Pozwolę sobie również przytoczyć fragment
wczesnośredniowiecznej kroniki Liutpranda z Cremony, który przedstawiłem jakiś
czas temu na swoim profilu na Facebooku – a jak najbardziej pasujący do
tematyki, dotyczący zachowania pewnej kobiety podczas wojny Tedalda,
margrabiego Spoleto i Camerino z Bizantyjczykami. Tłumaczenie i przypisy własne:</span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>PL</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
<w:UseFELayout/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standardowy;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
</style>
<![endif]-->
</div>
<blockquote class="tr_bq">
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Wreszcie zdarzyło się, że pojmał wielu Greków, którzy
obsadzili nie pola, lecz okoliczne zamki; i gdy pozbawiał ich członków,
obwieścił dowódcom, którzy ich prowadzili: "Jako, że odkryłem, iż nie ma
nic cenniejszego dla waszego świętego cesarza, niż eunuchowie, pełen szacunku
starać się będę, by wysłać mu tych kilku teraz, ale wyślę mu jeszcze więcej,
najszybciej jak będzie to możliwe, z Bogiem przychylnym temu
przedsięwzięciu". Żart, zaprawdę mądry czyn, którego dokonała wtedy pewna
kobieta, zostanie włączony do tej opowieści. Albowiem gdy pewnego dnia Grecy
wyruszyli poza zamek by walczyć w polu z Tedaldem, wspomnianym już wcześniej,
wielu z nich zostało pojmanych. Podczas gdy czynił z nich eunuchów i wysyłał
ich do zamku, pewna kobieta, rozpalona miłością do swojego męża i niemało
zaniepokojona o jego członka, opuściła zamek rozwścieczona i z rozpuszczonymi
włosami. Gdy szarpała swą twarz do krwi paznokciami i zawodziła donośnie przed
namiotem Tedalda, ten spytał: "Dla jakiego powodu, kobieto, lamentujesz
tak głośno?" Ona odpowiedziała w ten sposób (bowiem jest najwyższą
mądrością udawać głupotę w odpowiednim kontekście): "Jest to nową i
nieznaną zbrodnią, bohaterze, że toczysz wojnę przeciw nieuzbrojonym kobietom.
Rodowód żadnej z nas nie sięga ku Amazonkom, zaprawdę, oddane wyłącznie
jesteśmy zajęciom Minerwy [bogini sztuki i rzemiosła], zupełnie nie znamy
broni". A wtedy Tedald powiedział do niej: "Jakiż to bohater, o
zdrowym rozsądku, toczył wojnę przeciw kobietom, z wyjątkiem czasów
Amazonek?" a ona odrzekła: "Jaką bardziej okrutną wojnę prowadzić
można przeciw kobietom, pytam się, czyniąc im przykrość, jak próbować amputować
bulwy ich mężów, w których to leży uzupełnienie ciał naszych i, co
najważniejsze ze wszystkiego, w których leży nasza nadzieja na potomstwo?
Bowiem pozbawiasz ich [mężów] nie tego, co należy do nich, ale tego, co jest
nasze, czyniąc z nich eunuchów. Pytam Cię, czy mnogość bydła i owiec, które
wziąłeś ode mnie kilka dni temu zmusiła mnie do przybycia do Twego zamku?
Zaprawdę, chwalę złupienie mych zwierząt przez Ciebie, lecz wzdrygam się przed,
uciekam przed i chcę uniknąć wszelkimi środkami tej konkretnej, wielkiej
straty, tak okrutnej, bowiem nie do naprawienia. Najświętsi bogowie, wszyscy z
was, zapobiegnijcie tak wielkiej klątwie!" Usłyszawszy te słowa,
wszystkimi obecnymi wstrząsnął wielki śmiech, a łaska ludzka dla tej kobiety
wzrosła tak wielce, że pozwolono jej zwrócić nie tylko nienaruszonego męża, ale
również zwierzęta, które zostały jej zabrane. Gdy odeszła ze swoimi nabytkami,
Tedald wysłał za nią chłopca, który spytał co powinien zabrać [Tedald] jej
mężowi, gdyby doszło do tego, że znów będzie się z nim potykać. "Oto są
jego oczy" odpowiedziała "jego nozdrza, ręce i stopy. Jeśli ich
potrzebuje, niech Tedald pozbawi [męża] tego co jego, ale niech zostawi w
spokoju to co moje, mam na myśli, jego skromnego sługę".</span></div>
</blockquote>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>PL</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
<w:UseFELayout/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standardowy;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
</style>
<![endif]-->
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-size: large;"><b><span style="font-family: "georgia" , "serif"; line-height: 150%;">Marginalia,
czyli lek na nudę</span></b></span><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br />
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>PL</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
<w:UseFELayout/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standardowy;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
</style>
<![endif]-->
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Zanim pojawiły się nowoczesne metody kopiowania książek,
takie jak druk, zajęciem tym zajmowali się niemal wyłącznie kopiści –
najczęściej mnisi, którzy mieli na to czas. Dziś ciężko jest odnieść się do
tego zajęcia, chyba że spróbujemy sobie przypomnieć nudę związaną z tak zwanym
„przepisywaniem książek” na lekcjach w szkole. Lub jeszcze inaczej – tworzenia notatek
na niezbyt pasjonującym wykładzie. Dzięki marginaliom możemy poczuć, że
niewiele w tej kwestii się zmieniło od wielu, wielu lat. </span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;">Marginalia w swojej
podstawowej formie to po prostu notatki powstałe na marginesach kopiowanych lub
tworzonych od podstaw dzieł. W średniowieczu często były to komentarze związane
z próbami interpretacji wielkich dzieł starożytności, np. Arystotelesa. Jednak
dziś mamy szeroki dostęp do także innego rodzaju marginaliów, który pojawiał
się nawet przy Piśmie świętym (!), a ma więcej wspólnego z rysowanymi w
uczniowskich zeszytach męskich członkach niż z naukowym komentarzem. Trzeba
także przyznać, że w porównaniu z wyżej wymienionymi zeszytami, średniowieczni
psotnicy mieli o wiele większą wyobraźnię i arsenał dowcipów. Poniższe
ilustracje pochodzą ze świetnego profilu „<a href="https://www.facebook.com/discardingimages?fref=ts">Discarding Images</a>” na Facebooku. </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-hnU321FHmCc/VOok1axgbRI/AAAAAAAAASM/aEQqyvxDkkk/s1600/marg1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="298" src="http://2.bp.blogspot.com/-hnU321FHmCc/VOok1axgbRI/AAAAAAAAASM/aEQqyvxDkkk/s1600/marg1.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-xBPvSC4cfNM/VOok10khd4I/AAAAAAAAASc/n5gEmlc6wc8/s1600/marg2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="283" src="http://2.bp.blogspot.com/-xBPvSC4cfNM/VOok10khd4I/AAAAAAAAASc/n5gEmlc6wc8/s1600/marg2.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://2.bp.blogspot.com/-ulamu_O6ZXk/VOok1cz460I/AAAAAAAAASQ/0PUxoyL2-iI/s1600/marg3.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="236" src="http://2.bp.blogspot.com/-ulamu_O6ZXk/VOok1cz460I/AAAAAAAAASQ/0PUxoyL2-iI/s1600/marg3.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/-xqD-Lm9ZuoU/VOok2SI5tAI/AAAAAAAAASg/5uFF4kLPNf8/s1600/marg4.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="214" src="http://1.bp.blogspot.com/-xqD-Lm9ZuoU/VOok2SI5tAI/AAAAAAAAASg/5uFF4kLPNf8/s1600/marg4.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-q8snBWGiY3Y/VOok3EjCZPI/AAAAAAAAASs/DlOtBOUJpgM/s1600/marg5.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="185" src="http://4.bp.blogspot.com/-q8snBWGiY3Y/VOok3EjCZPI/AAAAAAAAASs/DlOtBOUJpgM/s1600/marg5.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-gkQEISERx34/VOok3MVrfmI/AAAAAAAAASw/dj7LFLMYso0/s1600/marg6.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-gkQEISERx34/VOok3MVrfmI/AAAAAAAAASw/dj7LFLMYso0/s1600/marg6.jpg" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-XdBxsrcGDsE/VOoldpPwu2I/AAAAAAAAATE/vVw9CcQ25U0/s1600/drzewko.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="170" src="http://4.bp.blogspot.com/-XdBxsrcGDsE/VOoldpPwu2I/AAAAAAAAATE/vVw9CcQ25U0/s1600/drzewko.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>PL</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
<w:UseFELayout/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"><!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standardowy;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
</style>
<![endif]-->
</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-size: large;"><b><span style="font-family: "georgia" , "serif"; line-height: 150%;">Wulgaryzmy
na porządku dziennym</span></b></span><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;"></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Być może nadal dziwi was tytuł „Rycerz, który sprawił, że
cipa i odbyt przemówiły”, podany w jednej z poprzednich sekcji. Czyżby jego
autor miał pożałować takiego ujęcia sprawy gnijąc w lochu, lub odbywając surową
pokutę? Nic z tych rzeczy. Otóż średniowiecze miało bardzo specyficzne
podejście do sprawy wulgaryzmów, z którym ciężko nam korespondować – zmiana mentalnościowa
na tym polu jest niezwykle istotna. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Słowa takie jak cipa, odbyt, gówno, jaja, pieprzyć co
najmniej do XIV wieku były traktowane jako zupełnie naturalne, niosące proste i
dosłowne znaczenie. Czynności fizjologiczne jak defekacja były skazane na bycie
publicznymi, co zaś tyczy się seksu – również dla niego nie było zbyt wiele
prywatności. Ludzie żyli w stosunkowo ciasnych społecznościach ze względów
bezpieczeństwa – mimo że wszędzie wokół było mnóstwo wolnego miejsca do
zagospodarowania. Nawet bogaci w średniowieczu nie pozwalali sobie na taki
luksus jak odrębne pokoje. Ze swymi potrzebami można było skryć się właściwie
tylko w krzakach, a i tak nie dawało to wielkiego komfortu. Zresztą nie
musiało. Nie istniało wtedy tak wielkie poczucie wstydu czy potrzeby prywatnej
przestrzeni, brak barier osobistych i dosłowność królowały w relacjach międzyludzkich. Większość z was chyba wie, że by udowodnić skonsumowanie
małżeństwa trzeba było mieć przy łożu, w którym właśnie dochodziło do „akcji”,
odpowiednich świadków. Niewierność małżeńską również bardzo łatwo dało się
udowodnić, relacje sądowe co rusz przytaczają zeznania świadków, że <i style="mso-bidi-font-style: normal;">ten i tamten </i>widział, gdy oskarżony uprawiał
seks. Właściwie dopiero renesans przypisał wulgarnym (czyli po prostu <i style="mso-bidi-font-style: normal;">pospolitym</i>) słowom na tyle silną
tabuizację cielesności, że dziś kulturalny człowiek prędzej spłonie rumieńcem,
niż wypowie któreś z nich bez skrępowania. Wyżej wymienione słowa pojawiały się
nie tylko w codziennej mowie, ale i traktatach medycznych, a nawet… wczesnych
tłumaczeniach Pisma świętego. </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Biblia Wycliffe’a, będąca jednym z pierwszych przekładów na
język angielski, jest doskonałym na to przykładem: „The Lord will smite you with
the boils of Egypt [on] the part of the body by which turds are shat out”
(Księga Powtórzonego Prawa, rozdział 28, werset 27). Na próżno szukać analogii
w Biblii Tysiąclecia (wspominającej wyłącznie o hemoroidach), dlatego sięgniemy
do o wiele autentyczniejszej wersji – Biblii Jakuba Wujka z XVI wieku. „Niechaj
cię zarazi Pan wrzodem Egipskim, i część ciała, przez którą plugastwa wychodzą,
krostami i świerzbem”. </span><span lang="EN-US" style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%; mso-ansi-language: EN-US;">Więcej
przykładów? </span><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">„The Lord … smote [the people of] Azothe [Ashdod] and its
coasts in the more private/secret part of the arses” (1 Księga Samuela,
rozdział 5, werset 6), wersja Wujka: “Lecz ręka Pańska obciążyła się nad
Azotczykami i gubił je: i zaraził na tajemnem miejscu zadnice Azota i granice
jego” (B. Tysiąclecia wspomina wyłącznie o guzach). Te wczesne tłumaczenia jak
najbardziej odpowiadają łacińskiemu przekazowi, w obu przypadkach nie znają
jeszcze tabu ciała, nazywając rzeczy po imieniu, prosto, dosadnie i dosłownie. Na
tyle, że średniowieczny mnich anglosaski Aldred po wezwaniu z Ewangelii św.
Mateusza (rozdział 5, werset 27), by nie cudzołożyć dodaje własną adnotację: „Geherde
ge forðon acueden is to ðæm aldum ne gesynnge ðu [vel] <u>ne serð ðu oðres
mones wif</u>” – nie będziesz pieprzył cudzej żony (słówko <i style="mso-bidi-font-style: normal;">sard</i> było bezpośrednim poprzednikiem słowa <i style="mso-bidi-font-style: normal;">fuck</i>, które pojawiło się dopiero w XV wieku). </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Co więcej owe dosłowności otaczały ludzi zewsząd. Nie będę
podawać tutaj wymuszonych tłumaczeń, zwłaszcza że zestawienia używane przez
ludzi średniowiecza były dosyć proste. Wczesna nazwa na czaplę – <i style="mso-bidi-font-style: normal;">shiterow</i>, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">pissabed</i> na mniszek lekarski, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">open-arse
tree</i> na niesplik, <i style="mso-bidi-font-style: normal;">pisse-mires</i> na
mrówki. W Londynie i Oxfordzie istniały ulice o nazwie <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Gropecuntelane</i> (siedliska prostytutek), popularne były także <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Shitwell Way</i> czy <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Pissing Alley</i>. Wyobraźmy sobie życie w takiej przestrzeni i
używanie tych nazw – idąc nad piknik czy kierując turystę pod szukany przez
niego adres. Co więcej, jak można się domyślić, wiemy o tych nazwach choćby dlatego,
że były one normalnie wpisywane do rejestrów i aktów prawnych – choćby testamentów
czy darowizn. W tym wypadku mamy również do czynienia z niepospolitymi dla nas nazwiskami
- Randulfus Bla de Scitebroc (Randall Shitboast), Thomas Turd, Gunoka Cuntles, Bele
Wydecunthe, Godwin Clawcuncte, Robert Clevecunt. Jak to przewrotnie postawiła
sprawę autorka mojego głównego źródła z tej sekcji, Melissa Mohr – skoro przodkowie
Taylorów zajmowali się tkactwem, a Millerów przetwarzaniem zboża, cóż robili
rodzice Godwina czy Roberta? </span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>PL</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
<w:UseFELayout/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standardowy;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
</style>
<![endif]-->
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify;">
<span style="font-size: large;"><b><span style="font-family: "georgia" , "serif"; line-height: 150%;">Bezwstydne
średniowiecze?</span></b></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:WordDocument>
<w:View>Normal</w:View>
<w:Zoom>0</w:Zoom>
<w:TrackMoves/>
<w:TrackFormatting/>
<w:HyphenationZone>21</w:HyphenationZone>
<w:PunctuationKerning/>
<w:ValidateAgainstSchemas/>
<w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid>
<w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent>
<w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText>
<w:DoNotPromoteQF/>
<w:LidThemeOther>PL</w:LidThemeOther>
<w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian>
<w:LidThemeComplexScript>X-NONE</w:LidThemeComplexScript>
<w:Compatibility>
<w:BreakWrappedTables/>
<w:SnapToGridInCell/>
<w:WrapTextWithPunct/>
<w:UseAsianBreakRules/>
<w:DontGrowAutofit/>
<w:SplitPgBreakAndParaMark/>
<w:DontVertAlignCellWithSp/>
<w:DontBreakConstrainedForcedTables/>
<w:DontVertAlignInTxbx/>
<w:Word11KerningPairs/>
<w:CachedColBalance/>
<w:UseFELayout/>
</w:Compatibility>
<w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel>
<m:mathPr>
<m:mathFont m:val="Cambria Math"/>
<m:brkBin m:val="before"/>
<m:brkBinSub m:val="--"/>
<m:smallFrac m:val="off"/>
<m:dispDef/>
<m:lMargin m:val="0"/>
<m:rMargin m:val="0"/>
<m:defJc m:val="centerGroup"/>
<m:wrapIndent m:val="1440"/>
<m:intLim m:val="subSup"/>
<m:naryLim m:val="undOvr"/>
</m:mathPr></w:WordDocument>
</xml><![endif]--></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<!--[if gte mso 9]><xml>
<w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true"
DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99"
LatentStyleCount="267">
<w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false"
UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/>
<w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/>
</w:LatentStyles>
</xml><![endif]--><!--[if gte mso 10]>
<style>
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standardowy;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-qformat:yes;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:10.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:115%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri","sans-serif";
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;}
</style>
<![endif]-->
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Czy to oznacza, że ludzie średniowiecza nie znali w ogóle
wstydu?</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Znali, ale w zupełnie innej formie. Gdy zestawimy ją z
dzisiejszymi normami otrzymamy prawdziwy świat na opak. Bowiem w tym samym
czasie, gdy my gorszymy się cipami i odbytami, człowiek średniowiecza zbladłby
i przeżegnał się na nasze, wykrzyknięte w złości sformułowanie „na rany boskie!”</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Średniowiecze wierzyło w magię słowa. Wypowiedziane,
odpowiednie słowa były nierozłącznie związane z fizycznymi fenomenami. Gwarantem
stabilności i pokoju były przysięgi, te, które w dzisiejszych czasach spłycamy
do rycerskiego rytuału wasalnego. Prawidłowo złożona przysięga miała w sobie
wielką moc i przyczyniała się do uporządkowania świata. Do dziś mamy pamiątki
po tym w języku, którym choćby chcielibyśmy opisać wyżej wspomniane zdrożności:
przekleństwa, bluźnierstwa. Przekleństwo to przysięga złożona w złej wierze
(obalająca porządek) lub po prostu klątwa, natomiast bluźnierstwo to znieważanie
imienia pańskiego (choćby „O Boże!”, „Jezu Chryste!”). <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nadużywanie ich powodować miało osłabienie ich
mocy, a także było ciężkim grzechem – wypaczonym sakramentem (np. przywoływanie
części ciała boskiego przez osobę nieuprawnioną, poza rytuałem, a często w
sytuacji gorszącej). Dlatego też posiadamy kolejną pamiątkę po osobach
walczących usilnie z tego typu obscenicznością – sympatycznie brzmiące „na rany
koguta!”. Podstawienie tutaj innej istoty miało zneutralizować bluźnierstwo. Zresztą,
jest to temat na osobną notkę!</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Wróćmy na sam koniec, zatem, do meritum naszej sprawy. Co
jeśli chcieliśmy kogoś obrazić w tym szalonym średniowieczu? Nie nazwiemy go
niczym cielesnym, bo tego nie zrozumie. Więc jak? Najprościej zarzucić mu
niemoralność – wyzywać od złodziei, prostytutek, łatwodajek, oszustów. Można
było też kogoś publicznie upokorzyć, zbesztać lub fałszywie oskarżyć. Z czasem
wystąpiło też zjawisko identyfikowania zawodu z określoną pulą cech, rzekomo
charakterystyczną dla niego. W ten sposób choćby w języku angielskim z chłopa
pańszczyźnianego (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">villein</i>) powstał
łotr i łajdak (<i style="mso-bidi-font-style: normal;">villain</i>). </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Następnym razem, gdy pomyślicie o średniowieczu, zastanówcie
się też nad jego zdrożnością – ci ludzie nie byli wcale aż tak inni od nas ;-)</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 150%; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"><b>Źródła</b></span></div>
<ul>
<li style="text-align: justify;"><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"><a href="https://pl.wikisource.org/wiki/Indeks:PL_Wujek-Biblia_to_jest_ksi%C4%99gi_Starego_i_Nowego_Testamentu_1923">Biblia Jakuba Wujka</a></span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;">Hellman, Robert & Richard O'Gorman, "Fabliaux: Ribald Tales from the Old French" </span> <b> </b></span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;">Melissa Mohr, "Holy sh*t, a brief history of swearing"</span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;">Paolo Squatriti, "The Complete Works of Luidprand of Cremona"</span></li>
<li style="text-align: justify;"><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"><a href="http://sites.fas.harvard.edu/%7Echaucer/special/litsubs/fabliaux/">The Geoffrey Chaucer Page</a></span><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"></span><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"></span><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"></span><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"></span></li>
</ul>
<span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;"><span style="font-family: "georgia" , "serif"; font-size: 12.0pt; mso-ansi-language: PL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: PL; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;">
</span> </span>Petrohttp://www.blogger.com/profile/12006658930981519510noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8030487100650036732.post-34907324466705710592014-11-12T09:52:00.001+01:002015-11-08T13:04:12.710+01:00Indie są rosyjskie!<div style="text-align: justify;">
<a href="https://4.bp.blogspot.com/-nCjKyDtkkkQ/VGMe4yChHeI/AAAAAAAAAPk/B1Ci9X56JUo/s1600/indie.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="http://4.bp.blogspot.com/-nCjKyDtkkkQ/VGMe4yChHeI/AAAAAAAAAPk/B1Ci9X56JUo/s200/indie.png" width="161" /></a><b>W 1469 roku, gdy Vasco da Gama był jeszcze dzieckiem, z Hormuzu w południowym Iranie wyruszył okrętem samotny chrześcijanin, bliski bankructwa poddany kniazia Tweru, Atanazy Nikitin. Zabierał ze sobą tylko konie na sprzedaż i marzenia o wzbogaceniu się. Nie mógł jednak spodziewać się, że dzięki swoim notatkom zostanie uznany za jednego z pierwszych europejskich odkrywców Indii. Czy Słowianie istotnie wyprzedzili sławniejszych Portugalczyków?</b></div>
<br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
<br />
Wielkie Księstwo Tweru (1246-1485), położone nad Wołgą, było w czasach Nikitina już tylko reliktem dawnego rozbicia dzielnicowego Rusi. Utrzymywało się wyłącznie dzięki bliskim relacjom z hegemonem w regionie, czyli Moskwą. Nie dziwi zatem, że gdy w 1466 roku Iwan III zapragnął wysłać poselstwo do Szyrwanszacha (na terenie dzisiejszego Azerbejdżanu), by zawiązać z nim sojusz, w jego skład weszli także kupcy z bratniego Tweru, handlujący futrem i pragnący zrobić niezły interes. Rynki kaukaskie i perskie były dobrze znane Rusinom, jednak stale zagrażali im wciąż niebezpieczni Tatarzy. W pobliżu Astrachania Nikitin i jego towarzysze zostali napadnięci i obrabowani, a następnie zmuszeni do podróży przez Morze kaspijskie dalej na południe – by czasem nie donieśli Iwanowi o tej zuchwałej grabieży. Ci, którzy posiadali jeszcze jakikolwiek majątek w domu zdecydowali się powrócić, jednak tacy jak Nikitin, którzy zostali bez grosza przy duszy, nie mieli nic do stracenia. Próbujący robić interesy w Persji kupiec z Tweru szybko usłyszał o niebywałej okazji – mianowicie o wielkim popycie na konie w tajemniczych i nieznanych dla chrześcijanina z Rusi Indiach. Poczyniwszy odpowiednie przygotowania po święcie Wielkiej Nocy 1469 roku Nikitin wsiadł na okręt, który zabrać miał go do Hindustanu.</div>
<div style="text-align: justify;">
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="https://3.bp.blogspot.com/-pkJgMvbaeM8/VGMe2KsPjCI/AAAAAAAAAPU/wZ_jZixmh8M/s1600/mapapodrozy.png" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" height="320" src="http://3.bp.blogspot.com/-pkJgMvbaeM8/VGMe2KsPjCI/AAAAAAAAAPU/wZ_jZixmh8M/s320/mapapodrozy.png" width="263" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Mapa podróży Nikitina pochodzi z artykułu <br />
"The Journey beyond Three Seas" A. S. Morrisa</td></tr>
</tbody></table>
Jeszcze w Persji kupiec zdecydował się sporządzić notatki ze swoich podróży, które potem nazwane miały być „Podróżą poza Trzy Morza” (Kaspijskie, Indyjskie, Czarne). Utrwaliły się dzięki sekretarzowi Iwana III, Mamyrowi Wasilijowi i kronikom ruskim, by ponownie odkryte w 1817 roku stały się powodem rosyjskiej, kolonialnej dumy. Nikitin bez wątpienia był pionierem, nadto widziano w nim odważnego i ciekawego świata patriotę. Wcześniej relacje z pobytu sporządzili nieliczni, Marco Polo nigdy nie dotarł w głąb subkontynentu, równać się z Rusinem mógł tylko Niccolo de’ Conti, kupiec wenecki. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
Indie zadziwiają Nikitina. Z niemałym niesmakiem opisuje gospody, w których służące nie tylko gotują podróżnikom, ale też z nimi sypiają za drobną opłatą – najchętniej z białymi. Kupiec jest również przekonany o prawdziwości istnienia swoistej małpiej monarchii, którą opisuje tymi słowami:</div>
<blockquote class="tr_bq">
<div style="text-align: justify;">
żyją one w lasach i mają swojego małpiego kniazia, wokół którego jest bezmiar uzbrojonych popleczników. A gdy któryś z nich zostaje porwany, reszta skarży się kniaziowi i zostaje wysłana armia po zaginionego; przybywszy do miasta atakują domostwa i biją ludzi, a ich wojsko jest liczne. Mówią własnym językiem i płodzą wiele dzieci, a gdy dziecko jest niepodobne do ojca czy matki, jest porzucane na drodze. Wtedy [małpie dzieci] łapane są przez Hindusów, którzy uczą je rękodzieła czy tańca lub nawet sprzedają w nocy, tak by nie mogły znaleźć drogi do domu. </div>
</blockquote>
<div style="text-align: justify;">
Do innych fantasmagorii zalicza ptaki zwane od dźwięku, który wydają: „gookook”, latające w nocy i oświetlające domy, w których wkrótce jeden z domowników umiera. Gdy próbuje się je zabić plują ogniem z dziobów. Nie brakuje także rozsiewających trujący jad jeleni, dzikich kotów czy wszechobecnych węży. Nikitin oddaje sprawiedliwość wspaniałościom indyjskim, takim jak ogromna świątynia Bootchana (Buddy), rzekomo rozmiaru połowy całego Tweru, przyciągająca nawet od 20 do 100 milionów ludzi. Uważa także, że miasto Jooneer zostało stworzone przez Boga, z powodu swojej niedostępności i wbudowania w skały. Przepych otacza przede wszystkim pałace sułtańskie, mające 100 bram ze stoma gwardzistami i skrybami, zapisującymi każde wejście i wyjście z kompleksu; armie są liczne i potężne głównie za sprawą słoni bojowych, na których budowane są istne fortyfikacje, a do kłów przyczepiane ogromne kosy. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
Nikitin daleki był od entuzjazmu wobec tego, co widział. W czasie pobytu, chcąc się zdystansować od politeizmu i grzeszności Hindusów zbliżył się znacznie do elit królestw dekańskich, które tworzyli muzułmanie. Najważniejszym z nich był Sułtanat Bahmanidów (1347-1527) ze stolicą w Bidarze; tam Nikitin spędził gro czasu, opisując chociażby wojny z rywalem Bahmanidów, Widżajanagarą. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
Według kupca negliż był wśród pospólstwa czymś powszechnym, prawie wszyscy chodzili nadzy lub skromnie ubrani, nie czując wstydu, w ten sposób przedstawiano nawet bóstwa. Nikitin nie ukrywał, że z powodu swojej karnacji wzbudzał niemałe zainteresowanie, jednak dopiero gdy porzucił muzułmański ubiór i przyznał się do bycia chrześcijaninem został zaakceptowany i dopuszczony do hinduskiej społeczności. Miał jednak z tego powodu niemało problemów i wkrótce zmuszony został przez konieczność do brania udziału w islamskich świętach, przez co uważał się za apostatę. Należy pamiętać, że apostazja w tych czasach karana była śmiercią. Powodowały nim nie tylko obciążenia finansowe nakładane na niewiernych (poza płaceniem dżizji Nikitinowi groziła także konfiskata mienia, gdy jeden z gubernatorów dowiedział się, że jest chrześcijaninem), ale też trudności z przestrzeganiem kalendarza chrześcijańskich świąt. Podróżnik nie miał przy sobie odpowiednich pomocy, nie miał kontaktu z innymi wiernymi, mógł co najwyżej próbować własnych obserwacji astronomicznych. W końcu poddał się i pościł wtedy, kiedy czynili to muzułmanie – w Ramadan. Podobne doświadczenia miał de’ Conti czy Ludovico de Varthema, albowiem w północnych Indiach handel i polityka zdominowane były przez muzułmanów. W końcu Nikitin, po pięciu latach pobytu i robienia interesów w Indiach pragnął powrócić do chrześcijańskich korzeni, do Rusi. Ostatni zapis jego notatek mówi o pobycie w Kaffie (Teodozji) na Krymie, zapewne zmarł niewiele później, prawdopodobnie w drodze do Smoleńska. </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-4hRrgTD83bQ/VGMe4a31-AI/AAAAAAAAAPg/2GiDG_QkHug/s1600/pomnik-twer.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="http://3.bp.blogspot.com/-4hRrgTD83bQ/VGMe4a31-AI/AAAAAAAAAPg/2GiDG_QkHug/s320/pomnik-twer.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
Od 1955 roku w Twerze stoi wykonany z brązu wielki pomnik Nikitina, rosyjskiego odkrywcy i kupca. Miejska legenda mówi, że monument został zaimprowizowany po tym, gdy podczas wizyty Chruszczowa w Indiach premier Nehru spytał pierwszego sekretarza czy Związek Radziecki uhonorował swojego bohatera. Chruszczow miał polecić ekspresowe wykonanie pomnika, jeszcze przed wizytą Nehru. Bank Rosji wydał specjalne monety z wizerunkiem pioniera, zaś w rodzimym Twerze mieszkańcy popijają piwo „Atanazy”. Sukcesy odkrywcy zostały jednak zaprzepaszczone i Rosja nie włączyła Indii w swoją strefę wpływów, szansę zaś wykorzystali Portugalczycy, Francuzi, Duńczycy, a wreszcie Anglicy. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<b>Bibliografia</b>:</div>
<div style="text-align: justify;">
1. A. S. Morris, The Journey beyond Three Seas, [w:] The Geographical Journal, t. 133, nr 4, 1967, str. 502-508<br />
2. Mary Jane Maxwell, Afanasii Nikitin: An Orthodox Russian's Spiritual Voyage in the Dar al-Islam, 1468-1475, [w:] Journal of World History, t. 17, nr 3, 2006, str. 243-266<br />
3. Wielhorsky, Count M., The travels of Athanasius Nikitin, [w:] R. H. Major (ed.) India in the fifteenth century, 1857 https://archive.org/stream/indiainfifteenth00majorich#page/n197/mode/2up [dostęp: 2.XI.2014]</div>
Petrohttp://www.blogger.com/profile/12006658930981519510noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8030487100650036732.post-36754425671387889042014-03-28T23:25:00.004+01:002014-05-26T21:27:54.512+02:00Amerykę odkryłeś!<div style="text-align: justify;">
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-o7t-kY_NR_g/UzXy4AxJwEI/AAAAAAAAAMg/Z65eCP7gBQc/s1600/kolumb.PNG" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-o7t-kY_NR_g/UzXy4AxJwEI/AAAAAAAAAMg/Z65eCP7gBQc/s1600/kolumb.PNG" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">JAK TO NIE BYŁEM PIERWSZY?!</td></tr>
</tbody></table>
Dzisiaj wpis wyjątkowy, bo bez perspektywy genealogicznej (ale takie też co jakiś czas będą się pojawiać). Pytanie, jakie sobie postawimy, brzmi: kto odkrył Amerykę? Zapewne w tym momencie wędruje po Waszych głowach myśl: <span style="line-height: 150%;">„</span>no przecież Kolumb<span id="goog_1178991725"></span><span id="goog_1178991726"></span> w 1492!<span style="line-height: 150%;">”</span>, a może też załącza się jednocześnie do tego utwór <a href="https://www.youtube.com/watch?v=PSoVWRVVP8A">Vangelisa</a> (tak dla patosu). Cóż, studia historyczne niszczą wiele ustalonych faktów, a celem samej historii jest ciągła weryfikacja. Przydatność faktów nabytych w szkole pokazuje to, że na studiach najpierw się je wszystkie równa z ziemią, a potem buduje od nowa (mniej przeterminowane) poglądy na pewne sprawy. Ale wróćmy do tematu.<br />
<br />
<br />
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-NlJR04QQgsQ/UzXytCAnXEI/AAAAAAAAAMU/xHv_NV-3cyI/s1600/norse2.png" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-NlJR04QQgsQ/UzXytCAnXEI/AAAAAAAAAMU/xHv_NV-3cyI/s1600/norse2.png" height="221" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Imperium i najazdy wikingów vel Normanów</td></tr>
</tbody></table>
Pewna grupa miłośników tematu pewnie i tak wie już, do czego piję. Od ładnych kilku lat mamy już dowody na to, że blisko pięćset lat przed Kolumbem swój ślad w Ameryce zostawili wikingowie, wielcy żeglarze i zdobywcy z północnej Europy. Passusy ze średniowiecznych kronik dotyczące Winlandii potwierdziły się dzięki archeologii. W 1960 roku w L'Anse aux Meadows (Nowa Fundlandia, Kanada) para naukowców – Helge i Anne Stine Ingstadowie – odkryła pozostałości nordyckiej osady. Wkrótce odkrycie przyciągnęło kolejnych badaczy i trafiano na coraz więcej dowodów. Bądźcie jednak spokojni, nie będę pisać tutaj wyłącznie o oczywistościach. Perspektywa kontaktów Europy z Amerykami w czasach prekolumbijskich jest o wiele szersza!</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/--WpT0H3eg4s/UzW412rWvfI/AAAAAAAAAME/nqwJGXeBOOU/s1600/fenicjanie.png" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/--WpT0H3eg4s/UzW412rWvfI/AAAAAAAAAME/nqwJGXeBOOU/s1600/fenicjanie.png" height="239" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Fenickie imperium</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Mam pewne powiedzonko: <span style="line-height: 150%;">„</span>nie da się zrozumieć dziejów Bizancjum bez znajomości historii wczesnego Ugarit<span style="line-height: 150%;">”</span> – czyli geneza i ciągi przyczynowo-skutkowe są wszystkim! Zacznijmy więc od samego początku, a konkretnie od czasów, gdy ludzie byli w stanie zrobić już coś konkretnego ze swoimi statkami. Pierwszą cywilizację żeglarską (z prawdziwego zdarzenia) stanowili bez wątpienia Fenicjanie, semicki lud z Palestyny, zamieszkujący tereny dzisiejszego Libanu, Izraela i Syrii. Po skolonizowaniu Cypru rozpoczęli dalszą ekspansję na Morzu Śródziemnym, osiedlając się na Sycylii, Malcie, Sardynii i Korsyce oraz zakładając w Afryce Północnej Kartaginę, przyszłego rywala Rzymu. Gdyby jednak poprzestali tylko na tym, prawdopodobnie nie byliby godni naszej uwagi! Fenicjanie nie obawiali się przekroczenia Gibraltaru, który dla większości cywilizacji starożytnych był swoistym końcem świata – Słupami Heraklesa. Nie tylko nawiązali kontakty handlowe z Wyspami Cynowymi (utożsamianymi z dzisiejszą Wielką Brytanią), ale też spenetrowali Wyspy Kanaryjskie, Maderę, Azory i Wyspy Zielonego Przylądka (a konkretnie mówiąc, ich kuzyni z Kartaginy). Na tym kończą się pewniki. Dalej zdani jesteśmy wyłącznie na przekazy źródłowe Pauzaniasza (ur. ~100 r., zm. ~180 r.), Pomponiusza Meli (zm. ~45 r.) i Diodora Sycylijskiego (ur. ~80 r. p.n.e. - zm. ~20 r. p.n.e.). Oto jak brzmią:</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<i>Chcąc zaś nieco więcej od innych dowiedzieć się o satyrach, kim właściwie są, zasięgałem z tego względu zdania u wielu. Pewien Karyjczyk Eufemos opowiadał, że płynąc do Italii został zniesiony przez wichurę z właściwego szlaku i zaniesiony na takie krańce morza, dokąd nie docierają nigdy żeglarze; mówił dalej, że tam jest mnóstwo samotnych wysp, na niektórych znowu zamieszkują jacyś dzicy ludzie.<br />Do innych wysp już nie chcieli przybijać żeglarze, choć poprzednio do nich zawijali, i mieli nawet sporo wiadomości o obyczajach mieszkańców. Wtedy zresztą także tylko z musu przybili. Te wyspy nazwane zostały przez żeglarzy wyspami satyrów. Mieszkańcy tych wysp są spaleni przez słońce i mają ogony na pośladkach niewiele mniejsze od końskich. Na widok żeglarzy natychmiast pędem podbiegli na okręt, nie wydawszy nawet głosu, i przyskoczyli do niewiast pozostających na okręcie. Wreszcie żeglarze, przerażeni ich napaścią, wyrzucili na brzeg niewiastę barbarzyńską. Satyrowie nie tylko dopuścili się wobec niej gwałtu w sposób zwykły, ale zbezcześcili całe jej ciało.</i></div>
<div style="text-align: justify;">
Pauzaniasz, <i>Wędrówka po Helladzie, </i>księgi I-X, zrodla.historyczne.prv.pl</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-NVaT45ca1Po/UzW4DmQE1xI/AAAAAAAAALs/hkdSlqA2qqM/s1600/kocoum.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-NVaT45ca1Po/UzW4DmQE1xI/AAAAAAAAALs/hkdSlqA2qqM/s1600/kocoum.jpg" height="190" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Czyżby był Satyrem?</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
U Pauzaniasza obce ludy jawią się jako mitologiczne bestie, a konkretnie mówiąc: satyry (od pasa w górę ludzie, w dół zaś zwierzęta). Przez całe wieki podejście to było niezwykle popularne i rozpowszechnione. Opowieści o dalekich lądach w ramach konwencji musiały być wręcz przyozdabiane takimi rewelacjami, jeśli miały zyskać jakiś posłuch. Wśród stworów wymieniano takie osobliwości jak cynocefale (psiogłowi), blemmjowie (bezgłowi, z oczami na ramionach i ustami na piersiach) czy skiapodzi (jednonodzy, używający przerośniętej stopy do ochrony przed słońcem). Jeśli kogoś interesuje ta tematyka, to polecam lekturę <span style="line-height: 150%;">„</span>Baudolino<span style="line-height: 150%;">”</span> Umberta Eco. Książka traktuje o innej zaginionej krainie i związanej z nią legendzie – królestwie księdza Jana (ulokowanym w Indiach, a najpewniej tożsamym z Etiopią).</div>
<div style="text-align: justify;">
Pauzaniasz powołuje się tutaj na, jak to się ładnie mówi, świadka historii – Eufemosa z Karii, krainy w Azji Mniejszej, graniczącej z Jonią, mającej stolicę w Halikarnasie. Lud Karyjczyków jest zagadką dla historyków, którzy nie potrafią zdefiniować ich pochodzenia – przypuszczenia wskazują na Kretę. Mieszkańcy zamieszkujący wyspy za oceanem są zdecydowanie wrodzy wobec Europejczyków i przypominają dzikie bestie. Mniej fantastyczna analiza tekstu mogłaby wskazywać na kontakty z czerwonoskórymi Indianami (<span style="line-height: 150%;">„</span>spaleni przez słońce<span style="line-height: 150%;">”</span>), o długich, splątanych włosach. Złe relacje między cywilizacjami wskazywać by mogły na powód braku częstszych kontaktów. Zobaczmy teraz, co na ten temat ma do powiedzenia Diodor Sycylijski:</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<i>Jako że zapoznaliśmy się już z wyspami leżącymi na wschód od Słupów Heraklesa, wypuścimy się teraz na główny ocean, który leży poza nimi, ponieważ naprzeciw Afryki leży wielka wyspa na rozległym oceanie, wiele dni żeglugi na zachód od Libii. Ziemia tam jest wielce żyzna, z czego dużą część stanowią góry, ale nie brakuje też płaskiego, otwartego terenu, który jest najprzyjemniejszy ze wszystkich, bowiem nawadniany przez kilka żeglownych rzek, ozdobiony przez mnogość ogrodów uciechy, obsadzony przez niejeden rodzaj drzew i obfitość sadów przeplatanymi nurtami słodkiej wody. Miasta strojne są w okazałe zabudowania, a domy do ucztowania są zewsząd, przyjemnie ulokowane w ogrodach i sadach. I tam [mieszkańcy] zabawiają w lecie, tak jak w innych miejscach nadających się do rozrywki i rozkoszy. <br />Górska część kraju pokryta jest wielością ogromnych lasów i wszelkimi rodzajami drzew owocowych, dla większej radości zaś tamtejsi ludzie udają się co jakiś czas do dolin pełnych uciechy, nawadnianych przez fontanny i orzeźwiające źródła: zaiste cała ta wyspa obfituje w źródła słodkiej wody, dlatego też mieszkańcy nie tylko czerpią z tego faktu uciechę i rozkosz, ale też wpływa to na ich zdrowie i siłę ciała. <br />Tam też zabawiać się można polowaniem na wszelkie rodzaje dzikich zwierząt, których jest taka mnogość, że też na ucztach tamtejszego ludu niczego nigdy nie brakuje. Przyległe morza obfitują w ryby wszystkich gatunków. <br />Klimat na wyspie jest bardzo łagodny i sprzyjający dobremu zdrowiu, dzięki czemu drzewa wydają owoce prawie przez cały rok, a i inne dary natury są świeże i dorodne, wyspa dzięki doskonałości ze wszech miar zdaje się zatem być prędzej siedzibą bogów, niźli ludzi.<br />Dawniej, z powodu jej dalekiego położenia, była całkowicie nieznana, lecz później została odkryta, w następujący sposób.<br />Fenicjanie, w pradawnych czasach, podejmowali często wyprawy morskie, podróżując jako kupcy zakładali też wiele kolonii zarówno w Afryce, jak i w zachodnich częściach Europy. Kupcom powodziło się w ich działalności i stając się niesamowicie bogatymi ludźmi przekroczyli Słupy Heraklesa, na morze zwane oceanem: wpierw zbudowali miasto zwane Gades (Kadyks - przyp. tł.) (...) Fenicjanie odkrywszy brzeg poza Słupami i żeglując wzdłuż wybrzeży Afryki zostali zepchnięci przez nagłą i gwałtowną burzę daleko w głąb oceanu, znajdując się tam przez wiele dni, gdy dotarli na wyspę i dowiedzieli się o jej naturze i przyjemnym charakterze. Zostali zatem pierwszymi, którzy odkryli ją dla pozostałych, ponieważ gdy Etruskowie, gdy byli jeszcze potęgą na morzu, zamierzali wysłać kolonistów w tamtym kierunku, Kartagińczycy przeciwstawili się im z dwóch powodów – po pierwsze obawiali się, że ich obywatele skuszeni dobrobytem wyspy opuszczą ich, po drugie chcieli zatrzymać ją dla siebie jako azyl, w razie gdyby niespodziewany i nagły obrót fortuny doprowadził do ruiny ich państwa, jako że będąc potęgą na morzu wątpili, by ktoś poza nimi był zdolny w tajemnicy przenieść się z rodzinami na tę wyspę.</i></div>
<div style="text-align: justify;">
Diodor Sycylijski, <i>Biblioteka historyczna, </i>księga V, tłumaczenie własne na podstawie Wikiźródeł</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-wM7qqbqP0qo/UzXz_1bUJiI/AAAAAAAAAMo/X0iyjgWD93Y/s1600/rio.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-wM7qqbqP0qo/UzXz_1bUJiI/AAAAAAAAAMo/X0iyjgWD93Y/s1600/rio.jpg" height="212" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Faktycznie „na bogato”</td></tr>
</tbody></table>
Opis również nie zaskakuje pod względem konwencji, to jest opisywania nieznanych, dalekich lądów jako ziem mlekiem i miodem płynących. Mimo wszystko źródło jest o wiele ciekawsze pod względem mnogości szczegółów, a także relacji, jakoby Kartagińczycy szykowali sobie miejsce w Ameryce jako potencjalny azyl! Czekamy na śmiałka, który zdecyduje się napisać powieść historyczną o świecie, w którym Kartagina przetrwała na wybrzeżach Brazylii. Wszak mamy już fantazje na temat Imperium Romanum w XXI wieku. Diodor Sycylijski jednak nie cieszy się uznaniem wśród historyków, którzy obwiniają go o brak sumienności i wyłącznie kompilowanie istniejących już relacji. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Fenicjanie mieli zatem dotrzeć do Ameryk, a według Herodota do ich osiągnięć można zaliczyć jeszcze opłynięcie Afryki na zlecenie faraona Necho II (panowanie: 610 - 595 r. p.n.e.), co jest jednak jeszcze trudniejsze do zweryfikowania. Część naukowców zgadza się jednak co do tego, że dopłynięcie do Brazylii przez Fenicjan było możliwe. Naród ten doskonale radził sobie na morzu, a skoro wiemy, że bez problemu dotarli do Wysp Zielonego Przylądka, mogli wpaść pod wpływ pasatu (stałego, ciepłego wiatru) wiejącego w kierunku południowo-zachodnim – czyli wprost na wybrzeża Brazylii! Ten sam pasat umożliwił Krzysztofowi Kolumbowi dotarcie do Ameryki. Ponadto Portugalczycy eksplorujący kraj (od XVI wieku) twierdzili, że nawet w głębi lądu znajdowali starosemickie inskrypcje, mogące wskazywać na Fenicjan (używających tego języka). Być może przyjdzie nam jeszcze poczekać na ostateczne potwierdzenie bądź obalenie tezy w wyniku jakiegoś archeologicznego znaleziska (tak jak było w przypadku Winlandii) – byłby to niewątpliwie niemały przełom w nauce. </div>
<div style="text-align: justify;">
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-w99xKl0reLc/UzX0QG1meGI/AAAAAAAAAMw/LgbX_h-8S9M/s1600/thule.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-w99xKl0reLc/UzX0QG1meGI/AAAAAAAAAMw/LgbX_h-8S9M/s1600/thule.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Legendarna wyspa Thule</td></tr>
</tbody></table>
Ale to wciąż nie wszystko, jeśli chodzi o starożytność. Opowiedzenia domaga się chociażby historia greckiego odkrywcy, Pyteasza z Massalii (dzisiejsza Marsylia). Wyrazy podziękowania dla Przemysława z Płochocina, który opowiedział mi ją jako pierwszy. Ten śmiałek z IV wieku p.n.e. nie dość, że przyczynił się znacznie do rozwoju geografii i żeglugi jako takiej, to sam podjął się wyprawy na północ (w 310 r. p.n.e.). Fenicjanie już w tamtym czasie zazdrośnie strzegli swoich sekretów znajdujących się za Gibraltarem, a przede wszystkim swojego handlu. Pyteasz musiał pokonać nie tylko strach przed oceanem (jedną z broni Fenicjan było rozprzestrzenianie strachu przed morzem leżącym za Słupami Heraklesa, który przetrwał aż do średniowiecza), ale i unikać faktycznej blokady morskiej, ponoć pływając tylko nocami. Pyteasz dotarł i opłynął wyspy Wielkiej Brytanii i Szetlandów, a także nawiązał kontakt z Germanami mieszkającymi u ujścia Łaby. Co najważniejsze jednak podjął niesamowicie niebezpieczną i ryzykowną wyprawę na pełne morze –w starożytności dominował typ żeglugi wzdłuż brzegów, o wiele bezpieczniejszy, ale i skazujący na brak kontaktów transatlantyckich. Pyteasz dotarł na wyspę, którą określił jako Thule, znajdującą się o sześć dni żeglugi od wybrzeży Wielkiej Brytanii. Nazwa ta jest dzisiaj stosowana jako pasująca do Islandii (bądź Norwegii), jednak w dawniejszych czasach <i>Ultima Thule</i> równała się po prostu końcowi znanego świata. Co ciekawe Pyteasz miał do swojej dyspozycji o wiele lepiej zbudowany i większy statek niż Krzysztof Kolumb, a jego opis miejsca, w którym <span style="line-height: 150%;">„</span>nie ma już różnicy między lądem a morzem i powietrzem, a substancji łączącej wszystko nie sposób przebyć pieszo ani statkiem<span style="line-height: 150%;">”</span> pasuje według Fridtjofa Nansena (wybitnego oceanografa, ur. 1861, zm. 1930) do kaszy lodowej (źródło: Wikipedia), co mogłoby nasuwać pytanie: jak daleko naprawdę dotarł Pyteasz i czy naprawdę Thule należy identyfikować z Islandią?</div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-psDOZdF5pRM/UzW4rJ5AXNI/AAAAAAAAAL8/BFY3Eq-RRTU/s1600/atlantyda.gif" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-psDOZdF5pRM/UzW4rJ5AXNI/AAAAAAAAAL8/BFY3Eq-RRTU/s1600/atlantyda.gif" height="212" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Atlantyda</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Bez wątpienia jest jedna mityczna wyspa znana ze starożytności, o której słyszeli wszyscy. Atlantyda – wyspa Atlasa. Wymyślona przez Platona w dialogu Timajos (360 r. p.n.e.), często lokowana była chociażby właśnie na Atlantyku, a jej historia inspirowała i inspiruje całe pokolenia oraz nie daje spać fanom wszelkiego rodzaju fantazmatów. Jeśli chodzi o świat nauki, to najczęściej wspomina się o erupcji wulkanicznej na Therze, która miała być pierwowzorem dla zatopienia Atlantydy. Podobną sławą cieszył się również mit o Wyspach Szczęśliwych, części Hadesu, do której udawali się cnotliwi ludzie zmarli. Często były one utożsamiane później z Wyspami Kanaryjskimi. Mimo że warto było o tym wspomnieć, to zostawmy już mityczne wyspy i przejdźmy dalej.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Państwo rzymskie obaliło skutecznie granice wiedzy i niewiedzy w Europie, zajmując Galię i Brytanię, i przybliżając je do <i>cywilizowanego</i> świata, a także tocząc boje z Germanami. Nigdy jednak nie poważyło się na dalekomorską żeglugę, chociaż prowadzono handel z Azją. Gdy Rzym upadł, dziedzictwo świata starożytnego zostało podtrzymane w bardzo małym stopniu, a największymi jego opiekunami zostali Arabowie oraz mnisi iroszkoccy. To właśnie tym dwóm cywilizacjom przyjrzymy się, zanim przejdziemy wreszcie do wikingów.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Średniowieczna Irlandia jest krainą cudów. Niesamowicie rozwinięte i pełne ducha humanizmu prawo brehonów, prężny ruch monastycyzmu i wiążącego się z nim ducha nauki, ocalone dziedzictwo świata Greków i Rzymian – wszystko to tworzyło światłe społeczeństwo, a przynajmniej jego elity. Irlandczycy prowadzili misje nie tylko na Wyspach Brytyjskich, ale również na kontynencie, przyjmując chociażby zaproszenie Karola Wielkiego, władcy Franków i cesarza rzymskiego, i pomagając mu przywrócić dawny blask łacinie oraz edukacji. Syn ziemi irlandzkiej, święty Brendan Żeglarz (ur. ~484 r., zm. ~577 r.), będzie naszym bohaterem, przynajmniej przez parę chwil. </div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-1b8j1713hr8/UzW4VnMnFUI/AAAAAAAAAL0/iyux55cWZWw/s1600/brendan.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-1b8j1713hr8/UzW4VnMnFUI/AAAAAAAAAL0/iyux55cWZWw/s1600/brendan.jpg" height="320" width="223" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Święty Brendan i jego załoga</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Pochodzący z Munsteru (południowej Irlandii) przyszły święty przyjął święcenia w 512 roku i przez następne dwadzieścia lat swojego życia żeglował wzdłuż brytyjskich wybrzeży, zakładając wiele klasztorów i prowadząc działalność misyjną (Anglosasi nawrócili się na przełomie wieków VI i VII, Piktowie w podobnym czasie). Między 512 a 530 rokiem Brendan po założeniu klasztoru Seana Cill miał zdecydować się na wyprawę morską, która później obrosła w legendę. Miała to być siedmioletnia wyprawa morska w poszukiwaniu raju, opisuje ją jako pierwsza IX-wieczna <i>Wyprawa świętego Brendana Żeglarza. </i>Nie będę tutaj przytaczać jej fantastycznego przebiegu, wyprawa kończy się jednak sukcesem – znalezieniem mitycznej wyspy. Wiedza o wyspie świętego Brendana, położonej gdzieś na Atlantyku (na zachód od północnej Afryki), przetrwała przez całe średniowiecze. Znajdujemy ją na mapach z okresu odkryć Kolumba jako <i>La isla de San Borondón</i>. Wielu Portugalczyków, jak i Hiszpanów, wspominało o cudach, jakie miały się na niej dziać, a wszystkie opowiadania kończą się dosyć tajemniczo. Istniała także inna mityczna wyspa, Brasil (bądź Hybrasil) – miała być spowita mgłą, widoczna była tylko przez jeden dzień, raz na siedem lat. Chociaż wyspa świętego Brendana traktowana jest jako alegoria, nie brakuje zwolenników tezy o irlandzkiej eksploracji na Atlantyku – i w konsekwencji – w Ameryce. Istnieje nawet towarzystwo broniące tezy o odkryciach Brendana Żeglarza, a brytyjski historyk Tim Severin wraz z załogą samodzielnie podjął się trudu żeglugi z Irlandii do Ameryki, korzystając wyłącznie z technologii dostępnych w VI wieku, osiągając sukces.</div>
<div style="text-align: justify;">
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-JB-qrs5YNWo/UzX0rNQidUI/AAAAAAAAAM4/36dX4eKwl48/s1600/miranda.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-JB-qrs5YNWo/UzX0rNQidUI/AAAAAAAAAM4/36dX4eKwl48/s1600/miranda.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">No i (...) wylądował... </td></tr>
</tbody></table>
Mitologia irlandzka obfituje w takie fantastyczne opowieści o dalekomorskiej żegludze do innych światów (<i>immrama</i>) i nic dziwnego, że część z nich została schrystianizowana wraz z tamtejszym ludem. Najsłynniejszy mit o Branie jest tematem utworu epickiego z VIII w. pod tytułem <i>Podróż Brana i jego przygody</i>. Pieśń o cudach znajdujących się za morzem, wielu wyspach – każdej większej od Irlandii, na których nie brakuje pięknych kobiet, słodkiej muzyki, a zdrada, smutki, choroby i śmierć nie są znane – przyciąga Brana i skłania do podróży. Odkrywca trafił na Wyspy Radości, gdzie ludzie żyli bez żadnych trosk, a następnie na Wyspy Kobiet. Towarzysz Brana tęsknił jednak za domem i skłonił podróżnika do powrotu. Jednak w Irlandii nikt już go nie znał, wiadomo było jedynie, że istniał Bran, który popłynął do innego świata. Bran zatem ponownie rusza w podróż, tym razem sam (źródło: Arthur Cotterell, <i>Słownik mitów świata</i>).</div>
<div style="text-align: justify;">
Zostawmy jednak mity. Mnisi iroszkoccy naprawdę podróżowali na północ i na zachód. Znani ze swojego pragnienia osamotnienia (pustelni) i spokoju (zwłaszcza od ciągłych zawieruch wojennych), migrowali na Szetlandy, a nawet na Islandię! Grupy te znane są pod nazwą Paparów (łac. papa, ojcowie). Nordyckie źródła Íslendingabók oraz Landnámabók podają, że gdy wikingowie przybyli na Islandię (874 r.), zastali tam już istniejące grupy mnichów z Irlandii bądź Szkocji (co ciekawe sama Irlandia w średniowieczu określana była jako Scotia, a po chrystianizacji Piktów te dwa kraje tworzyły jeden krąg kulturowo-cywilizacyjny, chociaż nie polityczny, stąd określenie Iroszkoci). Znakiem rozpoznawczym mnichów miały być pastorały. O obecności Paparów na północy wspomina także Dicuil, irlandzki mnich z przełomu wieków VIII i IX. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-McVvaHgflvg/UzX1p-8EW4I/AAAAAAAAANA/M8ydDRFUjAo/s1600/irish.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-McVvaHgflvg/UzX1p-8EW4I/AAAAAAAAANA/M8ydDRFUjAo/s1600/irish.jpg" height="320" width="248" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Coś mi się zdaje, że Irlandczycy i tak dopięli swego<br />
z tą całą Ameryką</td></tr>
</tbody></table>
Dlaczego Islandia jest tak ważna w kontaktach z Amerykami i zwracam na nią uwagę w przypadku Pyteasza i Irlandczyków? Wiemy już, że wikingowie, osiedliwszy się na Islandii, podążyli dalej do Grenlandii (swoją drogą taka nazwa wyspy o raczej nieprzyjaznym klimacie była chwytem marketingowym, mającym zachęcić nowych kolonistów do osiedlania się), a potem do Winlandii (Nowa Fundlandia/Kanada). Ten szlak mógł być znany zatem wszystkim, którzy dotarli do pierwszego <i>przystanku</i>, jakim była właśnie Islandia. </div>
<div style="text-align: justify;">
I tak w istocie mogło się stać. Źródła nordyckie ponownie wspominają o ubiegających ich w odkryciach Irlandczykach. Wielka Irlandia (Írland hið mikla), zwana też Krajem Białych Ludzi (Hvítramannaland). Mówi o tym Saga Eryka Czerwonego, jak również wcześniej wymienione sagi islandzkie. Znajdujemy chociażby takie passusy:<br />
<br />
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<i>(...) Ich synem był Ari, który popłynął do Krainy Białych Ludzi, którą niektórzy nazywają Większą Irlandią. Leży ona na oceanie w kierunku zachodnim, w pobliżu Winlandii, położona na sześć dni żeglugi na zachód od Irlandii. Ari nie zdołał uciec i został tam ochrzczony. Ta historia została wpierw opowiedziana przez Hrafna Limerick-Farer, który spędził długi czas w Limerick w Irlandii. Thorkel Gellisson powołał się na pewnych Islandczyków, którzy słyszeli earla Thorfinna z Orkney mówiącego, że Ari jest w Krainie Białego Człowieka i nie może stamtąd uciec, jednak ma wielkie poważanie. </i><br />
oraz<br />
<i>(...) Gdy żeglowali z Winlandii złapali południowy wiatr i dotarli do Marklandii i znaleźli pięcioro Skraelingów, jeden z nich był brodaty, dwójka była kobietami, dwójka dziećmi. Ludzie Karlsefniego złapali dzieci, jednak reszta im uciekła. I zabrali dzieci ze sobą i nauczyli je swojej mowy i zostały one ochrzczone. Dzieci nazywały swoją matkę Waetilldi, a swego ojca Uwaegi. Mówiły o królach rządzących Skraelingami, z których jeden miał się zwać Awalldamon, a drugi Walldidida. Mówiły także, że nie ma tam domów, a ludzie żyją w grotach i norach. Mówiły także, że naprzeciw ich ziemi jest inna ziemia i tamtejsi ludzie ubierają się w białe stroje, głośno krzyczą, noszą długie tyczki i frędzle. To miała być Kraina Białych Ludzi. Potem przybyły one [dzieci] do Grenlandii i zostały z Erykiem Czerwonym na zimę.</i></div>
<div style="text-align: justify;">
Także Saga Eyrbyggja wspomina o nieznanej ziemi, której mieszkańcy mówią po irlandzku. Gudleif Gudlaugson płynął wraz z załogą z Dublina na Islandię, jednak zboczyli z kursu na zachód, a następnie na południowy-zachód, z dala od wszelkiego lądu. Setki tubylców przybyły, by ująć Gudleifa i jego towarzyszy, z zamiarem osądzenia i najpewniej zabicia. Gdyby nie interwencja tubylca znającego realia i język Islandii, zapewne Gudleif skończyłby tragicznie. Ten sam człowiek przyznał, że załoga miała niemałe szczęście, albowiem ziemia ta jest ogromna, a porty nieliczne i w wielkich odstępach. Ocalony Gudleif uznał, że nieznajomym wybawcą musiał być Bjorn, Czempion z Breidaviku, wygnany z Islandii przeszło 30 lat wcześniej. Nordyckie podania przekazały legendy o Krainie Białych Ludzi / Wielkiej Irlandii innym kulturom, w tym nawet Arabom (zapewne dzięki pośrednictwu Normanów z Sycylii). Al-Idrisi, słynny arabski geograf, wspomina w swoich dziełach o <i>Irlandah-al-Kabirah</i>. Legenda <span style="line-height: 150%;">„</span>była w obiegu<span style="line-height: 150%;">”</span> co najmniej do XVI wieku, a w świecie akademickim wciąż jest przedmiotem sporów. Najczęściej Wielka Irlandia lokowana jest w podobnym obszarze co Winlandia – na Nowej Fundlandii. Istnieją jednak także inne hipotezy oparte na podaniach miejscowych ludów o białych noszących żelazną broń. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Zanim jeszcze zajmiemy się wikingami, pozostaje kwestia arabskich odkrywców, równoprawnych dziedziców starożytnej myśli geograficznej. Arabowie w toku swojej ekspansji rozszerzyli panowanie Kalifatu i Dar al-Islam poza rodzimy półwysep – na Egipt, Maghreb, a także Hiszpanię. Dysponując odpowiednimi przyczółkami w Afryce i Europie, mogli podjąć się dalszej eksploracji, chociaż arabskie statki przede wszystkim trudniły się piractwem oraz walkami z Grekami na Morzu Śródziemnym. Mimo wszystko nie brakuje doniesień o krainach leżących na drugim końcu Atlantyku. Chaszchasz ibn Sa'id ibn Aswad, arabski żeglarz z Republiki Bajjana w Hiszpanii (dzisiejsza Pechina koło Almerii, Andaluzja), według historyka Abu al-Hasana 'Aliego al-Mas'udi (871-957), przepłynął Atlantyk i odkrył wcześniej nieznany ląd – Ard Marjhoola. Chaszchasz miał udać się w podróż w obie strony w 889 roku i wrócić z mnogością skarbów. Tak al-Mas'udi opisuje jego przygodę:</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<i>Na oceanie mgieł [Atlantyku] znajduje się wiele osobliwości, o których wspominaliśmy już szczegółowo, na podstawie tego co tam zobaczyliśmy, łowcy przygód penetrowali [ocean] ryzykując życiem - niektórzy wracali bezpiecznie, inni ginęli podczas swoich starań. A zatem pewien mieszkaniec Kordowy, o imieniu Chaszchasz, zgromadził grupę młodych ludzi, również z Kordowy i udał się w podróż na ten ocean. Po długim czasie powrócił z łupami. Każdy Hiszpan zna tę historię.</i></div>
<div style="text-align: justify;">
Z racji odosobnienia tego źródła i braku innych wiarygodnych przekazów, teza o nawiązaniu kontaktu przez Chaszchasza nie ma wielu zwolenników. Na tym jednak nie będę poprzestawać.</div>
<div style="text-align: justify;">
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-fD1pp7BI8Nk/UzX2L0zLczI/AAAAAAAAANI/FONEN4-VuBI/s1600/mansamusa.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-fD1pp7BI8Nk/UzX2L0zLczI/AAAAAAAAANI/FONEN4-VuBI/s1600/mansamusa.jpg" height="196" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Imperium Mansy Musy, mniejszego marzyciela<br />
niż jego poprzednik</td></tr>
</tbody></table>
Leżące w głębi zachodniej Afryki królestwo Mali znane było ze swojego niesamowitego bogactwa. Nawrócone w toku historii na islam, zaczęło brać udział w życiu Dar al-Islam. Przesławny z powodu bogactwa Mansa Musa, władca Mali, postanowił odbyć hadżdż, rytualną wyprawę do Mekki. Zatrzymawszy się w Egipcie, swoim szczodrym rozdawnictwem złota przyczynił się wydatnie do upadku lokalnej gospodarki, którą zdławiła inflacja – już samo to wystarczyło, by zapisał się na kartach historii. Jednak podczas pobytu tamże opowiadał jeszcze niesamowitą historię, opisującą realia jego dojścia do władzy – nie nastąpiło ono bowiem wobec naturalnego porządku sukcesji. </div>
<div style="text-align: justify;">
Poprzednik Mansy Musy na tronie, Abu Bakr II, w 1310 roku postanowił zorganizować wielką wyprawę morską przez Atlantyk, by odkryć, co kryje się daleko poza zachodnimi granicami swojego królestwa. Zbudowano 200 statków przeznaczonych do transportu ludzi oraz kolejne 200 z zaopatrzeniem dla nich. Gdy tylko wielka wyprawa wyruszyła, słuch o niej zaginął. Do Mali powrócił tylko jeden okręt, którego kapitan odmówił kontynuowania szaleńczej wyprawy, gdy natknęła się ona na <span style="line-height: 150%;">„</span>rzekę w morzu<span style="line-height: 150%;">”</span> oraz wir. Wściekły z powodu klęski Abu Bakr II okazał się niezłomny – kazał skonstruować tysiąc okrętów dla ludzi oraz drugie tyle na zaopatrzenie, a na dodatek sam objął dowództwo nad ekspedycją, mając nią kierować osobiście. Król mianował Musę wielkim wezyrem na czas swojej nieobecności i wyruszył w 1311 roku – by nigdy nie powrócić, co oczywiste. Musa przejął władzę w Mali. Również ta historia nie cieszy się poparciem w kręgach akademickich, chociaż na jej echa można wciąż natrafić, zwłaszcza w Mali.<br />
Jeśli chodzi o typowe legendy, warto jeszcze wspomnieć Sindbada Żeglarza z Baśni tysiąca i jednej nocy, jednak obszar jego eksploracji obejmował oczywiście Azję, a nie Amerykę, zatem nie mamy co się nad tym rozwodzić.<br />
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-Zgmvfm-EEtE/UzX2d-f93UI/AAAAAAAAANQ/if-1gjoy-QY/s1600/norse.png" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-Zgmvfm-EEtE/UzX2d-f93UI/AAAAAAAAANQ/if-1gjoy-QY/s1600/norse.png" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Tak prawdopodobnie widzieli świat wikingowie</td></tr>
</tbody></table>
Przejdźmy zatem wreszcie do naszych bohaterów z początku notki, którzy przewijali się przez nią całą – teraz będziemy mogli poświęcić im pełną uwagę.<br />
Główną krainą, która miała zostać spenetrowana przez wikingów, była Winlandia, o której jako pierwszy wspomina Adam z Bremy (w XI w.) w swoim dziele <i>Descriptio insularum Aquilonis. </i>Podaje tam, że nazwa krainy bierze się z upraw doskonałych winnych latorośli. Głównym informatorem jednak pozostają rodzime kroniki nordyckie, a zwłaszcza Sagi Grenlandzkie. To dzięki nim możemy poznać szczegóły ekspedycji, a także pierwszy potwierdzony prekolumbijski kontakt Europejczyków i rdzennych Amerykanów. O miano to rywalizują Bjarni Herjólfsson oraz Leif Eiríksson. Można ich określić odpowiednio jako pechowca i szczęśliwca. Bjarni chciał trafić z Islandii na Grenlandię (kolonię założoną przez Eryka Rudego), by dołączyć do swoich rodziców – jego okręt został jednak zwiany ze szlaku i tym samym trafił do Winlandii. Bjarni jednak (mimo próśb załogi) odmówił zejścia na ląd, chcąc dalej szukać Grenlandii. Gdy w końcu tam trafił, opowiedział o swoich odkryciach Leifowi oraz sprzedał mu swój statek, a krótko po tym popełnił samobójstwo. Można go zatem uznać za pierwszego Europejczyka, który zobaczył Amerykę, ale nic ponadto. Leifowi zaś nie zabrakło determinacji i odwagi, jako syn odkrywcy i kolonizatora Grenlandii oraz członek klanu, który przyczynił się także do zaludnienia Islandii mógł czuć na sobie brzemię przeznaczenia.<br />
Zadanie Leifa polegało w praktyce na odtworzeniu (odwrotnie) drogi, którą przebył Bjarni. Płynąc z północy na południe natrafił na ziemię płaskich kamieni (Helluland, prawdopodobnie dzisiejsza Ziemia Baffina), a następnie ziemię lasów (Markland, prawdopodobnie dzisiejszy Labrador), wreszcie po dwóch dniach żeglugi znalazł stosowne miejsce, by zejść na ląd i naprawić statek. Być może założona tam baza Leifsbúðir jest tożsama ze wspomnianym już L'Anse aux Meadows, jednak w Winlandii z pewnością istniało więcej osad niż jedna.<br />
Następnie jeden z członków załogi, Tyrkir, odnajduje na lądzie rosnące dziko winogrona, które staną się częścią łupu (łącznie z drewnem) zawiezionego na Grenlandię. Drugą ekspedycją zawiadywał już brat Leifa, Thorvald, który zimował w Winlandii aż przez trzy lata. Wkrótce natknął się na miejscowych – Skraelingów. Mianem tym określano tubylców z kultury Thule, przodków Inuitów. Sprawy niestety przybrały zły obrót, relacje się zepsuły i w walce Thorvald został raniony strzałą (tu ponownie wraca motyw fantastycznych stworzeń – zabójcą miał być skiapoda), a wkrótce zmarł. Jego towarzysze postanowili powrócić do Grenlandii. Kolejny brat, Thorstein, próbował zorganizować jeszcze jedną wyprawę, także po to, by odzyskać ciało Thorvalda pochowanego w Winlandii, jednak zmarł zanim doszła do skutku. Wdowa po Thorsteinie poślubiła kolejnego wielkiego odkrywcę, Thorfinna <i>Karlsefni</i>ego, Islandczyka, który chciał odtworzyć wyprawę Leifa, a co najważniejsze – założyć stałą osadę w Winlandii, na wzór kolonii grenlandzkich. Liczba załogi Thorfinna wahała się w podaniach od 65 do 140. Jeden z ciekawszych passusów na temat tej ekspedycji przytoczyłem już przy opisie irlandzkich wojaży w Ameryce. Co ciekawe Karlsefni mógł poszczycić się nie lada pochodzeniem – wśród jego przodków znajdują się Cerball mac Dúnlainge, król Ossory w Irlandii (znany Normanom jako Kjarvalr Írakonungr), a także Ragnarr Loðbrók, legendarny wódz wikingów, ojciec Ivara bez kości, Bjorna (założyciela szwedzkiej dynastii Munso i przodka Karlsefniego), Halfdana (króla Jorviku, czyli Yorku w Anglii), Sigurda (króla Danii) oraz Ubbe. Znany jest również syn Thorfinna, prawdopodobnie pierwszy Europejczyk narodzony w Nowym Świecie, Snorri Thorfinnsson. Gdy miał trzy lata Karlsefni zdecydował o powrocie na Islandię z powodu narastającej wrogości między Normanami a Scraelingami. Tam, już jako dorosły mężczyzna, przyczynił się znacząco do chrystianizacji wyspy, a także zostawił po sobie niemałą rodzinę, dzięki czemu spora rzesza rodowitych Islandczyków może prześledzić swoje pochodzenie aż do tych półlegendarnych czasów i herosów. Uznajmy to za genealogiczny aspekt tego wpisu, dzięki czemu zyskał legitymizację na tym blogu. Kto wie, być może napiszę coś jeszcze o islandzkiej bądź, ogółem, nordyckiej genealogii?<br />
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-VCCV4EUmois/UzX2vAAAnbI/AAAAAAAAANY/9snzXoo78zc/s1600/olmec.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-VCCV4EUmois/UzX2vAAAnbI/AAAAAAAAANY/9snzXoo78zc/s1600/olmec.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Olmek, który jeszcze nie wie,<br />
że jest Chińczykiem</td></tr>
</tbody></table>
Dziedzictwo wikingów przetrwało po dziś dzień, napędzając wyobraźnię Europejczyków przez całe stulecia. Francuzi, gdy dotarli do Kanady i poczęli ją kolonizować – pragnąc odkryć tam złoto – również usłyszeli pewną legendę. W latach 30. XVI wieku Donnacona, wódz niewielkiej osady, która miała stać się później prężnym miastem i stolicą regionu – Quebeckiem, przekazał im, że na północy istnieje królestwo Saguenay. Zamieszkałe jest przez ludzi o jasnych włosach, posiada wielkie kopalnie złota i srebra oraz obfituje w skóry, którymi handluje.<br />
Tak mniej więcej prezentują się główne, potencjalne, domniemane i potwierdzone teorie na temat prekolumbijskich kontaktów Europy z Amerykami. <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Pre-Columbian_trans-oceanic_contact">Istnieje także wiele innych osobliwych historii</a> na ten temat, których jednak nie będę już szczegółowo przytaczać. Sam Kolumb, według wielu źródeł, zanim zdecydował się na podjęcie swojego rejsu, miał odwiedzić północ – zawitać do Bristolu, na Islandię, Grenlandię czy nawet mityczną Thulę, a zewsząd otrzymywał informacje na temat odległego, zachodniego lądu... Za jedną z ciekawszych historii uważam także dzieje fantastycznej wyspy Antillia (zwanej także jako wyspa siedmiu miast), leżącej na Atlantyku. Inicjatorami osiedlenia się na niej miało być sześciu wizygockich biskupów pod przewodnictwem arcybiskupa Porto, uciekających wraz z wiernymi przed arabską inwazją na Hiszpanię na początku VIII wieku. <br />
Inne egzotyczne podania mówią o:<br />
<ol>
<li>średniowiecznej wyprawie Henryka Sinclaira, earla Orkney, ponieważ na grobie jego przodka znajdują się przedstawienia kukurydzy. </li>
<li>średniowiecznej wyprawie (1170) Madoga, walijskiego księcia, ponieważ Indianie Mandan mieli mówić po walijsku gdy ich odkryto</li>
<li>afrykańskiej lub chińskiej (!) wyprawie, ponieważ geneza mezoamerykańskiej kultury-cywilizacji Olmeków jest dla wielu zagadką</li>
<li>japońskiej kolonizacji Ekwadoru, ponieważ obie kultury w tym samym czasie stosowały podobne metody garncarstwa</li>
<li>rzymskiej wymianie handlowej, ponieważ pewne amfory z Brazylii przypominały rzymskie, a w Pompejach miano znaleźć wyobrażenia ananasa</li>
</ol>
I tak dalej, i tak dalej. Zachowując zdrową równowagę między pewnego rodzaju gawędą a spisem niedorzeczności, postawiłem właśnie w ten sposób linię podziału.<br />
Jeszcze posłowie techniczne: notki są rzadko, ponieważ wymagają naprawdę dużo czasu do opracowania (najczęściej cały dzień i nie jest to hiperbola, bo nie robię wtedy prawie nic innego), za to ich długość jest porządna i lekturę można podzielić sobie na kilka wizyt. Zwykle nie mam odpowiednio dużo czasu, by robić aktualizacje częściej – moje lenistwo zawiniło wyłącznie w lutym, poza tym byłem dosyć zarobiony. Mimo wszystko zachęcam do odwiedzania mnie co jakiś czas (raz na miesiąc?), powinno pojawiać się coś nowego. Dziękuję za uwagę!</div>
Petrohttp://www.blogger.com/profile/12006658930981519510noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-8030487100650036732.post-41140671763228842442013-12-10T18:01:00.003+01:002014-05-26T21:28:12.508+02:00Pochodzenie od starożytności<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-HvGaAQlB8bo/UqdBJTLS0LI/AAAAAAAAAIA/q8R1afTMX6M/s1600/mieszko.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-HvGaAQlB8bo/UqdBJTLS0LI/AAAAAAAAAIA/q8R1afTMX6M/s1600/mieszko.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Yes we can</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Pewna reguła genealogiczna głosi: gdy minie(ą) tysiąc(e) lat, twoje potomstwo będą stanowić wszyscy albo nikt. Genealodzy dosyć lekką ręką przyznają, że obecnie wszyscy Europejczycy (rdzenna populacja, bez <span id="goog_11420302"></span><span id="goog_11420303"></span>imigrantów) są w jakimś stopniu potomkami Karola Wielkiego. Podobny pogląd panuje także w Polsce – tutaj wszyscy rodacy pochodzą od Mieszka I. Pod uwagę bierze się ilość ślubnego i nieślubnego potomstwa pośród wszystkich generacji i ich ciągłe związki. Reguły tej <i>gry</i> pozwalają na całkiem ciekawe, hobbystyczne zabawy. W internecie można spotkać wywody genealogiczne udowadniające pokrewieństwo wspomnianego już Mieszka z Barackiem Obamą czy też wzajemne pokrewieństwo wszystkich prezydentów Stanów Zjednoczonych (poza Martinem van Burenem, który miał niderlandzkie korzenie). Przychodzi to dosyć łatwo, chociażby z powodu <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Charles_II_Stuart#Issue">ilości bękartów Karola II Stuarta.</a> Co prawda nie przebił w niej Augusta Mocnego, ale połączył wiele współczesnych rodzin z kręgu anglosaskiego z średniowiecznymi królami Anglii i dalej (nie ma chociażby problemu, by potwierdzić pokrewieństwo brytyjskiej rodziny panującej z księżną Dianą czy księżną Cambridge). W Azji <i>zabawa</i> również trwa w najlepsze, a ponadto wchodzi w sojusz z biologią. Rządy Mongolii, Kazachstanu czy Rosji były żywotnie zainteresowane swoimi (powiedzmy) prawami do schedy po Dżyngis-Chanie. Badania <a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Haplogrupa">haplogrupy</a> dowiodły, że co najmniej 10% mieszkańców Mongolii i ogółem, co ósmy Azjata, są potomkami wielkiego zdobywcy. Oczywiście względem takiego podejścia można pozostawać mocno sceptycznym. Profesjonalnie mówiąc, stopnie pokrewieństwa są bardzo odległe i ledwo zauważalne (a mówiąc potocznie: <i>piąta woda po kisielu</i>).</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-eyODBNw-lrU/UqdDtcwcnZI/AAAAAAAAAII/oQhBenoCMAc/s1600/critical.png" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-eyODBNw-lrU/UqdDtcwcnZI/AAAAAAAAAII/oQhBenoCMAc/s320/critical.png" height="320" width="173" /></a>Co najważniejsze jednak taka reguła genealogiczna daje sporą dawkę optymizmu jeśli chodzi o temat, który chciałbym dzisiaj poruszyć. Jest to mianowicie pochodzenie od starożytności (<i>descent from antiquity, DFA</i>). Teoria występuje wśród różnorakich legend rodowych dynastii panujących już od średniowiecza, budujących swoją legitymizację do władzy przez pochodzenie, zaś termin po raz pierwszy został użyty w XVIII wieku przez Tobiasza Smolletta z gazety <i>The Critical Review</i>. Skoro można z całą pewnością przyjąć, że w żyłach Brada Pitta płynie krew Jana bez ziemi, to czemu nie można powiązać średniowiecznych i nowożytnych dynastii ze światem starożytnym? Projekt obejmuje oczywiście elity polityczne/religijne, jednak trudno spodziewać się, by źródła antyczne wspominały z imienia i pochodzenia tak zwanego <i>szarego człowieka</i>. Zresztą nawet z elitami jest pewien problem. Historiografia starożytna jest bardzo często jednostronna i tendencyjna, głównie z racji małej ilości zachowanych przekazów i przez to – niemożności weryfikacji. Jakby tego było mało, mamy do czynienia z zerwaniem ciągłości rzymskiej na zachodzie. Chociaż z całą pewnością upadek cesarstwa nie był żadną hekatombą dla Rzymian, wchodzących po prostu w układy z nowymi panami (także rodzinne), to źródeł pisanych jest zwyczajnie mało. Opieramy się zatem na rekonstrukcjach lub w najlepszym wypadku na <i>schedzie</i> uratowanej przez Bizancjum. Najczęściej problemy te wykluczają projekt DFA z rangi powagi pośród profesjonalnych genealogów. Wystarczy wspomnieć, że budowanie takiej piramidy, jaką jest wywód przodków od XXI wieku n.e do chociażby VI wieku p.n.e, jest niezwykle mozolnym i trudnym wyczynem, a dla ludzi chcących obalić tezę wystarczy znaleźć jedno lub dwa słabe ogniwa. Krytycy mówią: nie potraficie często dotrzeć do historii rodzinnej wcześniejszej niż XX wiek, a chcecie sięgać do starożytności. Cóż, nie mnie z tym dyskutować – jednak nie zamierzam rezygnować z przybliżenia kilku ciekawych teorii. Jeśli okazałyby się w jakimś, nawet najmniejszym stopniu, do udowodnienia, byłoby to niesamowite. Przynajmniej dla antykwarystów historycznych, czerpiących pewną nieopisaną przyjemność z obcowania z dziedzictwem dziejowym. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
W podejściu do tematu zignoruję (lub sprowadzę do minimum) aspekt mitologiczny pochodzenia dynastii, który był powszechnym narzędziem legitymizacji wśród dynastii barbarzyńskich – skandynawskich, germańskich, anglosaskich. Wraz z przyjęciem chrześcijaństwa bóstwa przemieniły się w ludzkich herosów, których genealogia obejmowała pochodzenie bądź to biblijne (od Noego), bądź tradycyjnie rzymskie (od Trojan). </div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-0m7KgcWLKlQ/UqdERTObD1I/AAAAAAAAAIQ/5UYbu9kE_E8/s1600/charlemagne.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-0m7KgcWLKlQ/UqdERTObD1I/AAAAAAAAAIQ/5UYbu9kE_E8/s320/charlemagne.jpg" height="320" width="264" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Karol Wielki</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Ostatnio najpopularniejszym projektem DFA stało się udowodnienie więzi rodzinnej między Karolingami a rzymskim patrycjatem. Gdyby udało się to osiągnąć, wszystkie dynastie panujące Europy zyskałyby bogaty rodowód, a w ślad za nimi mnogość innych rodzin (jak zostało wspomniane w pierwszym akapicie). Postać Karola Wielkiego jako ogniwa jest niezwykle zachęcająca przez swoje znaczenie historyczne. Podwaliny pod takie badanie położył ostatnimi czasy francuski uczony, historyk i genealog Christian Settipani. Poza popularyzacją poglądu (o wiele bardziej racjonalnego) o koegzystencji rzymskich i barbarzyńskich elit, niźli całkowitego wyparcia tych pierwszych, zajął się on także związkami rodzinnymi między nimi. W <i>Continuité gentilice et continuité familiale dans les familles sénatoriales romaines à l’époque impérialee</i> stwierdza, że antyczne rody rzymskie miały się całkiem dobrze w Galii. Jednym z przodków Karola Wielkiego, należącym do antycznej arystokracji, miał być święty Rurycjusz, biskup Limoges (w tamtych czasach duchowni nie byli jeszcze zobowiązani do celibatu). Pochodził on dokładnie z <i>gens Anicia</i>. </div>
<ol>
<li> <b>św. Rurycjusz</b> (ur. ~440, zm. ~510), biskup Limoges</li>
<li> św. Rustikus (ur. ~455, zm. 501), arcybiskup Lyonu, zięć</li>
<li> Artemia [żona (od 513) Florentinusa, biskupa Genewy, senatora], córka</li>
<li> NN [żona Munderyka (zm. ~523) merowińskiego pretendenta do tronu], córka</li>
<li> Mummolin, majordom Neustrii w 566, hrabia Soissons, syn</li>
<li> Bodogizel, ambasador do Bizancjum w 589 (zm. 585), syn</li>
<li> św. Arnulf z Metzu (ur. ~582, zm. 640), syn</li>
<li> Ansegizel (ur. ~613, zm. ~662), domesticus Austrazji, syn</li>
<li> Pepin z Heristalu (ur. ~635, zm. 714), majordom Austrazji, Neustrii i Burgundii, syn</li>
<li> Karol Młot (ur. ~688, zm. 741), majordom, syn nieślubny</li>
<li> Pepin Krótki (ur. ~714, zm. 768), król Franków, syn</li>
<li> <b>Karol Wielki</b> (ur. ~742, zm. 814), król Franków i Longobardów, Święty Cesarz Rzymski, syn</li>
</ol>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Mając na papierze taki związek możemy sięgnąć do starszych źródeł i kopać głębiej i głębiej – do koneksji z innymi rodami rzymskimi, a nawet hellenistycznymi. Problemem jest jednak sama rekonstrukcja związków rodzinnych podczas mrocznych wieków (V-X wiek) i cieszy się ona raczej niskim zaufaniem. Sama kwestia pochodzenia Arnulfingów (rodziny świętego Arnulfa z Metzu, bezpośrednich przodków Karolingów) budzi do dzisiaj spory z racji tego, że źródła były często fałszowane, by wskazać pokrewieństwo nowej dynastii z Merowingami i legitymizować panowanie Pepina Krótkiego oraz jego potomstwa. Powyżej przedstawiony wywód i tak jest jednym z najbardziej wiarygodnych. </div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-VsccL5-e8N8/UqdEjdUm9mI/AAAAAAAAAIY/OwMeohVp67E/s1600/Hermenegild.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-VsccL5-e8N8/UqdEjdUm9mI/AAAAAAAAAIY/OwMeohVp67E/s320/Hermenegild.jpg" height="320" width="204" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Święty Hermengild odmówił<br />
powrotu do arianizmu</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Inną ciekawą próbą i zabraniem się do tematu jest portugalska rodzina hrabiów Coimbry. Teoria ta przedstawia związki między kręgami bizantyjsko-rzymskimi a barbarzyńskimi. Ostałe się na północy Hiszpanii państewka chrześcijańskie, ocalałe przed najazdem arabskim, posiadały wizygockie elity. Chcąc jeszcze bardziej podkreślić ciągłość z dawnym państwem Wizygotów, powstała na początku X wieku <i>Chronica Adefonsi tertii regis</i> wspomina historię hrabiego Ardabasta, który przybył do Hiszpanii z Grecji (Bizancjum) i miał być przodkiem Hermenegildo Gutiérreza, galicyjskiego arystokraty, majordoma Alfonsa III, prowadzącego rekonkwistę na terenach dzisiejszej Portugalii. </div>
<ol>
<li>Święty Hermenegild, książę wizygocki, syn króla Leowigilda (ur. ~564, zm. 586) ∞ Ingunda, księżniczka z Austrazji (ur. ~568, zm. 585)</li>
<li>Atanagild (ur. ~585), syn, pod opieką cesarza bizantyjskiego Maurycjusza ∞ <b>Flavia Juliana </b>(ur. ~590), można bizantyjska, spokrewniona z rodem cesarskim</li>
<li>hrabia Ardabastos, syn, przybył do Hiszpanii z Bizancjum ∞ Goda, siostrzenica Chindaswinta, króla Wizygotów</li>
<li>(...)</li>
<li><b>Hermenegildo Gutiérrez</b> (ur. ~850, zm. 912), hrabia Coimbry ∞ Ermesenda Gatónez, córka Gatóna, hrabiego Astorgi i El Bierzo</li>
<li>Elvira Menéndez, córka ∞ Ordoño II, król Galicji i Leónu (ur. ~873, zm. 924)</li>
</ol>
<div style="text-align: justify;">
Rodzina królewska Leónu, pochodząca od ostatniej pary, przeniosłaby <i>krew starożytnych</i> na wszystkie europejskie dynastie, które się z nią wiązały. Głównym ogniwem jest tutaj Flavia Juliana, która w źródłach określana jest jako krewna cesarza Maurycjusza, córka kuropalatesa Piotra Augusta (brata cesarskiego, ur. ~545, zm. 602). Żoną Piotra była Anastazja Areobinda (ur. ~570), prawnuczka Anastazjusza Paulusa Probusa Sabinianusa Pompeiusa, konsula roku 517. Ów konsul był potomkiem dynastii cesarskich walentyniańskiej oraz teodozjańskiej. Gdyby zatem dało się zweryfikować to połączenie, okazałoby się, że w żyłach europejskich monarchów (i nie tylko – powtarzam po raz kolejny) płynie krew Walentyniana i Teodozjusza I Wielkiego.</div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-Gh61FD7yq28/UqdFEisme_I/AAAAAAAAAIg/3-5c-0nDM0A/s1600/armenianempire.png" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-Gh61FD7yq28/UqdFEisme_I/AAAAAAAAAIg/3-5c-0nDM0A/s320/armenianempire.png" height="181" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Armeńskie imperium w czasach świetności,<br />
za Tigranesa Wielkiego</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Przejdę teraz do największej znaczeniowo, moim zdaniem, teorii. Przenosimy się z zachodu na wschód, a konkretnie do Armenii. Ormianie posiadali mianowicie królestwo o niezwykle bogatej historii, którego początki sięgają cywilizacji Urartu, a które następnie stało się przedmiotem (częściej niż podmiotem) rywalizacji rzymsko-perskiej na wschodzie. Jako pierwsze państwo na świecie miało też przyjąć chrześcijaństwo, bowiem już w roku 301. W ramach ugody rzymsko-perskiej obszar królestwa miał nie stawać się częścią jednego bądź drugiego państwa, a marionetkowym tworem obsadzanym przy zgodzie stron. Chociaż niewątpliwie istniały wyjątki od tej reguły, to jednak Armenia była przez pewien czas (52-428 r., z przerwami) rządzona przez boczną linię partyjskiej (perskiej) dynastii Arsacydów. To ona stanowi pomost między czasami starożytnych dynastii i imperiów a średniowiecznymi rodami. Rozradzający się ród królewski wiązał się z potężnymi klanami ormiańskimi, takimi jak Mamikonianie, Artsruni, Siunia, Mihranidzi (Chosroidzi i Guaramidzi), Arranshahikami. Struktura klanowa Ormian przypomina w dużej mierze zachodnio-europejski feudalizm, natomiast w efekcie najazdów islamskich na rdzenne ziemie ormiańskie w średniowieczu, rody wraz ze swoimi klientami i poddanymi rozpoczęły stopniową migrację w dwóch kierunkach – zasiedlając Gruzję oraz Cylicję. W pierwszym kraju typowo ormiańska dynastia Bagratydów przejęła nawet (w wyniku powstania) tron i chociaż została obalona w 1801 roku, to panowała przez setki lat i istnieje do dzisiaj. W drugim władza została stopniowo wyrwana z rąk bizantyjskich, co spowodowało ustanowienie niepodległego królestwa w epoce krucjat. Ormiańscy królowie Cylicji współpracowali z krzyżowcami, nawiązując z nimi kontakty polityczne, handlowe, czy nawet rodzinne. Nastąpiła wymiana cywilizacyjna, dzięki której chociażby Europejczycy przejęli technikę budowania potężnych zamków, zaś Ormianie zreformowali swój feudalny ustrój klanowy. Wreszcie, gdy wymarły lokalne dynastie Rubenidów i Hetumidów, na tron zostali wyniesieni ich potomkowie (po kądzieli) z francuskiego domu Lusignan, władców Cypru pochodzących z Poitiers. Sukcesorami królów Cypru i Cylicji pod koniec XV wieku została ostatecznie dynastia sabaudzka. Jakby tego było mało, wyśmienici ormiańscy dowódcy wojskowi pochodzący ze wspomnianych klanów, służący Bizancjum, często byli wynoszeni na jego tron. Sławna dynastia macedońska najprawdopodobniej była pochodzenia ormiańskiego (jej nazwa wzięła się od miejsca zamieszkania pierwszego przedstawiciela, cesarza Bazylego, w prowincji Macedonia, nie zaś od rzekomego słowiańskiego pochodzenia). Cesarz Herakliusz pochodził od ormiańskiej rodziny kapadockiej, spokrewnionej z Arsacydami. Leon V, Filipikos Bardanes, Artabasdes, Roman, Konstantyn, Stefan i Krzysztof Lekapenowie, Jan I Tzimiskes także byli cesarzami o ormiańskim pochodzeniu. </div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-S5At_jKB_HM/UqdFejfYa0I/AAAAAAAAAIs/ULeaGZ1UZeQ/s1600/moses.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-S5At_jKB_HM/UqdFejfYa0I/AAAAAAAAAIs/ULeaGZ1UZeQ/s320/moses.jpg" height="320" width="248" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Mojżesz Choreński</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Jakie to ma jednak znaczenie? Książę Cyryl Leon Herakliusz Tumaniszwili, rosyjsko-amerykański historyk oraz genealog, przez całe swoje życie zajmował się dziejami Kaukazu, próbując udowodnić prawdziwość pochodzenia ormiańskich, możnych klanów od starożytnych dynastii panujących, takich jak Arsacydzi. Jego prace wywarły spore wrażenie na zachodzie, gdzie – nie trzeba chyba mówić – historia Armenii nie należy raczej do najlepiej znanych. Odróżnienie faktycznych związków rodzinnych od zwyczajnych legend rodowych było z pewnością trudnym zadaniem. Na wczesną historię Armenii największy wpływ miał mnich i uczony Mojżesz Choreński, wraz ze swoim monumentalnym dziełem <i>Historia Armenii</i>, od mitologicznej genezy narodu do V wieku n.e. Mojżesz – można to spokojnie przyznać – był geniuszem, zajmując się wieloma dziedzinami na raz, tworząc piękną i trwałą spuściznę historiograficzną. Musiał jednak liczyć się także z możnymi rodami. Trzy z nich, w jego relacji, posiadają wyjątkowe korzenie.</div>
<div style="text-align: justify;">
Rodzina Artsruni powoływała się na pochodzenie od Sennacheryba (704-681 p.n.e.), syna Sargona II, władcy Asyrii. Jego synowie mieli zamordować władcę, a następnie uciec do Armenii, zakładając klany Artsruni i Gnuni. Wspomniani już Bagratydzi uważali się za potomków królewskiego rodu Dawida, którzy przybyli na Kaukaz około 530 roku. Wszystkich i tak przebili Mamikonianie. Według ich legendy dwóch chińskich możnych, Mamik i Konak, wystąpiło przeciw swojemu przyrodniemu bratu, Chenbakurowi – cesarzowi Chin. Zostali pokonani i zmuszeni do ucieczki, szukając schronienia na dworze króla Partów. Gdy cesarz zażądał od Partów wydania buntowników, król wyśmiał jego roszczenia i odesłał Mamika i Konaka do Armenii, gdzie pierwszy z nich dał początek klanowi. Wkrótce historia została ulepszona przez innego historyka, Faustusa z Bizancjum, dając Mamikonianom pochodzenie od cesarskiej dynastii Han. Zrozumieć można zatem w pełni sceptycyzm genealogów w badaniu powiązań rodzinnych klanów, na podstawie ich własnych, współczesnych źródeł, w których pojawiają się motywy ludowe, mitologiczne i biblijne. </div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-EBr7ROKlPxY/UqdF1wR8gLI/AAAAAAAAAI0/mXtycXX2jSY/s1600/ramzesII.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-EBr7ROKlPxY/UqdF1wR8gLI/AAAAAAAAAI0/mXtycXX2jSY/s320/ramzesII.jpg" height="132" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Przebojowy dziadek, szkoda że nie ma werther's original</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Nie zniechęcając się jednak szybko, niektórzy historycy skorzystali z odkrytej wiedzy na temat relacji rodzinnych ormiańskich elit i posłużyli się nimi do ustanowienia <i>mostu do starożytności</i> między Ramzesem II (sic!) a francuską dynastią Kapetyngów, panującą w średniowieczu, której potomkowie rządzili także Hiszpanią, Nawarrą, Sycylią, Neapolem, Luksemburgiem, Polską, Węgrami, Cesarstwem Łacińskim, Brazylią, Albanią i wieloma innymi domenami. </div>
<ol>
<li>(egipskie dynastie XII, XVII, XVIII, XIX, XX, XXI, XXII, XXIV, XXVI, których rzekomego stopnia pokrewieństwa nie będę tutaj roztrząsać)</li>
<li><b>Wahibre Haibre</b> (ur. 605 p.n.e., zm. 568 p.n.e.), faraon Egiptu</li>
<li>Neithiyti, córka (ur. 570 p.n.e., zm. ~529 p.n.e.) ∞ <b>Cyrus II Wielki</b>, król Persji z dynastii Achemenidów</li>
<li>Atossa, córka (ur. 545 p.n.e., zm. ~480 p.n.e.) ∞ Dariusz I, król Persji</li>
<li>Kserkses, syn, król Persji (ur. 521 p.n.e., zm. 465 p.n.e.)</li>
<li>Artakserkses, syn, król Persji (ur. 500 p.n.e., zm. 424 p.n.e.)</li>
<li>Dariusz II Ochus, syn nieślubny, król Persji (ur. 475 p.n.e., zm. 404 p.n.e.)</li>
<li>Artakserkses II, syn, król Persji (ur. 456 p.n.e., zm. 359 p.n.e.)</li>
<li>Apame, córka (ur. 415 p.n.e., zm. ~387 p.n.e.) ∞ <b>Farnabazus</b>, satrapa Daskyleion</li>
<li>Artabazus II, syn, satrapa Baktrii (ur. 387 p.n.e., zm. ~325 p.n.e.)</li>
<li>NN, córka (ur. 365 p.n.e., zm. ~328 p.n.e.) ∞ <b>Spitamana</b>, satrapa Baktrii</li>
<li>Apama, córka (ur. 345 p.n.e., zm. ~280 p.n.e.) ∞ <b>Seleukos Nikator</b>, satrapa Babilonii, król Syrii, zapoczątkował dynastię Seleucydów</li>
<li>Antioch I Soter, syn, król Syrii (ur. 323 p.n.e., zm. 261 p.n.e.)</li>
<li>Antioch II Theos, syn, król Syrii (ur. 286 p.n.e., zm. 246 p.n.e.)</li>
<li>Seleukos II Callinicus, syn, król Syrii (ur. 265 p.n.e., zm. 226 p.n.e.)</li>
<li>Antioch III Wielki, syn, król Syrii (ur. 242 p.n.e., zm. 187 p.n.e.)</li>
<li>Seleukos IV Philopator, syn, król Syrii (ur. 220 p.n.e., zm. 175 p.n.e.)</li>
<li> Demetriusz I Soter, syn, król Syrii (ur. 186 p.n.e., zm. 150 p.n.e.) </li>
<li>Demetriusz II Nikator, syn, król Syrii (ur. 165 p.n.e., zm. 125 p.n.e.)</li>
<li>Antioch VIII Philometor Grypos, syn, król Syrii (ur. 143 p.n.e., zm. 96 p.n.e.)</li>
<li> Laodike, córka (ur. 120 p.n.e., zm. ? p.n.e.) ∞ <b>Mitrydates I Kallinikos</b>, król Kommageny z Seleucydów</li>
<li>Antioch I, syn, król Kommageny (ur. 95 p.n.e., zm. 36 p.n.e.)</li>
<li><i>NN, córka</i> (ur. 60 p.n.e., zm. ? p.n.e.) ∞ <b>Artavasdes, </b>król Atropatene<b> </b>z dynastii Arsacydów</li>
<li>Dariusz, syn, król Partii (ur. 40 p.n.e., zm. ? p.n.e.)</li>
<li>Wonozes II, syn, król Partii (ur. 10 p.n.e., zm. 54)</li>
<li>Wologazes I Dariusz, syn, król Partii (ur. 25, zm. ~80)</li>
<li>Wologazes II, syn, król Partii (ur. 55, zm. ?)</li>
<li>Wologazes III, syn, król Partii (ur. 80, zm. ~148)</li>
<li>Wologazes IV, syn, król Partii (ur. 115, zm. 192)</li>
<li>Wologazes V, syn, król Partii (ur. 145, zm. 208) ∞ NN, córka króla Iberii Farasmenesa III</li>
<li>Khusraw, syn, król Armenii (ur. 175, zm. ~214)</li>
<li>Tiridat II, syn, król Armenii (ur. 195, zm. ~252)</li>
<li>Khusraw II Krótki, syn, król Armenii (ur. 230, zm. 297)</li>
<li>Tiran Tirydates IV, syn, król Armenii, przyjął chrześcijaństwo jako religię państwową (ur. 265, zm. 330)</li>
<li>Khusraw III, syn, król Armenii (ur. 285, zm. 339)</li>
<li>Bambisn, córka (ur. 310, zm. ~348) ∞ <b>At’anakines Souren Pahlav</b>, syn Yusuka I, patriarchy Armenii, z dynastii Mamikonian</li>
<li>św. Narses, syn, patriarcha Armenii (ur. 335, zm. 373)</li>
<li>św. Izaak, syn, patriarcha Armenii (ur. 351, zm. 438) </li>
<li>Sahakanoysh, córka (ur. 375, zm. ~416) ∞ Hamazasp I, wielki konetabl Armenii z Mamikonian</li>
<li>św. Hamyeak, syn (ur. 410, zm. 451)</li>
<li>Ward, syn, patriarcha Armenii (ur. 450, zm. 509)</li>
<li>Hamyeak, syn (ur. 490, zm. ~555)</li>
<li>Moushegh, syn, wicekról Armenii (ur. 530, zm. 593)</li>
<li>Wahan II, syn, książę Taron (ur. 555, zm. 600)</li>
<li>Dawid, syn (ur. 580, zm. ?)</li>
<li>Hamazasp III, syn, wicekról Armenii (ur. 610, zm. 658)</li>
<li>Artavazd, syn (ur. ~650, zm. 693)</li>
<li>Hamyeak aka Theodoros Myakes, syn, patrycjusz (ur. 680, zm. ~712)</li>
<li>Artavazd, syn, strateg Anatolii (ur. 720, zm. ~778)</li>
<li>Hamyeak, syn, arystokrata z Adrianopola (ur. 755, zm. ~780) ∞ NN, córka cesarza Leona V (zm. ~820)</li>
<li>Konstantyn, syn (ur. 785, zm. ~828)</li>
<li>Bazyli I Macedoński, syn, cesarz bizantyjski (ur. 827, zm. ~886)</li>
<li>Leon VI Philosophos, syn, cesarz bizantyjski (ur. 866, zm. 912)</li>
<li><i>Anna</i>, córka (ur. 886, zm. ~906) ∞ <b>Ludwik III Ślepy</b>, król Dolnej Burgundii, Włoch, cesarz rzymski z dynastii Karolingów</li>
<li><i>Karol Konstantyn</i>, syn, hrabia Vienne (ur. 901, zm. 962)</li>
<li>Konstancja, córka (ur. 920, zm. ~963) ∞ <b>Boson II</b>, hrabia Awinionu i Arles z dynastii Bosonidów</li>
<li>Wilhelm II, syn, hrabia Arles i Prowansji (ur. 950, zm. 993)</li>
<li>Konstancja, córka (ur. 985, zm. ~1001) ∞ <b>Robert II Pobożny</b>, król Francji z dynastii Kapetyngów</li>
</ol>
<div style="text-align: justify;">
Założę się, że nikomu nie chciało się przestudiować w całości powyższego wywodu, ale czułem potrzebę wypisania wszystkich generacji. Zwłaszcza że, jak już wcześniej wspominałem, by obalić tak piękną teorię wystarczy jedno słabe ogniwo. I znajduje się ono na pozycji 54 oraz 55. Nawet uznając za zupełnie wiarygodne pochodzenie Bazylego Macedońskiego, cesarza Bizancjum, konkretnie z ormiańskiego domu Mamikonian (wiemy tyle, że był Ormianinem), historia pozostaje bezwzględna wobec rzekomego związku Anny, córki Leona VI, z Ludwikiem III Ślepym. Najprawdopodobniej po prostu takiego nie było. Argumentem za tą teorią było drugie imię syna Ludwika, <i>Konstantyn</i>, niespotykane raczej w kręgu karolińskiej arystokracji. Jednak jest to za słaby dowód – niestety. Krytyce podlegają też trudne do weryfikacji związki rodzinne domu panującego Kommageny z Arsacydami (pozycja 23 i dalej). To, czego możemy być pewni, to krew Arsacydów płynąca w żyłach Mamikonian oraz innych, możnych klanów ormiańskich. Została ona przekazana, jak już wspomniano, Bagratydom, Lusignanom, Savoiom. Być może dałoby się skonstruować konkretny wywód przodków, który nie tak łatwo obalić (tak jak udało się to ze związkiem Mahometa z królami Nawarry, patrz notka o Elżbiecie II), jednak wymaga to wiele pracy źródłowej, a zawsze przecież mogą trafić się słabe ogniwa.</div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://3.bp.blogspot.com/-Az0LvTIBwcw/UqdG5JgfliI/AAAAAAAAAJA/iiSkGTP89bA/s1600/sheba.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-Az0LvTIBwcw/UqdG5JgfliI/AAAAAAAAAJA/iiSkGTP89bA/s320/sheba.jpg" height="320" width="318" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">To królowa Szeby miała uwieść króla Salomona<br />
dając początek etiopskiej dynastii</td><td class="tr-caption" style="text-align: center;"></td><td class="tr-caption" style="text-align: center;"><br /></td><td class="tr-caption" style="text-align: left;"><br /></td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Warto jeszcze wspomnieć o mniej lub bardziej orientalnych zapatrywaniach na DFA. Szczerze mówiąc nie natknąłem się w internecie na zbyt wiele tropów dotyczących azjatyckich dynastii. Najsławniejsze pochodzenie ma z pewnością dynastia cesarska Japonii, której początki można wskazywać co najmniej za panowania cesarza Ōjin (270-310). Tradycja przypisuje równie pradawne pochodzenie dynastii cesarskiej Etiopii (od króla Salomona z Izraela). Pochodzenie od Arsacydów, Sasanidów, a nawet Achemenidów panujących w Persji przypisywały sobie <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Seven_Great_Houses_of_Iran">także niektóre rodziny możnowładcze Iranu</a>. Z pewnością bezpośrednie pochodzenie od Sasanidów można przypisać Karenidom, Bavandidom, Dabuyidom i Baduspanidom – ci ostatni panowali jako niepodlegli emirowie Tabaristanu aż do 1598 roku! W świecie islamu najistotniejszy wydaje się fakt pochodzenia od proroka Mahometa, który to temat został już omówiony w notce o Elżbiecie II. Judaizm daje nam również bardzo ciekawe źródła na temat swoich książąt i egzylarchów, łącząc postaci historyczne z legendarnymi w taki sposób, że pewien książę z XVI wieku może pochwalić się znanym i spisanym wywodem przodków aż do Adama i Ewy. Wszystko dzięki Staremu Testamentowi. Po części temat ten poruszę w jednej z kolejnych notek, w której zamierzam przybliżyć profil owego – niezwykle pasjonującego – księcia oraz jego dalekich krewnych. Pewnym pomostem między tradycją judaistyczną a chrześcijańską w legitymizacji szlachetnego rodowodu są dynastie iberyjskie, a także można rodzina Ebriaci z Pizy. Pierwszy jej wielki przedstawiciel, doża Pagano Ebriaci (nazwisko to miało dosłownie oznaczać: Żyd) z XI wieku, był rzekomo synem Józefa z Fustat (Kairu), a zatem wnukiem Hezekiaha IV, 38. egzylarchy (przywódcy religijnego Żydów sefardyjskich przebywających w Babilonii) i bezpośrednim potomkiem króla Izraela, Dawida. Ebriaci wiązali się z wieloma chrześcijańskimi rodami, jak chociażby Aleramici (rządzący w Saluzzo). </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-MFOIgStlARA/UqdISvR7XsI/AAAAAAAAAJM/x0navJgdVAA/s1600/scots.png" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-MFOIgStlARA/UqdISvR7XsI/AAAAAAAAAJM/x0navJgdVAA/s320/scots.png" height="191" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Milezjański lew do dzisiaj jest obecny w szkockim godle</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Zn8XF01y95Q/UqdIudEXfqI/AAAAAAAAAJU/lZNSjtU6iLc/s1600/teatehpi.gif" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"></a>Przy okazji szukania informacji natknąłem się także na wiele legend rodowych, mających swoje źródła w mitologii pogańskiej bądź w Biblii. Pominąłem je w prezentacji, jednak na sam koniec wspomniałbym dwie. Ciekawa niewątpliwie jest genealogia <a href="http://pl.wikipedia.org/wiki/Milezjanie">Milezjan</a>, czyli według Irlandczyków ludu zdobywców, którzy zastąpili poprzednie elity. Milezjanie uważali się za potomków królów Scytii, którzy wywędrowali z niej za czasów Mojżesza i dotarli do hiszpańskiej Galicji. Mit stwierdzał, że król Breogán zbudował w Brigantii (La Coruna bądź Braganza) wieżę tak wysoką, że było z niej widać zielone brzegi odległego lądu. Míl Espáine (dosłownie <i>żołnierz hiszpański</i>) poprowadził inwazję na bogate ziemie, oczywiście pod przykrywką zemsty. Zwycięstwo przyniosło jego ludowi nowy dom, a dynastii panującej zaszczyt zostania wysokimi królami Irlandii. W pamięci zarówno Irlandczyków, jak i Hiszpanów, związki te były jak najbardziej rzeczywiste. Władcy Hiszpanii wspierali irlandzkich lordów w ich walce z Tudorami o zachowanie niepodległości oraz wiary rzymskokatolickiej, a po przegranej przyjęli ich jak własnych (naturalizowanych) poddanych, głosząc, że Irlandczycy są równi Hiszpanom. Pogląd ten, także w prawie, istniał aż do końca XVIII wieku i aż do dzisiaj można się natknąć na jego relikty, chociażby w zwykłej, wzajemnej życzliwości jednego narodu wobec drugiego. Niektóre gaelickie rody (zwłaszcza walijskie) doszukiwały się natomiast swych początków u Józefa z Arymatei, który według Talmudu był wujkiem Maryi. <a href="http://www.earlybritishkingdoms.com/articles/josanc.html">Walijczycy przypisali mu podróż do Brytanii</a> ze świętym Graalem pełnym krwi Chrystusa, a także ojcostwo Anny, będącej tym samym rodziną Jezusa. Anna miała poślubić Beli Mawr, który w czasach pogańskich identyfikowany był z bóstwem Belenosem – i dać początek walijskim rodom królewskim. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-Zn8XF01y95Q/UqdIudEXfqI/AAAAAAAAAJY/ChqnuaqWKyk/s1600/teatehpi.gif" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-Zn8XF01y95Q/UqdIudEXfqI/AAAAAAAAAJY/ChqnuaqWKyk/s320/teatehpi.gif" height="320" width="316" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Za dużo Dana Browna</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Ciekawa legenda staje się zatrważająca dla nauki, gdy osoby związane z konspiracyjnymi teoriami rodem z kodu Da Vinci doszukują się <i>rzeczywistych</i> powiązań między rodziną Jezusa, Merowingami, Brytanią, Graalem, wszystko w klimacie legend arturiańskich. Nie są to jednak żadne nowostki w świecie genealogii, albowiem już w XIX wieku brytyjski izraelizm (głoszący teorię, że Brytyjczycy są narodem wybranym) dopatrywał się szczególnej roli dynastii panującej, posiadającej związki z rodami irlandzkimi – i za ich pośrednictwem – z rodziną królów Izraela. Żydowska księżniczka Tea Tephi, córka Sedecjasza uratowana przez proroka Jeremiasza z upadku królestwa poślubić miała Érimóna (syna Míl Espáine), a ich potomstwo związało się z królami Anglii i Szkocji. Jest to jednak wyłącznie legenda, mająca zapewnić pochodzenie od Adama i Ewy. Jeszcze wcześniej genealogia i historia angielska była używana, by podkreślić prawo królów Anglii do następstwa po wysokich królach Irlandii. Trzeba zatem rozsądnie i rozważnie rozdzielać <i>programowe</i> historie rodzinne – mające zapewnić konkretne, wymierne korzyści panującym – od faktycznych związków.</div>
Petrohttp://www.blogger.com/profile/12006658930981519510noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8030487100650036732.post-9323489353339115352013-10-28T18:36:00.000+01:002014-05-26T21:28:23.776+02:00'Król z prawa' corona regni Poloniae<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-FXH7KiLLwEg/Um51VIHOUUI/AAAAAAAAAFI/jH7gDC1k3Tk/s1600/gniewskowski.jpeg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-FXH7KiLLwEg/Um51VIHOUUI/AAAAAAAAAFI/jH7gDC1k3Tk/s1600/gniewskowski.jpeg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Władysław Biały, książę gniewkowski, <br />
pierwszy <i>król </i>Polski, który dał nogę do Francji.</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Spokojnie, nie będzie to odezwa do przywrócenia monarchii w Polsce, mimo że ponoć włada nami hrabia. Roztrzęsiemy trochę temat, kto właściwie, teoretycznie, mógłby na tym pustym tronie zasiąść – a nie jest to wcale taka prosta kwestia. Korona polska wiele razy bowiem traciła swoją ciągłość, pierwszy raz podczas reakcji pogańskiej (1030), następnie w okresie rozbicia dzielnicowego (1138-1320), wreszcie w związku ze sporami sukcesyjnymi po śmierci Kazimierza III (1370) i Jadwigi Andegaweńskiej (1399). Śmierć tej królowej zakończyła okres panowania bezpośrednich potomków dynastii Piastów, a rozpoczęła de facto okres monarchii elekcyjnej. Właściwie jej początków można dopatrywać się już w potwierdzeniu panowania Ludwika Wielkiego (Węgierskiego), został on bowiem zatwierdzony na mocy paktów i uchwalonych przywilejów, a sama Jadwiga była najmłodszą córką i początkowo nawet nie miała panować. Nie było tajemnicą, że kujawska linia piastowska, która zjednoczyła Polskę, była jedną z najmłodszych i wiele innych książąt pragnęło przejąć dziedzictwo – jak chociażby władcy mazowieccy czy śląscy. Jedni wspierali Andegawenów (Władysław Opolczyk), inni przeciw nim występowali (Władysław Biały, książę gniewkowski; Siemowit IV, książę mazowiecki). </div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-KnQqZInzKQY/Um51XUp9MbI/AAAAAAAAAFQ/jnz_szYO2D8/s1600/opolczyk.PNG" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-KnQqZInzKQY/Um51XUp9MbI/AAAAAAAAAFQ/jnz_szYO2D8/s1600/opolczyk.PNG" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Władysław Opolczyk, renegat, ukryta opcja niemiecka,<br />
i... fundator klasztoru paulinów na Jasnej Górze.</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Mimo wszystko Władysław Jagiełło dzięki własnym zaletom (głównie wniesienia Litwy do wspólnoty) usadowił się na tronie. Od tej pory jednak dziedziczenie nie przebiegało gładko. Związek z Jadwigą nie przyniósł dziedzica, podobnie jak z kolejną wybranką, Anną Cylejską, wnuczką Kazimierza Wielkiego, która miała przydać legitymizmu nowej dynastii. Kolejni królowie Polski musieli zostać zatwierdzeni przez szlachtę, której obiecywali w zamian przywileje. Jasno nową sytuację oddawał kryzys sukcesyjny 1444-1447 po śmierci Władysława III Warneńczyka, gdy Kazimierz Jagiellończyk jako wielki książę litewski odmawiał raz za razem dyktatowi szlachty, nie chcąc zatwierdzić niekorzystnych dla niego rozwiązań w zamian za wybór. W tym czasie Koroniarze wysuwali nawet obce kandydatury – Bolesława IV Mazowieckiego, Piasta oraz Fryderyka II Hohenzollerna, margrabiego Brandenburgii (w przeszłości zaręczonego z księżniczką litewską Jadwigą, popierał go episkopat). Pierwszy z nich, podczas zjazdu piotrkowskiego, został nawet wybrany warunkowo i czasowo na króla (30 marca 1445 roku) pod argumentem pochodzenia z <i>prastarej dynastii</i>. Był to jednak wyłącznie środek do przymuszenia księcia Kazimierza, albowiem mało kto chciał już rezygnować ze związku z Litwą. Ostatecznie nawet Bolesław pogodził się z losem, gdy przywrócono unię. Nowy król Polski pojął za żonę Elżbietę z austriackiego domu Habsburgów, <i>matkę królów</i> (Władysława, Jana Olbrachta, Aleksandra, Zygmunta Starego), która przekazała Jagiellonom poniekąd krew Piastów – jak już było powiedziane w poprzedniej notce, kto szuka wystarczająco długo, w końcu znajdzie. Elżbieta Habsburg była bowiem córką Elżbiety Luksemburskiej, wnuczką Zygmunta Luksemburskiego, prawnuczką Elżbiety Pomorskiej, praprawnuczką Elżbiety Kazimierzówny i prapraprawnuczką Kazimierza III. Warto w tym miejscu przytoczyć przykład innego związku domu austriackiego z Piastami, mianowicie Cymbarki Mazowieckiej i Ernesta Żelaznego. Zapoczątkowali oni późniejszą linię cesarską, której potomek, niedawno zmarły arcyksiążę Otton (1912-2011) stwierdził, że to księżniczka mazowiecka przekazała tak zwaną <i>wargę habsburską</i>, czyli zniekształcenie dolnej wargi widoczne u wielu władców z tej dynastii. Wróćmy jednak do meritum. Charakter elekcyjny monarchii utrzymał się już
w państwie polskim, dlatego też Zygmunt Stary chciał zapewnić tron swemu
synowi, ostatniemu Jagiellonowi, poprzez elekcję <i>vivente rege</i> (za życia króla, 1530 r.). Jednak z całą mocą elekcja dała o sobie znać, gdy dynastia wymarła. Po przebojach związanych z krótkim panowaniem Henryka Walezego oraz elekcji Stefana Batorego u boku ostatniej Jagiellonki, zdecydowano się na dynastię Wazów (1587-1668), wywodzących się od Katarzyny, córki Zygmunta Starego. Linia ta wymarła na Janie Kazimierzu w 1672 roku, równo sto lat po wygaśnięciu Jagiellonów w linii męskiej. Kolejnych potomków Jagiellonów trzeba byłoby już szukać bardzo daleko, wśród potomstwa córek Kazimierza IV, wśród Hohenzollernów czy Wittelsbachów. Nie miało to jednak znaczenia, bowiem do tronu dopuszczono rodzimych kandydatów, po licznych zawodach związanych z obcymi książętami. Panował więc Michał Korybut Wiśniowiecki, a po nim Jan III Sobieski, w XVIII zaś wieku Stanisław Leszczyński i Stanisław II August Poniatowski. Z okresu elekcyjnego część legitymistów doszukuje się obecnego dziedzica korony polskiej bądź to w potomkach panujących Wettynów (1697-1763; 1807-1814), bądź Poniatowskich, lub nawet Romanowów. Jednak wobec śmierci Marii Emanuela Wettyna, margrabiego Miśni (1926-2012, znał język polski, był więziony w obozie koncentracyjnym, miał wkład w naukę polską) i braku stosownego następcy po nim, sporów wewnętrznych o prymat wśród Romanowów i nikłych więzi obecnych Poniatowskich (żyjących we Francji) z królem Stanisławem Augustem, ciężko mówić w ogóle o tym w poważnym tonie. Interesującymi, potencjalnymi pretendentami byli również Habsburgowie z linii cieszyńskiej-żywieckiej, Karol Stefan (1860-1933) oraz Karol Olbracht (1888-1951), właściciele państwa żywieckiego, patrioci polscy, patroni browaru, którego wytworami wielu z was dziś może się raczyć (chociaż stosunki między browarem a potomkami panów żywieckich są raczej napięte – chodzi o prawa zwania się <i>arcyksiążęcym</i>).</div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://4.bp.blogspot.com/-1lt8GZI_77k/Um50X85_XwI/AAAAAAAAAE8/wK7Raku3n8Q/s1600/isabelle.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-1lt8GZI_77k/Um50X85_XwI/AAAAAAAAAE8/wK7Raku3n8Q/s320/isabelle.jpg" height="268" width="320" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Paryż wart jest Izabeli.</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
<br />
Przyjmijmy zatem inny system. Pojęcie <i>króla z prawa</i> dotyczy monarchy, który jest władcą z racji urodzenia, nie może dysponować koroną, nie może abdykować, nie może się jej zrzec. Zostaje panującym monarchą dokładnie z chwilą śmierci swego poprzednika, stąd znane w świecie hasło korony francuskiej – <i>umarł król, niech żyje król</i>. Jeśli nie jest w stanie panować, przydziela się mu po prostu regenta. Stopień pokrewieństwa liczy się wedle primogenitury salickiej, czyli po mieczu, z pominięciem kobiet. Nawet we Francji, która jest ojczyzną tej myśli politycznej, nie obyło się bez kłopotów z utrwaleniem tego prawa. Inspiracje odkryto w kodeksach Franków salickich (stąd nazwa) w burzliwym okresie wojny stuletniej. Czy wiedzieliście, że właściwie o to się ona toczyła? Sprawa była istotna, bowiem na tronie mogli zasiąść Walezjusze, kadecka linia Kapetyngów, bądź Plantageneci, potomkowie Izabeli, <i>Francuskiej wilczycy</i> (granej oczywiście przez cudowną Sophie Marceau). Spór ostatecznie zakończył się zwycięstwem tych pierwszych, jednak powracał jeszcze periodycznie, gdy na tron wstępowali Burbonowie (1589), gdy wykształciła się linia hiszpańska tego domu pozbawiona praw do tronu Francji (1700), gdy rewolucja obaliła królów, a ich zwolennicy kłócili się wedle podziałów <i>orleaniści</i> i <i>legitymiści</i>. Chciałbym jednak przyjąć pojęcie <i>króla z prawa</i> z wyłączeniem zasady agnatyczności (czyli braku praw kobiet, nie chodzi tu jednak o kwestie genderowe) do kategorii monarchii polskiej. I to od jej najwcześniejszych dziejów. Będziemy zatem rozpatrywać profile królewskie począwszy od dynastii piastowskiej, poprzez linię dziedziczenia po mieczu i po kądzieli (w razie braku męskiego potomstwa), bez uwzględniania czynników politycznych, a uznawania wyłącznie abstrakcyjnego prawa boskiego do władzy w corona regni Poloniae. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-cfCkI2zEUVA/Um58BCjcCkI/AAAAAAAAAFs/dydZXHkKNAs/s1600/jerzywilhelm.PNG" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-cfCkI2zEUVA/Um58BCjcCkI/AAAAAAAAAFs/dydZXHkKNAs/s320/jerzywilhelm.PNG" height="320" width="215" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Jerzy Wilhelm, książę legnicki,<br />
ostatni Piastowicz</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Podstawowa wiedza z historii Polski mówi nam, że statut Bolesława III Krzywoustego ustanowił podział na dzielnice z uznaniem władzy seniora rodu, princepsa. Najstarszym synem był Władysław II Wygnaniec, dlatego też jego linia zostanie uznana za legitymistyczną. Władysław został księciem śląskim, a spośród wszystkich linii od niego pochodzących najdłużej istniejącą po mieczu była linia książąt legnickich (1248-1675). Z niej też wywodził się książę Henryk XI, mąż Zofii Hohenzollern (wnuczki Zofii Jagiellonki), który po śmierci Zygmunta II Augusta starał się zjednać magnatów polskich do poparcia swojej kandydatury w elekcji (1575 r.). Władcy Legnicy i Brzegu z czasem przyjęli luteranizm oraz niemieckie obyczaje i język, na wzór swoich poddanych z obszarów miejskich. Interesujący jest jednak przypadek ostatniego księcia z tej linii, Jerzego Wilhelma. Jego ojciec przebywał w Rzeczpospolitej podczas niosącej niewyobrażalne zniszczenia wojny trzydziestoletniej (1618-1648), zżywając się z krajem i odkrywając niejako swoje korzenie. Pierwotnie chciał nazwać swego syna po prostu <i>Piast</i>, nie zgodziło się na to jednak duchowieństwo, utrzymując, że jest to imię pogańskie. Jerzy Wilhelm nosił się jednak z polska i mówił naszym ojczystym językiem. Zmarł niespodziewanie w młodym wieku z powodu choroby. Był on w 29 pokoleniu potomkiem Piasta. Od tego momentu zmuszeni jesteśmy zatem rozpatrzyć dziedziczenie po kądzieli. Książę miał starszą siostrę, Karolinę, która poślubiła niemieckiego arystokratę, katolika, Fryderyka von Schleswig-Holstein-Sondenburg-Wiesenburg. Ród ten wyodrębnił się jako kadecka linia dynastii panującej w Danii – Oldenburgów (1448-1863; jako Gluksburgowie od 1863 po dziś dzień). Jego protoplastą był Jan, książę Schleswig-Holstein-Sonderburg, młodszy syn króla Chrystiana III. Szlezwik i Holsztyn, tak samo jak niegdyś Polskę, objęło rozbicie dzielnicowe, jako że według prawa Rzeszy każdy władca, nie będący elektorem, musiał dzielić swoją domenę między wszystkich potencjalnych spadkobierców. Stąd dosyć absurdalny sufiks, rozciągający się niekiedy na kilka członów. Karolina Piastówna, będąc pod wrażeniem młodego pułkownika kirasjerów z armii cesarskiej, dzięki wsparciu jezuitów oraz własnej matki poślubiła (tak, z miłości!) Fryderyka w zupełnej tajemnicy. Jednak już w 1680 wielka miłość była tylko wspomnieniem, a para uzyskała prawo separacji od cesarza. Para bądź co bądź doczekała się męskiego potomka, którego nazwała Leopold. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Los jednak nie okazał się dla niego łaskawy, jako że z własnego związku z Marią Elżbietą, księżniczką z Liechtensteinu, nie doczekał się syna, a wyłącznie pięć córek. Od razu mogę uprzedzić, że klątwa wisiała w rodzinie legitymistycznych monarchów polskich przez blisko dwieście lat, co może nie uczyniło badania łatwiejszym, ale w pewnym sensie ciekawszym. </div>
<ul>
<li><b>TERESA </b>Maria Anna, księżniczka Schleswig-Holstein-Sondenburg-Wiesenburg *1713, †1745 <br />∞ Jan Alojzy, książę Oettingen-Oettingen i Oettingen-Spielberg</li>
<li><b>MARIA </b>Leopoldyna Elżbieta Teresa Zofia, księżniczka Oettingen-Oettingen i Oettingen-Spielberg *1741, †1795<br />∞ Ernest Krzysztof, książę Kaunitz-Rietberg</li>
<li><b>MARIA II</b> Eleonora, hrabianka Kaunitz-Rietberg *1775, †1825<br />∞ Klemens Wacław Lothar Nepomuk, książę von Metternich-Winneburg, książę Portella, Grande Hiszpanii pierwszej klasy</li>
</ul>
<div style="text-align: justify;">
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/-KE2wtWRRHIM/Um6Fbv1hQLI/AAAAAAAAAF8/WCYkm9RcVh4/s1600/kaunitz.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/-KE2wtWRRHIM/Um6Fbv1hQLI/AAAAAAAAAF8/WCYkm9RcVh4/s1600/kaunitz.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Wacław Anton von Kaunitz,<br />
kanclerz Austrii, ojciec Ernesta Krzysztofa i dziadek Marii II</td></tr>
</tbody></table>
Zatrzymajmy się w tym miejscu. Wchodząc w świat katolickiej, niemieckiej arystokracji roszczenia do tytułu króla Polski stały się dosyć... ekstrawaganckie. Dwie spośród naszych pretendentek związały się z austriackimi mężami stanu i politykami, prowadzącymi na dodatek politykę skrajnie antypolską, jeśli można tak rzec. Dynastia Kaunitzów, pochodząca z Czech, znajdowała się w tym czasie wśród elit Wiednia. Wacław Anton von Kaunitz (1711-1794), określany także często jako jeden z inspiratorów rozbiorów Rzeczpospolitej, pełnił funkcję kanclerza, opiekując się sprawami zagranicznymi Austrii. Młody Metternich dostał się na salony wiedeńskie i w otoczenie cesarskie właśnie dzięki swojemu mariażowi z Marią Eleonorą, którą w naszej <i>analitycznej zabawie</i> moglibyśmy równie dobrze określać jako królową Marię II.</div>
<div style="text-align: justify;">
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-VREij9NmPiA/Um6FgMEvhVI/AAAAAAAAAGM/cX6wiQTlQ_A/s1600/metternich.jpeg" imageanchor="1" style="margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-VREij9NmPiA/Um6FgMEvhVI/AAAAAAAAAGM/cX6wiQTlQ_A/s200/metternich.jpeg" height="200" width="151" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Klemens Lothar von Metternich,<br />
kanclerz Austrii, zięć Ernesta Krzysztofa, <br />
syna Wacława Antona</td></tr>
</tbody></table>
Metternich był czołową postacią podczas Kongresu wiedeńskiego, promując tam (zgodnie z zaleceniami swoich protektorów) restaurowanie monarchii. Był także jednym z inicjatorów powstania Świętego Przymierza, sojuszu Austrii, Prus i Rosji wymierzonego przeciw jakimkolwiek zmianom przeciw porządkowi ustanowionemu na Kongresie. W 1821 roku otrzymał tytuły kanclerza domu, dworu i cesarstwa. Aż do 1848 posiadał kluczową pozycję w państwie Habsburgów, kierującego się zasadami legitymizmu i absolutnego posłuszeństwa wobec monarchii. Dopiero Wiosna Ludów doprowadziła do jego upadku, jednak po jakimś czasie powrócił do Wiednia i stał się szarą eminencją wśród elit politycznych. Całkiem zabawne jest wyobrażać sobie taką niebagatelną personę jako króla <i>de iure uxoris</i> (na prawach żony) Polski. Metternich również nie doczekał się męskiego potomstwa (z tego pierwszego małżeństwa), dalej zatem kierujemy się dziedziczeniem po kądzieli.</div>
<ul>
<li><b>LEONTYNA </b>Adelajda Maria Paulina *1811, †1861<br />∞ Maurycy, graf Sandor de Szlavnicza </li>
<li><b>PAULINA </b>Klementyna Maria Walpurga, hrabianka Sandor de Szlavnicza *1836, †1921<br />∞ Ryszard Klemens, książę Metternich-Winneburg</li>
</ul>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-nAZb6NYTQkU/Um6OVNhgdSI/AAAAAAAAAGc/2j9ihRdgSqY/s1600/sandor-metternich.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-nAZb6NYTQkU/Um6OVNhgdSI/AAAAAAAAAGc/2j9ihRdgSqY/s1600/sandor-metternich.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Herb rodowy połączonych dynastii<br />
Sandor de Szlavnicza i Metternichów</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Rodzina Sándor de Szlavnicza et Bajna pochodziła raczej z drobnej szlachty z hrabstwa Trenczyna (w zachodniej Słowacji nad rzeką Wag, wtedy określane raczej jako <i>Górne Węgry</i>). W 1458 roku otrzymała w swój zarząd majątek w Szlavniczára. W XVIII wieku posługiwali się tytułem baronetów, aż do czasu otrzymania inkolatu (włączenia za pieniądze lub zasługi do stanowej, pełnoprawnej arystokracji austriackiej, analogiczne z polskim indygenatem) i rangi hrabiowskiej w 1787 roku. Ostatnim męskim przedstawicielem rodu był właśnie graf Maurycy, który poślubił córkę Metternicha, znany w cesarstwie ze swojej miłości do jazdy konnej. Ich wspólna dziedziczka, Paulina, poślubiła wuja, Ryszarda. Zaskakuje bliski stopień pokrewieństwa (II) w tym związku, nie natknąłem się jednak na żadne wyjaśnienie takiego prawie że kazirodztwa. </div>
<br />
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: right; margin-left: 1em; text-align: right;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://1.bp.blogspot.com/--rDSwUK_Drc/Um6OW-_V1fI/AAAAAAAAAGk/9I9SpnJqZm4/s1600/paulina.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/--rDSwUK_Drc/Um6OW-_V1fI/AAAAAAAAAGk/9I9SpnJqZm4/s1600/paulina.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Księżniczka na obrazie <br />
Franciszka Ksawerego Winterhaltera</td></tr>
</tbody></table>
<br />
<div style="text-align: justify;">
Ryszard Klemens von Metternich-Winneburg został skierowany przez władze austriackie najpierw na służbę dyplomatyczną do Drezna, następnie zaś do Paryża. Tam jego nowa żona odnalazła swoje powołanie, uczestnicząc w bogatym życiu kulturalnym salonów literackich II Cesarstwa. Francuzi byli zszokowani, w jaki sposób arystokratka o pochodzeniu niemiecko-węgierskim wpływa na rozwój francuskiej literatury i sztuki. Księżniczka była uwielbiana. Interesowała się także sztukami plastycznymi i grała na pianinie, przy tym odznaczając się wybitną urodą. Nic dziwnego, że szybko stała się ulubienicą cesarza Napoleona III oraz jego małżonki, Eugenii. Miała także swój udział w zorganizowaniu paryskiej premiery opery Tannhäuser autorstwa Ryszarda Wagnera, w Wiedniu zaś promowała innego kompozytora, Bedřicha Smetane. Jako patronce przypisuje jej się wiele zasług, w tym popularyzację jazdy narciarskiej czy – wśród kobiet – palenia cygar bez obaw o reputację. Z Ryszardem miała trzy córki.</div>
<ul>
<li><b>ZOFIA </b>Maria Antonietta Leontyna Melanie Julia Metternich-Sandor von Winneburg *1857, †1941<br />∞ Franciszek Albert, książę Oettingen-Oettingen i Oettingen-Spielberg</li>
<li><b>ELŻBIETA </b>Paulina Georgina Maria Notgera *1886, †1976<br />∞ Wiktor III, książę raciborski, książę Corvey</li>
<li><b>FRANCISZEK ALBERT</b> Maksymilian Wolfgang Józef Tadeusz Maria, książę raciborski, książę Corvey *1920, †2009<br />∞ Izabella zu Salm-Reifferscheidt-Krautheim</li>
<li><b>WIKTOR</b>, książę raciborski, książę Corvey *1964<br />∞ Aleksandra von Wohlgemuth<br />- Wiktor *2004<br />- Hugo *2007<br />- Cecylia *2000<br />- Anna Klementyna *2002</li>
</ul>
<table cellpadding="0" cellspacing="0" class="tr-caption-container" style="float: left; margin-right: 1em; text-align: left;"><tbody>
<tr><td style="text-align: center;"><a href="http://2.bp.blogspot.com/-8m5yVHXTvME/Um6gNPfGj0I/AAAAAAAAAG0/aGxSVaY66hA/s1600/franzalbert.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; margin-bottom: 1em; margin-left: auto; margin-right: auto;"><img border="0" src="http://2.bp.blogspot.com/-8m5yVHXTvME/Um6gNPfGj0I/AAAAAAAAAG0/aGxSVaY66hA/s1600/franzalbert.jpg" /></a></td></tr>
<tr><td class="tr-caption" style="text-align: center;">Franciszek IV Albert, książę raciborski,<br />
książę Corvey, legitymistyczny dziedzic<br />
królestwa Polski</td></tr>
</tbody></table>
<div style="text-align: justify;">
Ostatecznie zatem, po śmierci Elżbiety w 1976 roku, znalazł się pierwszy męski dziedzic od czasów Leopolda, syna Karoliny Legnickiej. Księstwo raciborskie powstało za sprawą Wiktora Amadeusza landgrafa Hesji-Rotenburg, który otrzymał je jako rekompensatę za straty, jakie poniósł na rzecz Prus w Rzeszy. Dodatkowo przydano mu także ziemie dawnego, sławnego opactwa Corvey w Westfalii. Majątek obejmował 65 wsi oraz 30 folwarków, z liczbą ludności ponad 18 tysięcy. Siedzibą książęcą był zamek w Rudach. Wiktor okazał się dobrym, sprawnym administratorem, który powiększył swoją posiadłość i ją unowocześnił. Ze swoich trzech małżeństw nie doczekał się potomstwa, zatem w ostatniej woli przekazał księstwa bratankom swojej drugiej żony Elizy, pochodzącym z rodziny Hohenlohe-Schillingsfürst. To właśnie książę raciborski z tej dynastii, Wiktor III (1879-1945) poślubił dziedziczkę Elżbietę z Oettingen-Spielberg. Magnat nie udzielał się politycznie, zaś w dwudziestoleciu międzywojennym jego majątek zachował się w całości, po niemieckiej stronie. Mimo wszystko był niechętny nazistom i najprawdopodobniej karą za to było wcielenie do wojska i wysłanie na pierwszą linię frontu podczas walk w Puszczy Kampinowskiej w 1939 jego pierworodnego, Wiktora IV Alberta. Tam, niedaleko Modlina, jako dowódca plutonu i czołgu został zabity. Według relacji świadków podczas jego pogrzebu matka Elżbieta miała zedrzeć z trumny nazistowską flagę III Rzeszy. Młodszy brat Wiktora, Franciszek Albert (nazwany tak na cześć dziadka, księcia Oettingen), stał się dziedzicem Raciborza i Corvey. Ponadto w 1926 roku został adoptowany przez krewną z rodu Metternich-Sandor, Klementynę, po której otrzymać miał szereg majątków w Austrii i na Węgrzech. Tam też spędził młodość. W 1936 roku odwiedził także Polskę, zwiedzając Wawel, Warszawę oraz Poznań. W 1943 roku został uwięziony przez nazistów w Dachau za publiczne potępienie polityki niemieckiej względem Polaków oraz Żydów. Uwolniony przez Armię Czerwoną w 1945, został doradcą pierwszego polskiego prezydenta Raciborza, stał się jednak na tyle popularny wśród mieszkańców, że komuniści zdecydowali się wkrótce go odsunąć. Książę Franciszek Albert uciekł do Bawarii, gdzie opiekował się umierającym ojcem. Korespondował z prezydentami rządu Rzeczpospolitej na uchodźstwie, hrabią Raczyńskim i Kazimierzem Sabbatem, był także przyjacielem prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego. Po 1989 zajął się poprawą stosunków polsko-niemieckich, wspierał rozwój Raciborza i odbudowę kompleksu zamkowego w Rudach. Wyróżniony w 2004 roku przez Aleksandra Kwaśniewskiego Złotym Krzyżem Zasługi oraz w 2005 roku przez Jana Osuchowskiego mianem <i>zasłużonego dla miasta Raciborza</i>. Swoim życiem dał piękne świadectwo, które kusi, by stwierdzić, że dawna arystokracja posiadała świadomość swoich korzeni, genealogicznych i historycznych. Franciszek Albert zmarł we włoskiej Cetonie w nocy z 24 na 25 czerwca 2009 roku. Jego następcą został syn Wiktor, urodzony i mieszkający w Wiedniu. <br />
Więcej o rodzinie książąt raciborskich można przeczytać <a href="http://www.naszraciborz.pl/site/art/0-/0-/1274.html">na tej stronie.</a></div>
Petrohttp://www.blogger.com/profile/12006658930981519510noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8030487100650036732.post-83389806692423248642013-10-18T15:15:00.002+02:002014-05-26T21:28:37.142+02:00Elżbieta II – sajjida czy nie?<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-rETn6DD7fHk/UmEPI2HgT3I/AAAAAAAAAD8/vpjwAJwNWrI/s1600/elkaII.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-rETn6DD7fHk/UmEPI2HgT3I/AAAAAAAAAD8/vpjwAJwNWrI/s320/elkaII.png" height="320" width="256" /></a></div>
<br />
<div style="text-align: justify;">
Jako że nie jestem redaktorem onetu, od razu mogę zabić suspens – niestety królowa Elżbieta II <i>sajjidą </i>nie jest. Cóż w ogóle oznacza ten termin? W społeczności muzułmańskiej na przestrzeni dziejów sajjidem określało się możnego wywodzącego się w prostej linii od proroka Mahometa, a konkretniej od jego córki Fatimy i zięcia Alego. Sajjida jest zatem córką takiego potomka, zaś jej własne potomstwo uprawnione jest do używania tytułu <i>mirzy</i>. Również ten zaszczyt nie przynależy do obecnej brytyjskiej monarchini. Niemniej jednak – i temu się dzisiaj przyjrzymy – jest ona potomkinią wielkiego proroka. Jest to może stopień pokrewieństwa zbyt odległy, by został nagrodzony oficjalnym włączeniem do tytulatury monarszej, ale jednak zauważalny.<br />
<br />
W jaki sposób w ogóle temat ten pojawił się w ciekawskim społeczeństwie, przenikając z hermetycznego półświatka genealogów? W 1986 roku pan Harold Brooks-Baker, dyrektor wydawniczy przesławnego <i>Burke's Peerage</i> (przewodnika po genealogii brytyjskiej arystokracji z 1826 roku), miał napisać list do premier Margaret Thatcher, w którym ostrzegał przed zwiększonym ryzykiem zamachu terrorystycznego na rodzinę królewską, a konkretnie samą królową. Stwierdzał w nim:</div>
<blockquote class="tr_bq">
<div style="text-align: center;">
<i> Nie możemy wiecznie polegać, że bezpośrednie pochodzenie rodziny królewskiej od proroka Mahometa będzie strzec ją przed muzułmańskimi terrorystami</i>.</div>
</blockquote>
<div style="text-align: left;">
Najwyraźniej również świadomy nie tyle samej relacji, a szoku, który mógł spowodować tymi słowami, dodał:</div>
<blockquote class="tr_bq">
<div style="text-align: center;">
<i>Chociaż wiedza o tym, że krew Mahometa płynie w żyłach królowej jest mała wśród Brytyjczyków, wszyscy muzułmańscy przewodnicy religijni są dumni z tego faktu.</i></div>
</blockquote>
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Brooks-Baker dodaje również skromną podpowiedź, gdzie owej relacji genealogicznej szukać, ale o tym za chwilę – i to o wiele bardziej szczegółowo. Najpierw przedstawmy sobie podstawowe problemy badawcze. Po pierwsze pochodzenie od proroka, czyli bycie sajjidem, było podstawowym argumentem legitymistycznym w świecie islamu, porównywalnym do bezpośredniego pochodzenia od Dżyngis-Chana w świecie mongolskim. Posiadanie w żyłach krwi tych niezwykłych ludzi było wystarczającym argumentem do sięgnięcia po władzę i, co ważniejsze, usankcjonowania jej. Jakby było tego mało, w Imperium osmańskim utrwaliło się prawo, które przyznawało znaczące przywileje dla „krewnych domu [panującego]”, nie było bowiem żadnych wątpliwości, że Padyszachowie imperium, pełniący również rolę kalifów, byli potomkami Mahometa. Zwolnienie z podatków <i>avarız </i>oraz <i>tekalif-i orfiye </i>spowodowało fenomen <i>teseyyüd</i>, masowego podszywania się pod sajjidów, mirzów, ogólnie potomków proroka. Osmańska biurokracja naliczyła w XVII wieku ponad 300 tysięcy (sic!) takich osób, a w administracji prowincji Anatolii w XVIII wieku nie można było znaleźć nawet jednego urzędnika, który by takim szlachetnym pochodzeniem nie mógł się poszczycić. Nie wspominając o tym, że skarb państwa tracił znaczne kwoty na tym procederze. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
To i tak nie najtrudniejsze wyzwanie. W epoce nowożytnej możemy opierać się na dosyć wiarygodnych źródłach dotyczących genealogii, jednak badana relacja wykracza o wiele dalej, aż do początków arabskiego imperium czy chociaż kalifatu kordowańskiego. W tym wypadku wielokrotnie opierać możemy się wyłącznie na arabskich historykach, jako że źródła chrześcijańskie z tak zwanych „mrocznych wieków” są nad wyraz skąpe i niewiarygodne. Ilustracją dla tych trudności może być kilka propozycji pociągnięcia więzów rodzinnych od Elżbiety II do proroka przez rodzinę królewską Leonu. Łącznikiem między światami dwóch wielkich, rywalizujących ze sobą religii miał być tutaj niejaki Lovesendo Ramirez de Leon, rzekomy syn króla Ramiro II. Źródłem dla tego „faktu” był poemat <i>Miragaia</i>, opowiadający apokryficzną historię, w której władca przeżywa pasjonujące <i>przygody</i> z Ortegą, córką arabskiego wielmoża. Owocem tego związku miał być właśnie Lovesendo, sam ojciec Alboazara (bądź Abunazara), od którego wywodzić miała się znowuż galicyjska/portugalska rodzina szlachecka Maya. Ta sama tradycja przypisuje także królowi Ramirowi córkę Ortegę, która poślubiła Gustiosa Gonzaleza <span style="background-color: white; color: #444444; font-family: arial, sans-serif; font-size: x-small; line-height: 16.1200008392334px; text-align: left;">–</span> dziadka legendarnego bohatera Mudarry Gonzaleza de Lary. Dalej sprawa jest już prosta, przez hiszpańską arystokrację (Silva, Mendoza), czeską (zgermanizowaną) szlachtę (Lobkowicz), dalej niemieckich książąt (Wurttembergowie, Teckowie), prosto do żył brytyjskiego rodu panującego. Widzimy jednak, że wątpliwa koligacja na samym początku tego wywodu utrąca go w całości. </div>
<div style="text-align: left;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Każdy proponowany wywód genealogiczny musi zostać bowiem dosyć drobiazgowo zbadany. Mieszanka szczęścia i dobrze trafionych podejrzeń sprawiła, że linia, którą zbadałem, okazała się prawidłowa i czas poświęcony na pracę od razu popłacił. Gdzie zatem zaczynamy? Również w Iberii, ale w nieco odmiennym królestwie Pampeluny, które w ciągu średniowiecza zyskało nazwę Nawarry. Najpierw jednak musimy prześledzić oczywiście linię samego proroka.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://1.bp.blogspot.com/--mmeXoj1cqw/UmEeLB1OxKI/AAAAAAAAAEM/Cu4EmzHY3X8/s1600/mah1.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://1.bp.blogspot.com/--mmeXoj1cqw/UmEeLB1OxKI/AAAAAAAAAEM/Cu4EmzHY3X8/s1600/mah1.png" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
Długo można byłoby omawiać niekończący się spór między sunnitami a szyitami o następstwo w kalifacie, dla nas kluczowa jest wyłącznie informacja o pokrewieństwie Umajjadów (Usmana i Marwana, którzy byli zresztą kuzynami) z Haszymidami, czyli mówiąc prościej: z Mahometem. Jak widać nie jest to tak zwana relacja <i>po mieczu</i>, a <i>po kądzieli –</i> trudno się jednak spodziewać tej pierwszej, jako że trzej synowie proroka (i jedyni) zmarli jeszcze w dzieciństwie. Rukajjach była siostrą Fatimy, można więc powiedzieć, że były one na równych prawach. A na pewno tej tezy bronili Umajjadzi. Możemy również darować sobie omawianie wewnętrznego sporu w obrębie tej dynastii między Sufjanidami i Marwanidami. Przejdźmy do kwestii hiszpańskich.</div>
<div style="text-align: justify;">
Amina, córka kalifa Marwana i siostra kalifa Abd-al-Malika, poślubiła Musę bin Nusayra <i>El-Bekir</i>a, czyli mówiąc po polsku: Zdobywcę. Ojciec Musy najprawdopodobniej był perskim chrześcijaninem, niewolnikiem, któremu jego łaskawca – kalif – dał wolność oraz posadę urzędniczą. Sam Musa nie sprawdził się w Iraku jako jego zarządca, został skierowany zatem do Ifrikiji (Tunezji), na rubieże imperium, by panować nad Berberami. Wkrótce problemy wewnętrzne państwa wizygockiego w Hiszpanii zachęciły Musę do podboju. Poprowadził ze sobą 7 tysięcy Arabów i Berberów i zwyciężył. Tak rozpoczęła się historia cywilizacji islamskiej w Iberii. Syn Zdobywcy, Abd-al-Aziz, pojął za żonę Aegilę, wdowę po ostatnim wizygockim władcy Roderyku. Wdowa – zdaje się – szybko pogodziła się ze swoim losem, przyjęła islam oraz nowe imię: Umm ‘Asim. Para rozpoczęła dosyć ciekawy trend małżeństw mieszanych między chrześcijanami i muzułmanami. Ich potomkowie panowali jako emirowie w Hiszpanii. Nie będziemy podążać ich śladem, albowiem przeskok do Europy prowadzi od ich córki, nie zaś syna. Kobieta ta nazywała się Aisza i została oddana jako żona Fortunowi ibn Cassio.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://3.bp.blogspot.com/-Ly1DaOPBPFI/UmEjxwUtTtI/AAAAAAAAAEc/lBNWs2skrs0/s1600/mah2.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://3.bp.blogspot.com/-Ly1DaOPBPFI/UmEjxwUtTtI/AAAAAAAAAEc/lBNWs2skrs0/s1600/mah2.png" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
W tym momencie wkraczamy w niezwykle ciekawą historię domu Banu Qasi. Była to rodzina <i>Muladi</i>ch, bądź też <i>Musalimah</i>ów (dosłownie: zislamizowanych), czyli potomków lokalnej arystokracji, którzy przyjęli wiarę proroka. Ma ona swój początek w Cassiusie, szlachcicu o pochodzeniu wizygockim bądź hispanorzymskim, który w 714 roku przyjął islam i oddał hołd kalifowi Al-Walidowi. Hrabiemu udało się stworzyć w górnym biegu rzeki Ebro stosunkowo niezależny emirat, który jednak był narażony zewsząd – zagrażali mu Frankowie, Królestwo Asturii oraz nawet baskijscy chrześcijanie. Banu Qasi zdawali sobie sprawę z tego niebezpieczeństwa i dlatego często zawierali związki z katolickimi rodami, budując mniej lub bardziej trwałe sojusze. Mnogość tradycji, która występowała w postaci tej osobliwej dynastii pokazują imiona, jakie nadawane były dzieciom. Wśród nich znajdowały się zarówno arabskie, baskijskie, jak i chrześcijańskie. Twórcą potęgi dynastii był Musa ibn Musa, który wielokrotnie powstawał przeciw potędze kordowańskiej, do spóły ze swoim przyrodnim bratem (dzielił z nim matkę) Íñigo Aristą, bohaterze Basków określanym jako pierwszy władca Pampeluny. Państewko, które kontrolował Musa, rozrosło się o tereny od Borji do Logroño, obejmując Tudelę, Tarazonę, Arnedo i Calahorra. Gdy zmarł Arista, a wkrótce potem Abd er-Rahman II, potęga emira tylko się powiększyła i objęła także Najerę, Viguerę oraz Calatayud. Jego znaczenie musiał uznać także nowy pan Kordowy, przyznając mu wiele zaszczytów, w tym kontrolę nad Saraggosą, Huescą i Toledo. Nawet chrześcijańscy kronikarze określali Musę jako „<i>trzeciego króla Hiszpanii”</i>. Nie trwało to jednak długo – potęga Banu Qasi załamała się tak samo szybko, jak wzrosła. Połączone siły Asturii i Pampeluny zadały Musie miażdżąca klęskę pod Albeldą. Gdy dowiedział się o tym jego senior, wykorzystał okazję, obdzierając emira z zaszczytów, i przywrócił swoje bezpośrednie panowanie. Musa zmarł od ran, a nowym gubernatorem Saragossy (bez żadnych innych zaszczytów) został Lope, syn Musy i Assony, księżniczki pampeluńskiej. Był to zmierzch znaczenia rodu wśród Basków, którzy to byli prowadzeni teraz przez ród Íñiguezów. Doskonale odwzorowuje to także genealogia.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://4.bp.blogspot.com/-Og8dmxRNHL4/UmEqJii_A0I/AAAAAAAAAEo/lLppxI_PO5I/s1600/mah3.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="http://4.bp.blogspot.com/-Og8dmxRNHL4/UmEqJii_A0I/AAAAAAAAAEo/lLppxI_PO5I/s1600/mah3.png" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
Liczne związki zawierane między Banu Qasi a Íñiguezami wreszcie doprowadziły do <i>przekazania krwi Mahometa</i> pampeluńskiej rodzinie królewskiej. Królewna Onneca Fortúnez, zwana także Onegą, wiązała się więzami małżeństwa dwukrotnie. Co ciekawe jej mężowie pochodzili z dwóch różnych światów. Za czasów jej ojca panowie Al-Andalus najechali i złupili ziemie Pampeluny, samego Fortuna biorąc w niewolę na blisko dwie dekady. Wraz z ojcem na dwór do Kordowy udała się także Onneca, gdzie poślubiła Mahometa (Muhammada), tamtejszego następcę tronu. Według niektórych źródeł przyjęła także islam. Ze swoim muzułmańskim mężem miała syna, Abd-ar-Rahmana, który – gdy osiągnie w przyszłości władzę w Kordowie – ogłosi się jej kalifem. Po matce, według źródeł, odziedziczył europejskie rysy twarzy, niebieskie oczy oraz jasne, rude włosy, które zresztą nakazał sobie potem ufarbować, by wyglądać bardziej arabsko. Wkrótce Mahomet został zamordowany, a w Kordowie rozpoczęły się niepokoje związane z sukcesją – Íñiguezowie zdecydowali się więc porzucić dotychczasowych gospodarzy i udać się z powrotem do Pampeluny. Tam Onneca poślubiła swojego drugiego męża i kuzyna, Aznara Sáncheza de Laron, syna Sancho Garcesa i Leogundis Ordonez z Asturii. Gdy jej dwie córki z tego związku, Toda i Sancha, wkraczały w dorosłość, na północy Hiszpanii doszło do znaczących zmian. Nowa dynastia Jiménezów obaliła króla Fortuna (również przy pomocy, o ironio, Lubba ibn Muhammeda z domu Banu Qasi), zajmując jego miejsce. Świeżo upieczony monarcha Sanczo wybrał na swoją żonę właśnie Todę, z poprzedniego domu panującego – co było dosyć częstą praktyką legitymizacji władzy. W ten prosty sposób, za sprawą ich potomstwa, krew proroka Mahometa trafiła do wielu przedstawicieli europejskich dynastii, w tym do Elżbiety II. Potomkowie Tody <i>po mieczu</i>, Jiménezowie, zapewnili sobie miejsce wśród iberyjskich monarchii najpierw jako królowie Nawarry (syn Garcia Sanchez, wnuk Sanczo II <i>Abarca</i>, prawnuk Garcia II <i>el Temblón</i>, prawnuk Sanczo III), następnie także Aragonii (praprawnuk z nieprawego łoża Ramiro). Łącząc władzę w tych dwóch królestwach panowali potomkowie Ramira, Sanczo (syn) i Ramiro II (wnuk). </div>
<div style="text-align: justify;">
Ten ostatni ze swojego związku z Agnieszką Akwitańską nie doczekał się jednak męskiego potomka i za sprawą jego jedynej córki, Petroneli, władzę poprzez mariaż przejęła nowa dynastia z <span style="color: #e69138;">Barcelony</span>. Poprowadzić od nich linię pokrewieństwa przez <span style="color: #0b5394;">Kapetyngów</span>, <span style="color: #cc0000;">Plantagenetów</span>, <span style="color: #38761d;">Tudorów</span>, <span style="color: #674ea7;">Stuartów</span>, <span style="color: #a64d79;">Wittelsbachów</span>, <span style="color: #741b47;">Welfów</span> i <span style="color: #0c343d;">Wettynów</span> (po I wojnie światowej Saxe-Coburg-Gotha stają się Windsorami) do obecnej brytyjskiej monarchini, to już przysłowiowa bułka z masłem.</div>
<br />
<ol>
<li><span style="color: #e69138;">Alfonso II, król Aragonii (syn Petroneli)</span></li>
<li><span style="color: #e69138;">Piotr II, król Aragonii (syn)</span></li>
<li><span style="color: #e69138;">Jakub, król Aragonii (syn)</span></li>
<li><span style="color: #e69138;">Izabela, królewna aragońska, królowa Francji (córka)</span></li>
<li><span style="color: #0b5394;">Filip IV, król Francji (syn)</span></li>
<li><span style="color: #0b5394;">Izabela, królewna francuska, królowa Anglii (córka)</span></li>
<li><span style="color: #cc0000;">Edward III, król Anglii (syn)</span></li>
<li><span style="color: #cc0000;">Edmund Langley, książę Yorku (syn)</span></li>
<li><span style="color: #cc0000;">Ryszard z Conisburgh, earl Cambridge (syn)</span></li>
<li><span style="color: #cc0000;">Ryszard, książę Yorku (syn)</span></li>
<li><span style="color: #cc0000;">Edward IV, król Anglii (syn)</span></li>
<li><span style="color: #cc0000;">Elżbieta, królewna angielska, królowa Anglii (córka)</span></li>
<li><span style="color: #38761d;">Małgorzata, królewna angielska, królowa Szkotów (córka)</span></li>
<li><span style="color: #674ea7;">Jakub V, król Szkotów (syn)</span></li>
<li><span style="color: #674ea7;">Maria, królowa Szkotów (córka)</span></li>
<li><span style="color: #674ea7;">Jakub VI, król Szkotów, król Anglii (syn)</span></li>
<li><span style="color: #674ea7;">Elżbieta, królewna angielska, królowa Czech (córka)</span></li>
<li><span style="color: #a64d79;">Zofia, królewna czeska, księżna Hanoweru (córka)</span></li>
<li><span style="color: #741b47;">Jerzy, król Wielkiej Brytanii (syn)</span></li>
<li><span style="color: #741b47;">Jerzy II, król Wielkiej Brytanii (syn)</span></li>
<li><span style="color: #741b47;">Jerzy III, król Wielkiej Brytanii (syn)</span></li>
<li><span style="color: #741b47;">Edward, książę Kentu i Strathearn (syn)</span></li>
<li><span style="color: #741b47;">Wiktoria, królowa Wielkiej Brytanii (córka)</span></li>
<li><span style="color: #0c343d;">Edward VII, król Wielkiej Brytanii (syn)</span></li>
<li><span style="color: #0c343d;">Jerzy V, król Wielkiej Brytanii (syn)</span></li>
<li><span style="color: #0c343d;">Jerzy VI, król Wielkiej Brytanii (syn)</span></li>
<li><span style="color: #0c343d;"><b>Elżbieta II, królowa Wielkiej Brytanii (córka)</b></span></li>
</ol>
<div style="text-align: justify;">
Nie trzeba już chyba dodawać, że za pośrednictwem tak wielu dynastii, bądź po prostu królowej Wiktorii, potomkami proroka jest większość europejskich monarchów, jeśli nie wszyscy. Co więcej biorąc pod uwagę mnogość nielegalnego potomstwa monarszego, które wżeniało się w niższą arystokrację, wszelkie związki po kądzieli itp., można przyznać ten laur naprawdę wielkiej liczbie osób. Pytanie w genealogii zawsze brzmi po prostu: na czym poprzestać? :-). Zawsze jednak będę polecać taką <i>zabawę</i> w poszukiwanie ciekawych korzeni lubianych bądź nielubianych postaci historycznych, monarchów, książąt, generałów, ministrów, dyplomatów etc. – można bowiem naprawdę wiele się nauczyć.</div>
Petrohttp://www.blogger.com/profile/12006658930981519510noreply@blogger.com2